Արսեն Հայրունի

հանքային գործի բնագավառի գիտնական

Արսեն Տիգրանի Հայրունի (սեպտեմբերի 5, 1927(1927-09-05), Եվպատորիա, Ղրիմի ինքնավար խորհրդային սոցիալիստական հանրապետություն, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - դեկտեմբերի 5, 2006(2006-12-05), Մոսկվա, Ռուսաստան), հանքային գործի բնագավառի գիտնական։ Տեխնիկական գիտությունների դոկտոր (1972), պրոֆեսոր (1977): Հանքարդյունաբերության գիտությունների ակադեմիայի անդամ, Էկոլոգիայի և անվտանգության միջազգային ակադեմիայի, Նյու Յորքի գիտությունների ակադեմիայի անդամ։

Արսեն Հայրունի
Ծնվել էսեպտեմբերի 5, 1927(1927-09-05)
Եվպատորիա, Ղրիմի ինքնավար խորհրդային սոցիալիստական հանրապետություն, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էդեկտեմբերի 5, 2006(2006-12-05) (79 տարեկան)
Մոսկվա, Ռուսաստան
ԳերեզմանՏրոեկուրովյան գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Մասնագիտությունգիտնական
Հաստատություն(ներ)Research Institute of Comprehensive Exploitation of Mineral Resources RAS?
Գործունեության ոլորտՀանքային գործ
Ալմա մատերՄոսկվայի պետական լեռնային համալսարան
Կոչումպրոֆեսոր
Գիտական աստիճանտեխնիկական գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն
Պարգևներ
«1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 50-ամյակ» հոբելյանական շքանշան Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի հոբելյանական մեդալ «Աշխատանքի վետերան» մեդալ Miner's Glory 2nd class Miner's Glory 3rd class
ԽՍՀՍ Նախարարների խորհրդի մրցանակ ԺՏՆՑ ոսկե մեդալ Ալեքսանդր Սկոչինսկու անվան մրցանակ և Ռուսաստանի կառավարության գիտության և տեխնիկայի ոլորտներում մրցանակ

Կենսագրություն

խմբագրել

Արսեն Հայրունին ծնվել է 1927 թվականի սեպտեմբերի 5-ին, Եվպատորիա (Ուկրաինա) քաղաքում։ 1952 թվականին ավարտել է Մոսկվայի հանքային գործի ինստիտուտը։ 1975-1977 թվականներին եղել է ՌԴ ԳԱ Երկրի ֆիզիկայի ինստիտուտի լաբորատորիայի վարիչ, 1977-1981 թվականներին՝ ՌԴ ԳԱ Ընդերքի կոմպլեքսային յուրացման ինստիտուտի գազի անակընկալ արտանետման և ածխի լաբորատորիաների վարիչ (1981-1992 թվականներին՝ տնօրենի գիտական աշխատանքների գծով տեղակալ, 1992 թվականից՝ առաջատար գիտաշխատող) գազի անակնկալ արտանետման և ածխի լաբորատորիաների վարիչ[1]։

Աշխատանքները վերաբերում են ածխի հորանների գազազերծմանը, հանքարանային օդաբանությանը։ Մշակել է գազի առհոսքի արհեստական նվազեցման մեթոդներ և գազադինամիկ վտանգավոր երևույթների կանխման արդյունավետ եղանակներ[2][3]։

Պարգևներ

խմբագրել
  • ՌՍՖՍՌ գիտության և տեխնիկայի վաստակավոր գործիչ։
  • Սկոչինսկու անվան մրցանակ (1978)։
  • ՌԴ Կառավարության Գիտության և տեխնիկայի մրցանակ (2004)։
  • «Պատվո նշան» շքանշան։
  • «Ամբասիր աշխատանքի համար» մեդալ։
  • Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի հոբելյանական մեդալ։
  • Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 50-ամյակ» հոբելյանական շքանշան։
  • «Աշխատանքի վետերան»։
  • Փառք հանքագործին II և III աստիճանի շքանշան։
  • Теория и практика борьбы с рудничными газами на больших глубинах. М., Недра, 1981, 335 с.
  • Прогнозирование и предотвращение газодинамических явлений в угольных шахтах. М., Наука, 1987, 310 с.
  • Надмолекулярная организация, структура и свойства угля. К., Наукова дума, 1988, 192 с.
  • Газообильность каменноугольных шахт СССР. Эффективные способы искусственной дегазации угольных пластов на больших глубинах / Отв. ред. Г. Д. Лидин, АН СССР, Ин-т пробл. комплекс. освоения недр., М., Наука, 1987, 198 с.
  • Газообильность каменноугольных шахт СССР : Комплекс. освоение газоносных угольных месторождений / Отв. ред. Г. Д. Лидин, АН СССР, Ин-т пробл. комплекс. освоения недр, М., Наука, 1990, 213 с.
  • Комплексная дегазация угольных шахт. М., Издательство Академии горных наук, 1999, 327 с.
  • Фундаментально-прикладные методы решения проблемы метана угольных пластов. М., Издательство Академии горных наук, 2000, 535 с.

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005։
  2. «Освоение». Журнал «Смена». Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 17-ին.
  3. «Постановление Правительства РФ от 02.03.2005 N 109». www.alppp.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 17-ին.
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արսեն Հայրունի» հոդվածին։