Բայրամալի
Բայրամալի[1] (թուրքմ.՝ Baýramaly), քաղաք Թուրքմենստանում։ Գտնվում է Մուրգաբի օազիսում, Աշխաբադից 375 կմ արևելք[2]։
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| թուրքմ.՝ Baýramaly | ||
 | ||
| Երկիր |  Թուրքմենստան | |
| ԲԾՄ | 233±1 մետր | |
| Բնակչություն | ▲110 545 մարդ (2017) | |
| Ժամային գոտի | UTC+5 | |
| Հեռախոսային կոդ | +993 564 | |
| ||
Բնակչությունը կազմում է ▲110 545 մարդ (2017)։
ԱշխարհագրությունԽմբագրել
Քաղաքը գտնվում է Մուրգաբի օազիսում (Մուրգաբայի չոր դելտա), Մարայի վելայաթի վարչական կենտրոնից 27 կմ դեպի արևելք, Աշխաբադից 375 կմ դեպի արևելք։ Երկաթուղային կայարան[3]։
Կլիմայական հանգստավայր․ բուժում քրոնիկ երիկամների ոչ տուբերկուլյոզային ծագման արյան շրջանառության խանգարումների բացակայությունով հիվանդների, ինչպես նաև սրտանոթային համակարգի հիվանդություններով հիվանդների բուժում։ Սեզոնը՝ ապրիլից նոյեմբեր[4]։
Ամառը տաք է և չոր (ջերմաստիճանը բարձր է +30 °С–ից), արևային օրերը տարում 290 օր են։ Ձմեռը մեղմ է։ Միջին տարեկան խոնավությունը 50% (ամռանը 25%)։ Տարափ է տարվա 130 մմ–ը[5]։
ԿլիմաԽմբագրել
| Բայրամալիի կլիման | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ցուցանիշ | հունվար | փետրվար | մարտ | ապրիլ | մայիս | հունիս | հուլիս | օգոստոս | սեպտեմբեր | հոկտեմբեր | նոյեմբեր | դեկտեմբեր | Տարի |
| Միջին առավելագույնը, °C | 8,4 | 11,1 | 17,6 | 25,3 | 31,6 | 36,6 | 38,4 | 36,0 | 31,3 | 23,9 | 17,5 | 11,0 | 24,0 |
| Միջին ջերմաստիճանը, °C | 2,4 | 4,7 | 10,6 | 18,0 | 24,7 | 28,8 | 30,7 | 28,9 | 22,4 | 15,4 | 9,7 | 4,8 | 16,7 |
| Միջին նվազագույն, °C | −2 | −0,3 | 5,1 | 11,5 | 16,3 | 20,5 | 22,7 | 19,9 | 13,9 | 7,9 | 3,6 | 0,8 | 9,9 |
| Տեղումների նորմա, մմ | 29 | 22 | 34 | 27 | 14 | 1 | 0 | 0 | 1 | 9 | 14 | 24 | 175 |
ԲնակչությունԽմբագրել
| Տարի | 1969 | 1991 | 2009 |
| Բնակչություն,
հազար բնակիչ |
31[5] | 53[6] | 88,5[7] |
էկոնոմիկաԽմբագրել
Շինանյութեր, շինարարական կոնստրուկցիաներ և պատրաստվածքներ (արտադրողներ)։ Բայրամ Ալի շրջանում բնական գազի արդյունահանում է իրականացվում[6]։
Տեսարժան վայրերԽմբագրել
- Բայրամ Ալիի մոտակայքում գտնվում են հնագույն Մերվայի ավերակները։
- 28 կմ դեպի հյուսիս Խուդայ-Նազար-օվլիայի դամբարանը (XII դարի սկիզբ)։
Հայտնի բնիկներԽմբագրել
- Թաիրա Թաիրովա- Ադրբեջանական ԽՍՀ արտաքին գործերի նախարար (1959—1983)։
- Ալեքսեյ Եֆենտև– խորհրդային/ռուս զինծառայող, փոխգնդապետ, առաջին չեչենական պատերազմի հերոս։
- Ջամալդին Խոջանիյազով– ռուս ֆուտբոլիստ[14][15], մինչև 17 տարեկանների Եվրոպայի չեմպիոն (2013)։
- Չարիև Կուրբանդուրդա– խորհրդային, ռուս գեղանկարիչ, ՌԲ արվեստի վաստակավոր գործիչ (2004)։ ՌԲ ազգային երիտասարդական թատրոնի գլխավոր նկարիչ (1998-2000թթ.):
- Լիլիա Դրոզդովա– թատրոնի և կինոյի խորհրդային և ռուսական դերասանուհի։ Ստալինի երրորդ աստիճանի մրցանակի դափնեկիր (1952)։ ՌՍՖՍՀ ժողովրդական արտիստ (1971)։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ «Атлас мира» — М.: ПКО «Картография» Федерального агентства геодезии и картографии Министерства транспорта Российской федерации: Издательство Оникс, 2007 ISBN 5-85120-243-2 (картография)
- ↑ «Президент Туркменистана принял ряд кадровых решений»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-04-16-ին։ Վերցված է 2019-10-14
- ↑ «Байрам-Али»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907
- ↑ YesTravel։ «Климатический курорт Туркмении Байрам-Али»։ www.yestravel.ru։ Վերցված է 2017-11-28
- ↑ 5,0 5,1 по БСЭ
- ↑ 6,0 6,1 «Современный толковый словарь» изд. «Большая советская энциклопедия», 1997 г.
- ↑ World Gazetteer: Usbekistan — die wichtigsten Städte
- ↑ 1939 Soviet Census
- ↑ 1959 Soviet Census
- ↑ 1970 Soviet Census
- ↑ Перепись населения СССР (1979)
- ↑ Перепись населения СССР (1989)
- ↑ Population census of Turkmenistan 1995
- ↑ Джамалдин Ходжаниязов Archived 2013-04-26 at the Wayback Machine.
- ↑ Защитник «Академии» Ходжаниязов перешел в «Зенит»
Արտաքին հղումներԽմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 266)։ 
|