Վիքիպեդիա

Արտեմիս Ֆաուլ

Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։
Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։

Իռլանդացի գրող Իոն Քոլֆերի <<Ֆաուլի արկածները>> Ֆաուլ ընտանիքի անդամների մասին պատմող տասնմեկ վեպից բաղկացած վիպաշար է։ Առաջին ցիկլը՝ <<Արտեմիս Ֆաուլը>>, ծավալվում է Ստորին Տարրերի ոստիկանական հետախուզության սպա Հոլլի Շորթի շուրջ, որը դեմ է դուրս գալիս հանցագործ խմբավորման ղեկավար Արտեմիս Ֆաուլ Կրտսերին(հետո ցիկլի ընթացքում վերջիններս ընկերանում են, և Արտեմիս Ֆաուլ Կրտսերը բազմիցս փրկում է աշխարհը)։ Երկրորդ ցիկլը՝ <<Ֆաուլ Երկվորյակները>>, արժանացավ դրական քննադատության և հսկայական վաճառքի։ Այն նաև հիմք հանդիսացավ գրաֆիկ վեպերի։

Առաջին վեպի ֆիլմի ադապտացիան զարգացման փուլում էր Դիսնեյի կողմից դեռ 2016 թվականից։ Արդյունքում այն լույս տեսավ 2020 թվականի հունիսի 12-ին Դիսնեյ հարթակում, բայց վատ արձագանքների պատճառով[1][2] հեռացվեց հարթակից 2023 թվականի մայիսի 26-ին[3]։

Վիպաշարի մասին

խմբագրել

Առաջին գրքում՝ <<Արտեմիս Ֆաուլ>>-ում, որ նկարագրվել է նաև որպես <<Անկոտրունը>>՝ փերիների մասնակցությամբ>>[4] տասներկուամյա հրաշամանուկ Արտեմիս Ֆաուլն ու իր թիկնապահ Բաթլերը առևանգում են էլֆ Հոլլի Շորթին՝ Ստորին Տարրերի ոստիկանական հետախուզության սպային՝ պահանջելով մեկ տոննա ոսկի փրկագին՝ Փերիների մոգական ժողովրդին շահագործելու և իր ընտանիքի հարստությունը վերականգնելու համար։

<<Արտեմիս Ֆաուլ>> վիպաշարը կամ <<Ֆաուլի արկածներ>>-ի առաջին ցիկլը Արտեմիսին ներկայացնում է որպես չարագործ և Ժողովուրդների թշնամի, բայց հետագայում Արտեմիսի կերպարը զարգանում և փոփոխվում է։ Որպես հերոս նա օգնում է Ժողովուրդներին և դժկամ Շորթին՝ լուծելու համաշխարհային հետևանքներ ունեցող կոնֆլիկտները։ Վիպաշարի ընթացքում զարգանում են նաև նրա բարոյական արժեքները։

<<Ֆաուլ երկվորյակներ>> գրաշարը կամ <<Ֆաուլի արկածներ>>-ի երկրորդ ցիկլը, որի գործողությունները տեղի են ունենում նախորդից հինգ տարի անց, պատմում է Արտեմիսի կրտսեր երկվորյակ եղբայրների մասին, որոնք գտնվում են տնային կալանքում՝ <<պիքսել>>(էլֆ-պիքսի հիբրիբ) Լազուլի Հայթսի և Հոլլիի ու Արտեմիսի ուղեղի ալիքների հիման վրա ստեղծված արհեստական բանականություն ՆԱՆՆԻ-ի վերահսկողության տակ։

Արտեմիս Ֆաուլ

խմբագրել

Արտեմիս Ֆաուլ

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Artemis Fowl (novel)

<<Արտեմիս Ֆաուլը>> <<Արտեմիս Ֆաուլ>> վիպաշարի առաջին գիրքն է։ Վեպը պատմում է Հոլլի Շորթի՝ Ստորին Տարրերի ոստիկանության առաջին կին հետախույզ-սպայի մասին, ում առևանգում է հանցագործ խմբավորման ղեկավար Արտեմիս Ֆաուլ Կրտսերը իր թիկնապահ Դոմովոյ Բաթլերի և նրա կրտսեր քրոջ՝ Ջուլիետ Բաթլերի օգնությամբ՝ պահանջելով 24 կարատ ոսկի փրկագին՝ Ֆաուլ ընտանիքի հարստությունը վերականգնելու նպատակով։ Գրքի վերջաբանում՝ ՍՏՈ-ի կողմից Արտեմիսի պլանը տապալելու բազմաթիվ ձախողված փորձերից հետո Արտեմիսը ազատ է արձակում Հոլլիին՝ իր խելագար մոր բուժման դիմաց։ Նա նաև վերադարձնում է փերիներին նրանցից խլված ոսկու կեսը, կեղծում ՍՏՈ-ի պատվո համակարգը և ժամանակը կանգնեցնում՝ կանխելով սեփական մահը։

Արտեմիս Ֆաուլ։ Պատահար Արկտիկայում

խմբագրել

<<Արտեմիս Ֆաուլ։ Պատահար Արկտիկայում>>-ը վիպաշարի երկրորդ գիրքն է։ Այն ներկայացնում է Արտեմիսի հոր՝ Արտեմիս Ֆաուլ Ավագի Ռուսական մաֆիայից ազատումը և պայքարը Բ՛վա Քել գոբլինների ավազակախմբի դեմ, որոնք միավորել էին իրենց ուժերը մոլագար հանճար պիքսի Օպալ Կոբոյի և իր օգնական սպա Բրայըր Քադջընի հետ։ ՍՏՈ-ն առաջին հերթին գոբլինների ապստամբության կազմակեպման մեջ կասկածում է Արտեմիսին, բայց կասկածները հանվում են <<retimager>>-ով(ստի դետեկտորի նման մի սարք) զննումից հետո։ ՍՏՈ սպա Հոլլի Շորթը, հրամանատար Ջուլիուս Ռութի և կենտավրոս Ֆոլին՝ ՍՏՈ-ի տեխնոլոգիաների գծով հիմնական վերահսկիչը, Արտեմիսի հետ գալիս են համաձայնության՝ միասին պայքարելու գոբլինների խռովության դեմ(հետո նրանց օգնության է հասնում Մալչ Դիգումսը)։ Վերջիվերջո, պայմանավորվածության իրենց մասը կատարելու համար, նրանք օգնում են Արտեմիսին գտնել իր հորը, որ անհայտ կորած էր վերջին երկու-երեք տարիներին։

