Բահաի
Բահայի հավատը (անգլերեն՝ Bahá'í Faith, պարսկերեն՝ بهايي արաբ․՝ «Բահա» بهاء` «փառք», «լույս», «փայլ», «շքեղություն») համաշխարհային միաստվածական կրոն է, որը ծնվել է Պարսկաստանում 1884 թթ.։ Այս կրոնական շարժումն ունի 5 միլիոն հետևորդ ողջ աշխարհում, նույնիսկ Հայաստանում[1]։ Ըստ Բահայի կրոնի՝ Աստված Երկիր է ուղարկել բազմաթիվ Մարգարեներ (Ադամ, Նոյ, Մովսես, Զրադաշտ, Հիսուս, Մուհամմադ և այլն), և այսօր նա ուղարկել է մարգարեն Բահաուլլային «Աստծո Փառքը»։ Այս կրոնը Իսլամից է ծնվել, բայց անկախ է, իսլամական ճյուղ չէ։ Մարդկության միավորը հիմնական ու կենտրոնական ուսմունքն է։ Նրա Համաշխարհային Կենտրոն Հայֆայում (Իսրայել) է գտնվում։
Ձևավորվել է 19-րդ դարի կեսերին Պարսկաստանում և այժմ միավորում է ավելի քան 5 միլիոն հետևորդների[2][3][4] 188 երկրներում և 45 անկախ տարածքներում[2] Սրանք տարբերի ազգերի, ազգությունների և ցեղերի ներկայացուցիչներ են, տարբեր սոցիալական շերտերի ներկայացուցիչներ։ Բահայի կրոնի սուրբ գրություններից հատվածներ թարգմանվել են աշխարհի ավելի քան 800 լեզուներով։[5]։
Բահայի կրոնի ուսումնասիրությունը հիմնված է Բաբի և Միրզա Ալի Հուսեյնի (այլ կերպ կոչվում է Բահաուլլա)[6] ուսումնասիրությունների վրա։ Հիմնական թեմաներն են՝ Աստծո, կրոնի և մարդկության միասնությունը։ Հիշատակելով Աստվածահայտնության նախկին նմանօրինակ ուսումնասիրությունների մասին՝ Բահաուլլան հայտնում է, որ գոյություն ունի միայն մեկ կրոն՝ Աստվածային անփոխարինելի հավատը, հավերժությունը անցյալում և ապագայում՝[7] նման Ղուրանին, որտեղ «իսլամ» է համարվում հայտնության ցանկացած կրոն։
Բահայներն իրենց կրոնը համարում են հայտնության վերջին մոնոթեիկ համաշխարհային կրոնը, իսկ կրոնագետներն[8] այն դասում են իսլամասինկրետականից նոր համաշխարհային կրոնի տիրույթում[9]։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ http://www.bahai.org/worldwide-community/national-communities/armenia
- ↑ 2,0 2,1 The Britannica Book of the Year (1992-present)
- ↑ Major Religions Ranked by Size, reference to the 1998 estimate in Encyclopedia Britannica
- ↑ Bahá'í World News Service: Statistics
- ↑ Doctor of Theology, Stockman, R. H., Scripture
- ↑ Lindsay Jones "Encyclopedia of Religion", USA, Thomson Gale, 2005
- ↑ Китаб-и-Агда
- ↑ Иоаннесян Ю. А, Православная энциклопедия "Бахаи религия", 4 Страница
- ↑ Грицанов А. А. "Новейший философский словарь", 1998