Արսենաջրածին

Արսենաջրածին
Քիմիական բանաձև	AsH₃
Ֆիզիկական հատկություններ
Ագրեգատային վիճակ	անգույն գազ
Մոլային զանգված	1,3E−25 կիլոգրամ գ/մոլ
Խտություն	4,93 գ/սմ³ գ/սմ³
Իոնիզացման էներգիա	9,89 ± 0,01 Էլեկտրոն-վոլտ կՋ/մոլ
Հալման ջերմաստիճան	−179 ± 1 ℉ և −116 °C °C
Եռման ջերմաստիճան	−81 ± 0 ℉ և −62,5 °C °C
Գոլորշու ճնշում	14,9 ± 0,1 մթնոլորտ
Քիմիական հատկություններ
Դիպոլ մոմենտ	6,7E−31 Կլ·մ
Դասակարգում
CAS համար	7784-42-1
PubChem	23969
EINECS համար	232-066-3
SMILES	[AsH3]
ЕС	232-066-3
RTECS	CG6475000
ChEBI	22408
Թունավորություն
IDLH	9,57 ± 0,01 mg/m³
R-արժեքներ	R20/22
S-արժեքներ	R20/22
H-արժեքներ	H301, H332
P-արժեքներ	P261, P301+P310, P321, P304+P340, P405, P501
	Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Արսենաջրածին, արսին, AsH₃, արսենի և ջրածնի միացությունը։ Անգույն, անհոտ, օդից ծանր (2,7 անգամ) գազ է, հալման ջերմաստիճանը՝ –113,5 °C, եռմանը՝ –62,4 °C։ Ուղեկցող խառնուրդների պատճառով սովորաբար ունի սխտորի հոտ։ Վատ է լուծվում ջրում։ Տաքացնելիս քայքայվում է (500 °C–ում լրիվ), անջատվող արսենը նստում է որպես հայելի։ Արսենաջրածինը լավ վերականգնիչ է, այրվում է օդում կապույտ բոցով։ Արսենաջրածինի մոլեկուլում ջրածնի ատոմները օրգանական ռադիկալներով տեղակալելիս ստացվում են արսեն օրգանական միացություններ։ Արսենաջրածինը կարելի է ստանալ արսենի միացությունների լուծույթը աղաթթվում ցինկով վերականգնելիս։ Արսենը ջրածնի հետ առաջացնում է նաև այլ միացություններ, որոնցից As₂H₄-ը անկայուն գազ է, իսկ (As₂H)x-ը և AsH-ը ամորֆ փոշիներ են։ Արսենի մյուս միացությունների նման արսենաջրածինը ևս չափազանց թունավոր է։ Օրգանիզմ է ներթափանցում շնչառական ուղիներով, ապա անցնում արյան մեջ՝ առաջացնելով հեմոլիզ։ Վնասում է նյադային համակարգը և արտաթորող օրգանները։ Արսենաջրածինով թունավորումը հնարավոր է, երբ արսեն պարունակող մետաղները (Zn, Fe) մշակում են թթուներով։

Կենսաբանական հատկություններ խմբագրել

Արսինը համարվում է ամենաուժեղ թույներից մեկը ոչ օրգանական թույների մեջ։ Մկնդեղի հետ միասին առավել թունավոր է դառնում։ Այն նույնիսկ ավելի թունավոր է որոշ օրգանական թույներից։ Իր ուժգնությամբ հավասար է ծարիրաջրածնին։ Արյան քայքայում է առաջացնում։ Օրգանիզմի վրա երկարատև և հաճախ ազդեցության ժամանակ կարող է չարորակ գոյացություններ առաջացնել։

Տես նաև խմբագրել

Արսեն

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Arsenic trihydride
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0040.html
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Արսին — հոդված քիմիական հանրագիտարանից

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 113)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արսենաջրածին» հոդվածին։

[_9cfeab346c83ad6d-1] 1,0 ^1,1 Arsenic trihydride

[_b2aad56d3921d12b-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0040.html

[_6c7a0c00002e3c70-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5

[1]

[2]

[3]