Արտեմիս Ֆաուլը և հավերժության ծածկագիրը

խմբագրել

<<Արտեմիս Ֆաուլը և հավերժության ծածկագիրը>>  ներկայացնում է հորինված Սի Խորանարդի՝ Ջոն Սպիրոյի կողմից գողությունը և այն վերադարձնելը։ Ջոն Սպիոն ամերիկացի գործարար է, ում հրամանով նրա թիկնապահ Առնո Բլանթը սպանում է Բաթլերին և գողանում Արտեմիսի Սի Խորանարդը, որը հանդիսանում է ձեռքի սուպերհամակարգիչ, որն Արտեմիասը պատրաստել էր փերիների գողացված տեխնոլոգիաներից, որ մնացել էին Ֆաուլների կալվածքի գրավման ժամանակ(գիրք 1)։ Արտեմիսը Բաթլերին ծայրահեղությունից դրդված փորձում է կրիոնիկ սառեցման դիմել՝ մարմինը ձկան սառցարանում դնելով, որն էլ վերջիվերջո վերակենդանանում է էլֆ Հոլլի Շորթի շնորհիվ։ Մալչ Դիգումսը(Մո Դիգենս կեղծանվամբ) և Լոֆերս ՄքԳուայրը Սպիրոյի պատվերով առևանգում են Արտեմիսին, որպեսզի իրենց ձեռքը գցեն Սի Խորանարդը, որը կողպված է Հավերժության Կոդով, որը միայն Արտեմիսը գիտի ապակոդավորել։ Հոլլին համաձայնվում է օգնել, պայմանով, որ Արտեմիսի և նրա համախոհների հիշողությունը ջնջեն։ Թզուկի և Բաթլերի քրոջ՝ Ջուլիետի օգնությամբ նրանք ներխուժում են Սպիրո Նիդլ՝ Սպիրոյի ընկերության շենքը, և վերադարձնում Սի Խորանարդը։ Գրքի վերջում փերիներն ու Ֆոլին ջնջում են երեք մարդկանց հիշողությունները, և Արտեմիսը Մալչ Դիգումսին (ենթադրաբար) տալիս է այն մեդալիոնը(որ իրականում սկավառակ էր, որ վերադարձնելու էր նրա հիշողությունները փերիների մասին), որը Հոլլին տվել էր Արտեմիսին <<Պատահար Արկտիկայում>> մասում։

Արտեմիս Ֆաուլը և Օպալի խաբկանքը

խմբագրել

Չորրորդ գիրքը՝ <<Արտեմիս Ֆաուլը և Օպալի խաբկանքը>> ներկայացնում է իշխանության ծարավ, խելագար Օպալ Կոբոյի՝ աշխարհը գրավելու երկրորդ փորձը՝ երկրորդ գրքում նկարագրված ձախողումից հետո։ Կոբոյը հիպնոսացնում է հորինված բնապահպան Ջովաննի Զիտոյին և համոզում, որ իր դուստրն է՝ Բելինդան։ Հետո նա համոզում է Ջովաննիին հետախուզել հողը, որը կարող էր հանգեցնել փերիների աշխարհի բացահայտմանը, և նրանց Հեյվեն քաղաքը մարդկանց ճանկը գցել։ Նրան կանգնեցնելիս սպանվում է հրամանատար Ռութը, իսկ Արտեմիսն ու Բաթլերը, ում հիշողությունը ջնջել էին, փրկվում են կենսաբանական ռումբից։ Մեդալիոնի միջոցեվ վերջիններս վերականգնում են իրենց հիշողությունը, և Մալչը, Արտեմիսը, Հոլլին և Բաթլերը կրկին խափանում են Օպալ Կոբոյի չարագործ պլանը։

Արտեմիս Ֆաուլը և Կորուսյալ Գաղութը

խմբագրել

<<Արտեմիս Ֆաուլը և Կորուսյալ Գաղութը>> պատմում է, թե ինչպես N°1-ի՝ զորեղ դև-մոգի օգնությամբ <<դժողքի շեմից>> հետ է բերվում դևերի կղզի Հիբրասը։ Արտեմիսը, Բաթլերը, Հոլլին, Մալչը և Ֆոլին վերամիավորվում են Արտեմիսի և Հիբրաս կղզու դևերից մեկի բախումից հետո, և Հոլլին ու Մալչը բռնում են ձկնորս-մաքսանենգ պիքսի Դուդահ Դեյին։ Մարդկանց և փերիների հողի համար մղված Թեյլտեի ճակատամարտից հետո Ֆոլին պատմում է նրանց, որ դև-փերիների ընտանիքը Հիդրաս կղզում դուրս է եկել ժամանակից, և որ նրանց կղզում նրանց ժամանակը կարող է ցանկացած բան լինել։ Ժամանակի հմայությունը թուլանում է, և դևերն առանց զգուշացման հայտնվում են երկրի վրա։ Եթե մարդիկ իմանան դևերի մասին, ապա փերիների գաղտնիքն անխուսափելիորեն կբացահայտվի։ Արտեմիսն ու ընկերները հետապնդում են դև-մոգ N°1-ին, ում առևանգել էր հրաշամանուկ Միներվա Պարադիզոն։ Վերջինս պլանավորում էր N°1-ին ներկայացնել մարդկանց` որպես խորամանկ պլան՝ նոբելյան մրցանակ ստանալու համար։ Սակայն, երբ իր սեփական տանը նրան դավաճանում է իր թիկնապահ Բիլլի Կոնգը, նա միանում է Արտեմիսի թիմին և ետ է կանգնում իր մտքից։

Արտեմիսը, Հոլլին, N°1-ը և Քուանը՝ մեկ այլ դև-մոգ, ժամանակի և տարածության միջով ճամփորդելով գնում են Հիբրաս, որն Արտեմիսը պլանավորել էր ոչնչացնել այն կենդանի ռումբով, որ Բիլլի Կոնգը Հիբրասում դևերին վերացնելու համար տվել էր Հոլլիին՝ հավատալով, որ իր եղբայրը սպանվել է դևերի ավազակախմբի կողմից։ Հիբրասում Արտեմիսն ու ընկերները մարտնչում են ոհմակի առաջնորդ Լեոն Աբբոթի(Ն’Զալլ) և նրա դևերից բաղկացած զորքի դեմ։ Լեոնի անգիտակից ժամանակ նրանք ստեղծում են բավականաչափ հզոր ռումի պայթյուն, որպեսզկի կղզին հետ՝ երկիր ուղարկեն, որտեղ ժամանակի հմայության պատճառով արդեն երեք տարի է անցել։ Դժբախտաբար, ժամանակի միջով վերադառնալիս Արտեմիսն ու Հոլլին մեկական աչք էին փոխանակել։ Արտեմիսն այժմ մեկ դեղնականաչ, մեկ կապույտ աչք ունի, և նույնն էլ՝ Հոլլին։ Գրքի վերջում Հոլլին պարզում է, որ Մալչը Դուդահ Դեյին աշխատանքի է վերցրել, իսկ Արտեմիսը պարզում է, որ ինքը կրտսեր եղբայրներ ունի։

Արտեմիս Ֆաուլը և Ժամանակի Պարադոքսը

խմբագրել

Արտեմիսի մայրը՝ Անջելին Ֆաուլը, վարակվում է Սպելտրոպիով(փերիների հիվանդություն), և միակ փրկությունը մետաքսյա սիֆակա լեմուրի ուղեղային հեղուկում է։ Այդ տեսակի վերջին լեմուրին Արտեմիսը վաճառել էր Բնաջնջողներ անվամբ մի խմբի, երբ տասը տարեկան էր, որպեսզի այդ գումարով հորը փնտրելու արշավ սկսի։ N°1-ը Արտեմիսին ու Հոլլիին ուղարկում է անցյալ, որպեսզի Արտեմիսը կանգնեցնի իր երիտասարդ ես-ին, մինչ վերջինս կսպաներ վերջին մետաքսյա սիֆակա լեմուրին Դեյմոն Կրոնսկիի՝ Բնաջնջողների առաջնորդի հետ գործարքում։

Երբ Արտեմիսը քիչ էր մնում մահանար, Հոլլին համբուրում է նրան, բայց ամեն ինչ փոխվում է, երբ Արտեմիսն ընդունում է, որ ստել էր՝ ասելով, թե մայրը Հոլլիից է <<վարակվել>>։ Ամեն ինչ ավելի է բարդանում, երբ բացահայտվում է, որ Օպալ Կոբոյն է կանգնած Բնաջնջողների հետևում և սնվում է բազմաթիվ հազվագյուտ կենդանիների ուղեղի հեղուկով։ Այս հեղուկները նրան ապահովում են հատուկ կարողություններով տարբեր ոլորտներում(հատկապես մոգության մեջ)։ Հետպնդումն ավարտվում է, երբ անցյալի ու ներկայի Արտեմիսները համաձայնության են գալիս, և Արտեմիսն ու Հոլլին հեռատեղափոխվում են լինում ապագա, մինչ անցյալի Արտեմիսի հիշողությունը ջնջված է։ Գրքի գրեթե վերջում պարզվում է, որ Անջելինը Օպալի պատանդն է։ Գրքի ավարտին անցյալի Արտեմիսն արթնանում է փերիների մասին երազից, որից եզրակացնում ենք, որ Արտեմիսի միջժամանակային ճամփորդությունը նրա առևանգման պլանի պատճառն է հանդիսացել Արտեմիս Ֆաուլում։

Արտեմիս Ֆաուլը և Ատլանտիս Բարդույթը

խմբագրել

Արտեմիսը ձեռք է բերում փերիների Ատլանտիս բարդույթը, որը նման է օբսեսիվ-կոմպուլսիվ խանգարման, ծայրահեղ պարանոյայի և անձի բազմակի խանգարման։ Սրա պատճառը ժամանակի թունելից փերիների կախարդանքի գողությունն էր[5]։ ոյը բացում է Բերսերկերի Դարպասը՝ մի պորտալ, որը գտնվում է Ֆաուլ կալվածքում, և որտեղ բնակվում են Թալիտեի ճակատամարտում(վերջին մարտը, որ փերիներին անդրաշխարհ ուղարկեց) զոհված փերի զինվորների ոգիները։ Արտեմիսը, վերջնականապես բուժվելով Ատլանտիս հիվանդությունից, շտապում է կանգնեցնել Օպալին՝ Հոլլի Շորթի և Բաթլերի հետ միասին։ Նրանք ձախողվում են, և Օպալը բացում է առաջին դարպասը, որը մարտիկների ոգիները ուղարկում է ողջերի աշխարհ։ Հոգիները սկսում են տիրանալ նեդանիներին և մարդկանց՝ ներառյալ դիակներին, Ջուլիետ Բաթլերին և Արտեմիսի կրտսեր եղբայրներին՝ Մայլզին ու Բեքեթին։ Օպալից ու ոգիների տիրապետության տակ գտնվողներից փախչելուց հետո նրանք փորձում են թույլ չտալ Օպալին բացել երկրորդ դարպասը, որը կազատի Դանուի ուժը, որն էլ կոչնչացնի բոլոր մարդկանց։ Սրան զուգընթաց նրանք դժկամորեն կռվում են Արտեմիսի կրտսեր եղբոր՝ Մայլզի հետ, ով իրեն տիրապետող փերի մարտիկի ոգու հեռանալուց հետո պատմում է նրանց Օպալի պլանը։

Արտեմիսն ու ընկերները չեն հաջողում ոչնչացնել երկրորդ դարպասը նրա ստեղծած լազերով, և Մալչը նրանց փրկում է ծովահենների դիակներից` դրանց տիրացած մարտիկների ոգիներին ետ ուղարկելով հանդերձյալ աշխարհ։ Հետո Ֆաուլ Կալվածքում Արտեմիսը որոշում է զոհել ինքն իրեն, որպեսզի թույլ չտա Օպալին բացել երկրորդ դարպասը։ Ֆոլին ուղարկում է Օպալի` չորրորդ գլխում իր կողմից ստեղծած կրկնօրինակին, և օգտագործելով նրա ձեռքը փակում է դարպասը, քանի որ հմայությունը ճանաչում է Օպալի ԴՆԹ-ն։ Շրջանի բոլոր փերիները հայտնվում են հանդերձյալ աշխարհում, և քանզի Արտեմիսը հինգերորդ գլխում ստացել էր Հոլլիի մի աչքը, նա նույնպես հայտնվում է այնտեղ։ Այնուամենայնիվ, Արտեմիսի մարդկությունն ու հզոր կամքի ուժը նրա ոգին պահում են Երկրի վրա։ Այնուհետև Ֆոլին ստեղծում է նրա կրկնօրինակը, որը Արտեմիսի մահից վեց ամիս անց տանում են նոր ստեղծված դարպասի մոտ, և Արտեմիսի ոգին, մտնելով կրկնօրինակի մեջ, կրկին կյանք է տալիս նրան։ Այժմ նրա աչքերը կրկին կապույտ են։

Ֆաուլ երկվորյակները

խմբագրել

<<Արտեմիս Ֆաուլ>> վիպաշարին հաջորդում է դրա սփին-օֆֆը՝ <<Ֆաուլ երկվորյակները>> վերնագրով, որի իրադարձությունները ծավալվում են Արտեմիսի կրտսեր եղբայրների՝ Մայլս և Բեքեթ Ֆաուլների շուրջ։

<<Ֆաուլ երկվորյակները>> վիպաշարի առաջին գիրքն է, որը հրատարակվել է 2019 թվականի նոյեմբերի 5-ին[6]։

<<Ֆաուլ երկվորյակները հերքում են բոլոր մեղադրանքներ>>-ը վիպաշարի երկրորդ գիրքն է, որը հրատարակվել է 2020 թվականի հոկտեմբերի 20-ին[7]։

<<Ֆաուլ երկվորյակները ստանում են ըստ արժանվույն>>-ը վիպաշարի երրորդ գիրքն է և հրատարակվել է 2021 թվականի հոկտեմբերի 19-ին[8]։

Այլ գործեր

խմբագրել

<<Արտեմիս Ֆաուլ։ Յոթերորդ Թզուկը>> կարճ պատմվածք է[9]՝ գրված Գրքի համաշխարհային օրվա համար։ Գործողությունները կատարվում են առաջին և երկրորդ գրքերի գործողությունների միջակայքում։

<<Արտեմիս Ֆաուլի ֆայլերը>> վիպաշարին կից գիրք է, որը հրատարակվել է 2004 թվականի հեկտեմբերի 4-ին, և ներառում է <<Յոթերորդ թզուկ>>-ը և այլ պատմվածքներ։ Այն նաև ներառում է հավելյալ նյութեր, ինչպիսիք են Արտեմիս Ֆաուլի դպրոցական զեկույցը, բացառիկ հարցազրույցներ Արտեմիսի, Բաթլերի, Հոլլիի, Ռութի, Մալչի, Ֆոլիի և Ցոֆլերի հետ, ինչպես նաև տեքստ Փերիների Ժողովրդի գրքից՝ թարգմանելու համար։

  • <<Արտեմիս Ֆաուլ։ Գրաֆիկ վեպ>>-ը առաջին գրքի ադապտացիան է և լույս է տեսել 2007 թվականի հոկտեմբերի 2-ին։
  • <<Արտեմիս Ֆաուլը և Հավերժության ծածկագիրը։ Գրաֆիկ վեպ>>-ը երրորդ գրքի ադապտացիան է՝ հրատարակված 2013 թվականի հուլիսի 9-ին[10]։
  • <<Արտեմիա Ֆաուլ։ Պատահար Արկտիկայում։ Գրաֆիկ վեպ>>-ը՝ երկրորդ գրքի ադապտացիան, լույս է տեսել 2009 թվականի օգոստոսի 11-ին[11]։
  • <<Արտեմիս Ֆաուլը և Օպալի խաբկանքը։ Գրաֆիկ վեպ>>-ը՝ չորրորդ գրքի ադապտացիան, լույս է տեսել 2014 թվականի հուլիսի 15-ին[12]։

Electronic Arts-ը վիպաշարի առաջին վեց գրքերը թողարկեց Nintendo DS և Nintendo DSi-ով՝ որպես երեխաների համար նախատեսված խաղեր 2009 թվականի դեկտեմբերի 4-ին[13]։

Աուդիոգիրքը կարդաց Նատանիել Փարքերը[14]։ Ադրիան Դանբարը և Էնն Ռեիթերը կարդացին տարբեր աուդիգրքի ընկերությունների որոշ տարբերակներ։

Հետագա զարգացումներ

խմբագրել

2020-ի նոյեմբերի Քոլֆերը նաև հետաքրքրություն հայտնեց վիպաշարի գրքերն այլ հարթակ հանել, ինչպիսին, օրինակ, մյուզիքալն է[15]։ 2021 թվականի նոյեմբերին Իոն Քոլֆերը հայտարարեց <<Արտեմիս Ֆաուլ>>-ի <<գերդաժան>> շարունակություն գրելու իր գաղափարը՝ ոգեշնչված Old Man Logan-ից/Ծերուկ Լոգանից, որը կներկայացներ Արտեմիսին հասուն տարիքում՝ որպես մագնատ, և նրա ու Հոլլիի հարաբերություննները[16][17]։ 2021-ի դեկտեմբերին Քոլգերը նաև ցանկություն հայտնեց գիրք գրել Մալչ Դիգգումսի մասին՝ որպես մասնավոր հետսխույզ։ Այս գաղափարը առաջին անգամ երևան է գալիս <<Կորուսյալ Գաղութ>>-ում, Մալչի՝ <<Ես երբեք չեմ ասում երբեք>> խոսքերով՝ նկատի ունենալով նրա հավանական վերադարձը Ֆաուլ վիպաշարի հետագա վեպերում[18]։

Կերպարներ

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ List of Artemis Fowl characters

Արտեմիս Ֆաուլ

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Artemis Fowl II

Արտեմիս Ֆաուլ Կրտսերն օգտագործում է իր խելքը՝ ընտանիքի համար անօրինական կերպով հարստութոյւն դիզելու համար։ Սա գալիս է նրա սերունդներ շարունակ հանցագործ ընտանիքից[19]։։ Արտեմիսը սառնասիրտ է, ցինիկ, և երբեմն իր իսկ շահի համար մարդկանց մանիպուլացնելու հարցում՝ անխիղճ։ Ռուսական մաֆիայի կողմից հոր ենթադրյալ մահից և մոր խելագարությունից հետո Արտեմիսը դադարում է գիշերօթիկ դպրոց հաճախել և Ֆաուլ հանցագործ կայսրության տիրապետումն իր ձեռքն է վերցնում, սկսում է հանցագործություններ կատարել, որ վերականգնի ընտանիքի հարստությունն ու հովանավորի Արկտիկական որոնումերը՝ հորը գտնելու համար։ Գերբնական աշխարհում նրա հետախուզությունները ի վերջո հանգեցնում են առաջին գրքում Ժողովուրդների հետ նրա հանդիպմանը։ Խիստ դաստիարակության և խելքով հավասար ու իրեն հսկող մեկին չունենալու պատճառով Արտեմիսը չի փայլում հաղորդակցման իր հմտություններով և վստահում է սակավաթիվ անձանց, որոնցից մեկն իր լավագույն ընկերն ու թիկնապահն էր՝ Բաթլերը։ Արտեմիսը գունատ մաշկ ունի, սև մազեր և կապույտ աչքեր։ <<Կորուսյալ Գաղութ>>-ում Հոլլին և Արտեմիսը մեկական աչք են փոխանակում՝ ստանալով մեկ կապույտ, մեկ դեղնականաչ աչք։ Արտեմիսը հայտնի է իր մտավոր կարողություններով․ նրա պնդմամբ՝ ինքն ունի <<ամենաբարձր IQ-ն Եվրոպայում>>, բայց նաև հայտնի է իր համակարգման և մարզական կարողություններով։ Վիպաշարի ընթացքում նա բարոյական արժեքներ է սովորում Փերիների Ժողովրդից և դառնում ավելի կարեկից և վստահելի՝ միևնույն ժամանակ չկորցնելով իր մտավոր ճարպկությունը։ Ժամանակի միջով ճամփորդության պատճառով Արտեմիսի օրենքով սահմանված տարիքը ավելին է իրական տարիքից։

Դոմովոյ Բաթլեր

խմբագրել

Դոմովոյ Բաթլերը Ֆուլ ընտանիքի հավատարիմ ծառան է և Արտեմիսի թիկնապահն ու ընկերը, որ ուղեկցում է նրան իր արկածների ժամանակ։ Նա մոլորակի երրորդ ամենահմուտ մարտարվեստի վարպետն է(առաջինը խաղաղովկիանոսյան մի կղզու վրա բնակվող վանականը, երկրորդը՝ իր հորեղբայրը), հրաձգության իրական փորձագետ, ունի հանցագործ անդրաշխարհում հսկայական փորձ, որը հաճախ օգնում էր Արտեմիսի գործերում։ Նրա առաջին անունը Դոմովոյ է, որը հայտնի է միայն Արտեմիսին և Ջուլիետին։ Վերջինս նրա կրտսեր քույրն է, ով կա գրքերի մեծ մասում։ <<Հավերժության Ծածկագրում>> Բաթլերը ժամանակավորապես մահանում է, բայց նրան փրկում են իր ղեկավարի հնարամտությունը և Հոլլի Շորթի բուժիչ ուժերը։ Բաթլերի սիրելի զենքը թանկարժեք Sig Sauer P226-ն է` 9մմ-ամոց փամփուշտներով, այնուամենայնիվ, իր առաջադրանքները կատարելիս նա հաճախ կիրառում է փերիների ստեղծած զենքերը։ <<Հավերժության Ծածկագրում>> իր ապաքինման պատճառով Բաթլերի մարմինը սովորականից ավելի ծեր է։

Հոլլի Շորթ

խմբագրել

Հոլլին նպատակասլաց, ազնիվ էլֆ է, ՍՏՈ-ի հետախուզական բաժնի միակ կին հրամանատարը։ Հոլլին երեք ոտնաչաձ հասակ ունի, բարեկազմ է, ունի շագանակագույն մաշկ և մազեր։ Առաջին գրքում Արտեմիսն առևանգում է Հոլլիինև փրկագին պահանջում, բայց վիպաշարին զուգընթաց նրանք ընկերանում են և ի վերջո դառնում լավագույն ընկերներ։ Հոլլին բազմիցս օգնել է Արտեմիսին փրկել աշխարհը։ Հոլլին անտեսում է իր առջև դրված կանոններն ու հրամանները։ Նա նաև հանդիսանում է ՍՏՈ-ի հետախուզական բաժնի լավագույն օդաչուներից մեկը։

Ֆոլի

խմբագրել

Ֆոլին կենտավրոս է, տեխնիկական և համակարգչային հանճար։ Նա աշխատում է ՍՏՈ-ի՝ փերիների իշխանությունների համար և պատասխատու է մարդկանց կողմից փերիների քաղաքակրթության բացահայտումը կանխելու համար։ Նրա խելքը նրան պարանոյիկ է դարձնում, ուստի նա փայլաթիթեղե գլխարկ է կրում <<մարդկանց մտքերը հետազոտող տեխնոլոգիաներից>> պաշտպանվելու համար։ Նա գծագրում է զենքերի, թևերի, ՍՏՈ-ի այլ տեխնիկաների մեծ մասը, ինչպիսին է <<Iris Cam>>-ը։ Նրա սարկազմն ու շատախոսությունը հաճախ նյարդայնացնում են ՍՏՈ սպաներին, չնայած ինժեներությունից բացի նրա սիրելի զբաղմունքը դյուրագրգիռ հրամանատար Ռութին զայրացնելն է։ Նա ամուսնանում է Կաբալին անունով կենտավրոսի հետ և, ըստ երևույթին, քուռակներ է ուենում <<Կորուսյալ Գաղութ>>-ում, մինչդեռ կապիտան Շորթն ու Արտեմիսը Լիմբոյում են։ Օպալ Կոբոյը Ֆոլիի թշնամին է, ինչի մասին նա պարբերաբար նշում է իր խոսքում։

Օպալ Կոբոյ

խմբագրել

Օպալը խելագար ու հանճար պիքսի է, որի երազանքն է համաշխարհային տիրապետությունը և ՍՏՈ-ի ոչնչացումը։ Հրաշամանուկ լինելով՝ նա կառուցեց Koboi Laboratories-ը՝ տեխնոլոգիական ընկերություն, որն օգտագործում էր իր հոր ընկերությունը կործանելու համար։ Օպալը ներկայացված է <<Արտեմիս Ֆաուլ>>-ի մի քանի գրքերում՝ որպես գլխավոր չարագործ։ Նա ատում է Ֆոլիին, քանի որ վերջինս քոլեջում հաղթեց իրեն գիտության մրցույթում, և Օպալի կարծիքով դատավորներն ընտրեցին Ֆոալիին միայն այն պատճառով, որ նա տղամարդ էր։ Այնուամենայնիվ, Օպալը դարձավ Արտեմիսի ոխերիմ թշնամին, երբ վերջինս և Հոլլին բազմաթիվ անգամ ձախողեցին իր ծրագրերը։ <<Օպալի խաբկանք>>-ում նա ստեղծում է իր կլոնը՝ բանտարկումից խուսափելու համար, հետո ռումբով դաժանորեն սպանում է Ջուլիուս Ռութին և գերեվարում Հոլլի Շորթին։ Նախկինում նշվել է, որ նա հավաքել է մետաքսյա սիլֆակա լեմուրի ուղեղի հեղուկը՝ համաշխարհային տիրապետության հասնելու համար։ Հետագայում նա սպանում է <<Ժամանակի պարադոքս>>-ում ստեղծած իր նախկին ես-ին՝ ստեղծելով պարադոքս։ Օպալին հետագայում սպանում է Օրո Շայդովան՝ Թեյլտեի ճակատամարտում զոհված հեքիաթային զինվորների առաջնորդը։

Մալչ Դիգումս

խմբագրել

Մալչը կլեպտոման է, հանցագործ թզուկ, որը արդեն չորս դար է հանցագործություններ է կատարում։ Թզուկների կյանքի միջին տևողությունը հաշվի առնելով` նա այնքան էլ ծեր չէ։ Նա մի ժամանակ եղել հանքափոր թզուկ, բայց հետո որոշել է, որ Հողեղեն Մարդկանցից(մարդկանցից) գողանալն իրեն ավելի սազական է։ Այս գողությունների պատճառով նա արդեն սովորական փերու կարևոր կախարդական կարողությունները չունի, սակայն պահպանել է լեզվի շնորհի մի մասը, քանզի <<եթե բավականաչափ ուսումնասիրեք, կտեսնեք, որ բոլոր լեզուներն էլ գմոմիշի հիման վրա են ստեղծվել>>։ Նա նաև ցուցադրել է իր կարողությունները <<Պատահար Արկտիկայում>> գրքում` խոսելով <<American dog>> լեզվով։

Նրա պնդմամբ` մարդիկ շարունակ գողացել են փերիների ցեղից և երկրագնդից, և ինքը ընդամենը ետ է վերադարձնում գողացվածը։ Առաջին գրքերում նա օգնում է ՍՏՈ-ին Արտեմիսի դեմ դուրս գալ, բայց հետո Արտեմիսի կողմն է անցնում։ Ի վերջո, երբ Արտեմիսն ու փերիները հաշտվում են, նա միավորում է ուժերը Փերիների ժողովրդի հետ շատ արկածների ժամանակ և հանդես գալիս որպես ՍՏՈ օգնական <<Ժամանակի Պարադոքս>>-ի սկզբում։

Ջուլիուս Ռութ

խմբագրել

Ջուլիուս Ռութը ղեկավարում էր ՍՏՈ հետախուզական բաժինը և պատասխանատու էր փերիների քաղաքակրթությունը լքողներին հետևելու համար, որպեսզի վերջիններս մարդկանց հետ կապի դուրս չգան։ Ռութը հայտնի է իր շառագույն դեմքով(այստեղից էլ մականունը՝ <<Բազուկ>>) և անհամբեր բնավորությամբ։ Նա գլխավորել է ՍՏՈ հետախուզական բաժնի առաքելությունները մինչև <<Օպալի Խաբկանք>>-ում սպանվեց պայթյունից, իսկ Հոլին գերեվարվեց։ Տանել չէր կարողանում Հոլլիի անտարբերությունը կանոնների և հրամանների նկատմամբ։ Այնուամենայնիվ, նա, ամենայն հավանականությամբ, հենց Հոլլիի նման է եղել երիտասարդ տարիներին․ գրքում նշվում է, որ Հոլլին 80 տարի առաջ Ջուլիուսի կողմից սահմանված արագության ռեկորդն է գերազանցել։ Ջուլիուսը նաև տանել չի կարողանում, երբ Ֆոլին նրան դիմում է անունով։ Նա նաև ուներ եղբայր՝ Թըրնբոլ Ռութը՝ <<Ատլանտիս բարդույթ>>-ի գլխավոր չարագործը։

Բրայըր Քադջըն

խմբագրել

Բրայըր Քադջընը երկրորդական չարագործ էր առաջին գրքում, նախկին ՍՏՈ լեյտենանտ, ում նվաստացրե էր Ջուլիուս Ռութը, և ում դմքն աղավաղվել միտքը խթանող անօրինական հեղուկի և տրանկվիլիզատորի պայթյունից, որն օգտագործել էր Ջուլիուս Ռութն առաջին գրքում։ Վրեժ փնտրելով՝ Քդջոնը միանում է Օպալ Կոբոյին <<Արկտիկական Պատահար>>-ում։ Պլանը հանկարծ խաթարվում է, երբ ՍՏՈ տեխնիկական խորհրդատու Ֆոլին տեսաձայնագրություն է տեղադրում Koboi Laboratories-ում՝ բացահայտելով Քադջընի՝ Օպալին դավաճանելու մասին խոստովանությունը։ Սրանից զայրացած Օպալը հարձակվում է Քադջընի վրա, և արդյունքում, ընկնելով այվող պլազմայով խողովակների վրա, Քադջընը տապակվում է մինչ մահ, իսկ Օպալը դառնում է անդամալույծ։

Թեմաներ

խմբագրել

Քոլֆերը նշել է հարցազրույցում, որ վիպաշարը Արտեմիսի հասունանալու մասին է[20]։ Ագահության, վստահության և չարի ու բարու տարբերության թեմաները նույնպես արծարծվում են գրքում։ Քոլֆերն ուզում էր վիպաշարն ավարտել մի պարզ ընտրությամբ՝ լինել բարի անշահախնդրորեն կամ լինել չար՝ շահի համար[21]։

Քննադատություններ

խմբագրել

Քոլֆերն առաջին գիրքն ամփոփեց որպես << <<Անկոտրունը>>՝ փերիների մասնակցությամբ>>[4]։ Քննադատները գիրքը համարում են <<Նոր Հարրի Փոթերը>>[22], սակայն Քոլֆերը նշել է 2001 թվականին, որ համաձայն չէ[23]։ <<The Observer>>-ից Քեյթ Քելաուեյը առաջին գիրքը նկարագրել է որպես <<խելացի, զվարճալի, մեկ անգամ կարդալու գիրք։ Այն փայլում է բարձր տեխնոլոգիական գյուտերով, ասես Քոլֆերն ինքը ոչ թե գրող էր, այլ տեխնոլոգիական հանճար>>[23]։ Time ամսագիրը գրում է. << <<Արտեմիս Ֆաուլի>> սյուժեն դինամիկ է զարգանում և շատ զվարճալի է, միֆերի և արդիականության, կախարդանքի և հանցանքի հնարամիտ միավորում >>[24], մինչդեռ New York Times Book Review-ն նշում է, որ <<Քոլֆերը հսկայական ու պայթուցիկ գործ է արել>>` գրելով մի գիրք, որն իսկապես կնկարագրես որպես << <<Անկոտրունը>> փերիների մասնակցությամբ>>[25]։

The Guardian-ը լավ գնահատական է տվել յոթերորդ գրքին` <<Ատլանտիս Բարդույթը>> վեպին, բայց նշել է, որ <<այն ակնհայտորեն մեծ վերջաբանի նախերգանքն է>>[26]։

<<Վերջին Պահապանը>>` ութերորդ և վիպաշարի վերջին վեպը դրական արձագանքներ է ստացել Kirkus Reviews-ից[27], Entertainment Weekly-ից[28] և The Irish Times-ից[29], ինչպես նաև հաղթել է Իռլանդական գրական մրցանակ <<Irish Children's Book - Senior>> կատեգորիայում[30]։

2010-ին <<Արտեմիս Ֆաուլ>>-ը ընթերցողի կողմից ընտրվեց որպես Puffin Books-ի ամենասիրելի վերնագիր, որը Քոլֆերը նկարագրել է որպես իր <<ամենահպարտ մասնագիտական պահը>>[31]։

Ֆիլմի ադապտացիան

խմբագրել

2001 թվականին հայտարարվեց վիպաշարի ֆիլմի ադապտացիայի մասին[32]։ Miramax Films-ը ձեռք էր բերել ֆիլմի իրավունքերը, իսկ Լոուրենս Գուտերմանը պետք լիներ ռեժիսորը[33]։ 2003-ին Քոլֆերը նշեց, որ ֆիլմի սցենարը գրված է, և շուտով կսկսվի քասթինգը[34], և չնայած ֆիլմն արդեն նախնական արտադրության փուլում էր, նա կասկածներ հայտնեց դրա հաջողության վերաբերյալ[35]։ Ֆիլմը մնաց աշխատանքային փուլում(ենթադրվում էր, որ այն արտադրողական <<դժողքում>> է) մինչև 2011 թվականը, երբ Ջիմ Շերիդանը հետաքրքրվեց ֆիլմի ռոժիսորությամբ, առաջարկելով Սիրշա Ռոնանին՝ Հոլլի Շորթի դերում[36][37]։

2013 թվականի հուլիսին Walt Disney Pictures-ը հայտարարեց Disney-ի և The Weinstein Company-ի կողմից Մայքլ Գոլդենբերի սցենարով <<Արտեմիս Ֆաուլ>> ֆիլմի ստեղծման մասին, որը ներկայացնելու էր առաջին երկու գրքերի դեպքերը։ Ռոբերդ դե Նիրոն և Ջեյն Ռոզենթալը լինելու էին գործադիր պրոդյուսերները[38]։

2015-ի սեպտեմբերին Variety-ն հայտնեց, որ Disney-ի ֆիլմի ռեժիսորը լինելու է Քեյթ Բրանահը, սցենարիստը՝ իռլանդացի Քոնոր ՄքՖերսոնը, իսկ գործադիր պրոդյուսերը՝ Ջուդի Հոֆֆլանդը[39]։ Իոն Քոլֆերը սա հաստատեց տեսաձայնագրությամբ <<Artemis Fowl Confidential>>-ում[40] և զրուցեց RTE Radio 1-ի հետ Բրանահի հետ բազմիցս հանդիպելու և հատարարությունից առաջ քննարկումների մասին[41]։ 2017-ի սեպտեմբերի 12-ին Disney-ը հայտարարեց, որ ֆիլմի ադապտացիան լույս կտեսնի 2019 թվականի օգոստոսի 19-ին։ Հայտարարվեց նաև, որ այն լինելու է վիպաշարի առաջին երկու գրքերի հիման վրա[42]։

2017 թվականի հոկտեմբերի 11-ին հայտարարվեց, որ Disney-ը հեռացրեց Հարվի Վայնշտեյնին որպես ֆիլմի պրոդյուսեր, ինչպես նաև դադարեցրեց դրա արտադրությունը The Weinstein Company-ի հետ Վեյնշտեյնի սեռական բնույթի անպատշաճ վարքագծի մասին վեճից հետո[43]։ 2017 թվականի դեկտեմբերի 20-ին պարզվեց, որ Իռլանդիայից նորեկ Ֆերդիա Շոուն ստանձնել է Արտեմիս Ֆաուլ Կրտսերի դերը։ Նրան միացան Ջուդի Դենչը` որպես հրամանատար Ռութ, Ջոշ Գադը` որպես Մալչ Դիգամս, Լարա Մակդոնելը` կապիտան Հոլլի Շորթի դերում և Նոնսո Անոզին` Բաթլերի դերում[44]։ Լուսանկարչությունը սկսվել է 2018 թվականի մարտին Անգլիայում, Հյուսիսային Իռլանդիայում և Հո Չի Մին քաղաքում[45]։

2019 թվականի մայիսին Disney-ը հետաձգեց ֆիլմի թողարկման ամսաթիվը 2019 թվականի օգոստոսի 9-ից մինչև 2020 թվականի մայիսի 29։ Այս փոփոխությունը Disney-ի կողմից թողարկվող ժամանակացույցի ընդհանուր ճշգրտման մի մասն էր։ Բացի այդ, հայտարարվեց, որ Քոլին Ֆարելը կխաղա Արտեմիս Ֆաուլ Ավագի դերը[46][47]։ Ֆիլմն ի սկզբանե նախատեսվում էր ցուցադրել կինոթատրոններում 2020 թվականի ապրիլի 3-ին։ Այնուամենայնիվ, COVID-19 համաճարակի պատճառով այն ամբողջությամբ հանվել էր գրաֆիկից։ Փոխարենը, դրա պրեմիերան տեղի ունեցավ Disney+-ում 2020 թվականի հունիսի 12-ին[48][49]։

Ֆիլմի թողարկումից հետո այն քննադատության արժանացավ, քանի որ ֆիլմում բացակայում էին Արտեմիս Ֆաուլ Կրտսերի և Հոլլի Շորթի կերպարների զարգացումները։ Ֆիլմում Արտեմիսը չարագործից վերածվեց հերոսի, իսկ Հոլլիի դերը գլխավոր հերոսից վերածվեց երկրորդականի[50]։ ՄքԴոննելիի դերը  քննադատության արժանացավ վայթվոշինգի պատճառով, քանի որ Շորթի ֆիզիկական նկարագրությունը գրքերի շարքում նրան պատկերում է սուրճի գույնի շագանակագույն մաշկով[51]:Նոնսո Անոզիի դերակատարումը Բաթլերի դերում նույնպես քննադատության արժանացավ մի քանի պատճառներով.  կերպարը նկարագրվում է որպես եվրասիացի, ով կարող է գրքաշարում համարվել ճապոնացի և կամ ռուս, և որ հերոսի ֆիզիկական նկարագրությունը ըստ որի` նրա ներկայությամբ բոլորը սարսափում են, դրան գումարած նրա ընտանիքի պատմությունը, որ սերունդներ շարունակ ծառայել է Ֆաուլ ընտանիքին, ֆիլմում պատկերվել է աֆրոամերիկացիների մի շարք կարծրատիպերով, մասնավորապես՝ «սարսափելի սևամորթ» և «սև ծառա» բնութագրերով[52][53]։

2023 թվականի մայիսի 26-ին Disney+-ի և Hulu-ի բովանդակության վերանայման արդյունքում ֆիլմը հեռացվեց Disney+-ից[3]։

References

խմբագրել
  1. ↑ Artemis Fowl (2020) (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 7-ին
  2. ↑ «Artemis Fowl». Empire. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 7-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 Weatherbed, Jess (2023 թ․ մայիսի 19). «Disney will remove over 50 shows from Disney Plus and Hulu this month». The Verge. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 19-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 Frederick, Heather Vogel (2001 թ․ ապրիլի 23). «'Die Hard' With Fairies». Publishers Weekly. 248 (17). Վերցված է 2012 թ․ մարտի 23-ին.
  5. ↑ The Atlantis Complex, Artemis Fowl #7. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 14-ին – via YouTube.
  6. ↑ «Disney to publish 'Artemis Fowl' spin-off series». Publishers Weekly.
  7. ↑ «The Fowl Twins: Book 2: Deny All Charges». Eoin Colfer (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 13-ին.
  8. ↑ «Colfer's new Fowl Twins instalment scooped by HCCB». Eoin Colfer (ամերիկյան անգլերեն). 2021 թ․ մարտի 30. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 30-ին.
  9. ↑ Eoin Colfer reads from The 7th Dwarf (World Book Day 2004). Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 14-ին – via YouTube.
  10. ↑ Colfer, Eoin; Donkin, Andrew (2013 թ․ հուլիսի 9). Artemis Fowl #3: The Eternity Code Graphic Novel. ISBN 978-1423145776.
  11. ↑ Artemis Fowl #2: The Arctic Incident Graphic Novel. ISBN 978-1423114079.
  12. ↑ Colfer, Eoin; Donkin, Andrew (2014 թ․ հուլիսի 15). Artemis Fowl #4: The Opal Deception Graphic Novel. ISBN 978-1423145493.
  13. ↑ Jon Jordan (2009 թ․ սեպտեմբերի 10). «EA brings Artemis Fowl, Too Ghoul for School, Cathy Cassidy and The Magic Faraway Tree to DS». Վերցված է 2012 թ․ մարտի 23-ին.
  14. ↑ «Audiobooks narrated by Nathaniel Parker». Արխիվացված է օրիգինալից 2020-10-22-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 11-ին.
  15. ↑ Artemis Fowl Appreciation (2020 թ․ նոյեմբերի 1). «Eoin Colfer book tour for The Fowl Twins, 10-25-20». YouTube. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 29-ին.
  16. ↑ Books of Wonder (2021 թ․ նոյեմբերի 28). «The Fowl Twins Get What They Deserve Launch Event with Eoin Colfer and Pádraig Kenny». Crowd Cast. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
  17. ↑ Artemis Fowl Appreciation (2021 թ․ նոյեմբերի 28). «Eoin Colfer kinda confirms Artemis/Holly». YouTube. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
  18. ↑ TatteredCover (2021 թ․ դեկտեմբերի 4). «Live Stream with Eoin Colfer - The Fowl Twins Get What They Deserve». YouTube. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 29-ին.
  19. ↑ Կաղապար:AF Cite Book
  20. ↑ Al's Book Club for Kids: Author Eoin Colfer discusses "Artemis Fowl" (Television production). Today New York Studio: NBC news. 2008 թ․ օգոստոսի 1. Event occurs at 03:20. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 17-ին.
  21. ↑ Lea, Richard (2010 թ․ հուլիսի 26). «Eoin Colfer to bid farewell to Artemis Fowl». The Guardian. London, UK. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 1-ին.
  22. ↑ «Film runs afoul on Artemis». Fi Sci – Sci Fi / Fantasy News. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 23-ին.
  23. ↑ 23,0 23,1 Kellaway, Kate (2001 թ․ մայիսի 13). «Elf and happiness». The Guardian. London, UK. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 23-ին.
  24. ↑ Shields, Elinor (2001 թ․ մայիսի 7). «A Magical Myth». Time. Vol. 157, no. 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 24-ին.
  25. ↑ Maguire, Gregory (2001 թ․ հունիսի 17). «Children's Books». The New York Times. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 24-ին.
  26. ↑ Buckley-Archer, Linda (2010 թ․ հոկտեմբերի 29). «Artemis Fowl and the Atlantis Complex, by Eoin Colfer – review». The Guardian. London, UK. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 1-ին.
  27. ↑ «Review: The Last Guardian». Kirkus Reviews. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  28. ↑ Orvino, Rachel (2012 թ․ օգոստոսի 17). «Review: The Last Guardian». Entertainment Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-10-19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  29. ↑ O'Neill, Sharon (2012 թ․ դեկտեմբերի 2). «Review: Children's fiction: Artemis Fowl and the Last Guardian by Eoin Colfer». Irish Independent. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 27-ին.
  30. ↑ Boland, Rosita (2012 թ․ նոյեմբերի 23). «Banville wins novel of year at awards». The Irish Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
  31. ↑ Flood, Allison. «Artemis Fowl voted best-ever Puffin». The Guardian. London, UK. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 1-ին.
  32. ↑ Court, Ayesha (2002 թ․ օգոստոսի 8). «Author's 'fowl' play includes sequel, movie». USA Today. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 5-ին.(չաշխատող հղում)
  33. ↑ «Miramax has rights to make movie of book Artemis Fowl». Star-News. 2003 թ․ փետրվարի 19. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 5-ին.
  34. ↑ «A moment with ... Artemis Fowl author Eoin Colfer». Seattle PI. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 5-ին.
  35. ↑ «Artemis Fowl movie casting». Eoin Colfer – author. 2013 թ․ օգոստոսի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 25-ին.
  36. ↑ «Irish fantasy role raises Saoirse's elf esteem». Irish Independent. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 5-ին.
  37. ↑ «Artemis Fowl film attracts director Jim Sheridan and star Saoirse Ronan». Bleeding Cool. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 5-ին.
  38. ↑ Vejvoda, Jim (2013 թ․ հուլիսի 29). «Disney, Harvey Weinstein team for Artemis Fowl movie adaptation». IGN.
  39. ↑ Kroll, Justin (2015 թ․ սեպտեմբերի 1). «Kenneth Branagh developing 'Artemis Fowl' adaptation for Disney». Variety. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.
  40. ↑ «Artemis Fowl Confidential Eoin Colfer Interview (August 2008)». Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 25-ին.
  41. ↑ Wall, Matt (2015 թ․ սեպտեմբերի 2). «Eoin Colfer on RTE Radio 1 talking about the Artemis Fowl movie». Artemis Fowl confidential. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  42. ↑ «Artemis Fowl». ComingSoon.net. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  43. ↑ McNary, Dave (2017 թ․ հոկտեմբերի 11). «Disney removes Harvey Weinstein as producer on 'Artemis Fowl'». Variety. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 14-ին.
  44. ↑ Michelle Lema (2017 թ․ դեկտեմբերի 20). «The cast for the upcoming live-action adaptation of Artemis Fowl has been announced». Oh My Disney. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.
  45. ↑ Evry, Max (2018 թ․ մարտի 12). «Disney's Artemis Fowl begins principal photography». Coming Soon. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 13-ին.
  46. ↑ Fuster, Jeremy (2019 թ․ մայիսի 7). «Disney bumps 'New Mutants' and 'Artemis Fowl' to 2020». The Wrap. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 30-ին.
  47. ↑ «Disney announces dates for new Star Wars movies, MCU Phase 4, and more». Polygon.com. 2019 թ․ մայիսի 7.
  48. ↑ Welk, Brian (2020 թ․ ապրիլի 3). «'Black Widow' moves to November as other MCU films shift back to 2021, 2022». The Wrap. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 3-ին.
  49. ↑ Spangler, Todd (2020 թ․ ապրիլի 17). «'Artemis Fowl' premiere date on Disney Plus set as movie goes direct-to-streaming». Variety.
  50. ↑ Baron, Reuben (2020 թ․ մարտի 3). «'Disney May Have Missed the Point of Artemis Fowl». CBR (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 3-ին.
  51. ↑ Andrews, Farah D. (2020 թ․ մարտի 3). «'Artemis Fowl': the trailer for the Disney adaptation has dropped and fans have questions». ComicsAlliance (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 3-ին.
  52. ↑ Agrawal, Aarushi (2020 թ․ հունիսի 12). «Artemis Fowl movie review: Adaptation of fascinating books reduced to Hollywood's formulaic young adult fantasy». Firstpost. (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 12-ին.
  53. ↑ Bernardoni, Angela (2020 թ․ հունիսի 13). «Artemis Fowl on Disney+: Give Reasons Why We Could Do Without It». Stay Nerd (իտալերեն). Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 13-ին.
խմբագրել

Կաղապար:Artemis Fowl Կաղապար:Eoin Colfer Կաղապար:Die Hard

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Արտեմիս_Ֆաուլ&oldid=10100462» էջից