Արժույթի հաշվիչ մեքենա
Արժույթի հաշվման մեքենա, մեքենա, որը հաշվում է փողերը՝ կա՛մ թղթադրամների կույտեր, կա՛մ մետաղադրամների ազատ հավաքածուներ։ Հաշվիչները կարող են լինել զուտ մեխանիկական կամ օգտագործել էլեկտրոնային բաղադրիչներ։ Մեքենաները սովորաբար տրամադրում են ամբողջ գումարի ընդհանուր հաշվարկը կամ հաշվում են որոշակի խմբաքանակի չափով փաթեթավորման և պահպանման համար։
.jpg)
Արտարժույթի հաշվիչները սովորաբար օգտագործվում են ավտոմատներում՝ որոշելու, թե ինչ գումար է ներդրվել հաճախորդների կողմից։
Որոշ ժամանակակից ավտոմատ գանձման մեքենաներում արժույթի հաշվիչները թույլ են տալիս կանխիկ ավանդներ կատարել առանց ծրարների, քանի որ նրանք կարող են որոշել, թե որ նշումներն են տեղադրվել՝ քանիսի փոխարեն։ Օգտագործողին հնարավորություն է տրվում նախքան ավանդի ավարտը վերանայել ավտոմատ հաշվիչը մտցված թղթադրամների քանակի և տեսակների մասին պատկերացումը։
Միայն թղթադրամների հաշվիչներ
խմբագրելՀիմնական թղթադրամների հաշվիչներն ապահովում են թղթադրամների ընդհանուր հաշվարկը մատակարարման վազքում։ Ավելի առաջադեմ հաշվիչները կարող են նույնականացնել տարբեր անվանական արժեքներ, որպեսզի տրամադրեն խառը թղթադրամների ընդհանուր արժույթի արժեքը, ներառյալ այն, որոնք գլխիվայր են։ Որոշ թղթադրամների հաշվիչներ կարող են նաև հայտնաբերել կեղծ թղթադրամներ կա՛մ մագնիսական եղանակով, և/կա՛մ օգտագործելով սև լույս։ Blacklight-ի (ուլտրամանուշակագույն) վրա հիմնված դետեկտորները օգտագործում են այն փաստը, որ շատ երկրներում իրական թղթադրամների վրա կան լյումինեսցենտ նշաններ, որոնք ցուցադրվում են միայն սև լույսի ներքո։ Նաև փող տպելու համար օգտագործվող թուղթը չի պարունակում որևէ լուսավորող նյութ, որը սև լույսի ներքո լուսարձակում է առևտրային հասանելի թղթերը։ Երկու հատկանիշներն էլ հեշտացնում են կեղծ թղթադրամների հայտնաբերումը և ավելի դժվարացնում հաջողությամբ արտադրելը։
Գոյություն ունեն հիմնականում երկու տեսակի դիզայն, որոնք օգտագործվում են հաշվիչների կողմից՝ գրառումները բեռնելու և հաշվելու համար․ հետևի և վերևի բեռնման ոճերը։
Հետևից բեռնվող մեքենայի վրա գրառումները սնվում են մեքենայի հետևից վազվզող սարքի մեջ։ Սնուցման այս դիզայնը մեքենան դարձնում է ավելի ծախսարդյունավետ, սակայն նշումները պետք է կոկիկ դրվեն՝ խցանումից խուսափելու համար, և կույտի առավելագույն չափը կրճատվում է։
Վերևից բեռնվող մեքենայի վրա գրառումները սնվում են մեքենայի առջևից վազվզող սարքի մեջ։ Սնուցման այս դիզայնը մեքենան ավելի թանկ է դարձնում, բայց սնուցման նշումներն ավելի հեշտ են, և հնարավոր է անընդհատ սնուցել նշումները։
Մեքենայի խցիկում տեղադրվում են գրառումների փաթեթը, այնուհետև մեխանիկականորեն քաշվում են մեքենայի միջով մեկ առ մեկ։ Հաշվելով, թե քանի անգամ է լույսի ճառագայթն ընդհատվում, մեքենան կարող է հաշվել գրառումները։ Յուրաքանչյուր անվանական արժեքի պատկերը համեմատելով օրինաչափությունների ճանաչման չափանիշների հետ՝ մեքենան կարող է որոշել անվանական արժեքները և բացահայտել կեղծիքները։
Թղթադրամների և մետաղադրամների հաշվիչներ
խմբագրելՀաշվիչ կշեռքները, որոնք կարող են հաշվել թղթադրամների կամ մետաղադրամների խմբաքանակները՝ առանց դրանք առանձին մշակելու, ներդրվել են Մեծ Բրիտանիայում 1980 թվականին և այժմ լայնորեն օգտագործվում են բանկերի, մանրածախ առևտրի և սննդի սպասարկման կետերի կողմից աշխարհի շատ մասերում։ Դրանք ավելի արագ և բազմակողմանի են, քան միայն թղթադրամների և մետաղադրամների համար նախատեսված ավանդական սարքավորումները, բայց չեն կարող հայտնաբերել կեղծիքները։
Մետաղադրամների տեսակավորող
խմբագրելՄետաղադրամների տեսակավորիչը սարք է, որը մետաղադրամների պատահական հավաքածուն տեսակավորում է առանձին աղբամանների կամ խողովակների մեջ՝ տարբեր անվանական արժեքների համար։ Մետաղադրամների տեսակավորողները սովորաբար հատուկ են որոշ երկրների արժույթին, քանի որ տարբեր արժույթները հաճախ թողարկում են նույն չափի տարբեր արժեքներով մետաղադրամներ։ Մինչ որոշ տեսակավորողներ հաշվելու փորձեր չեն անում, տեսակավորողների մեծ մասը զինված է էկրանով, որը ցույց է տալիս մեքենայի միջով անցած մետաղադրամների թիվը կամ արժեքը։
Մետաղադրամների հաշվիչ
խմբագրելՄետաղադրամների հաշվիչ արտահայտությունը կարող է վերաբերել մի սարքի, որը միաժամանակ և՛ տեսակավորում է, և՛ հաշվում մետաղադրամները, կամ հաշվում է միայն նախապես դասավորված մետաղադրամները, որոնք բոլորը նույն չափի են։
Նախապես դասավորված մետաղադրամների տիպիկ հաշվիչն օգտագործում է ներքևի մասում հարթ պտտվող սկավառակով գունդ՝ մետաղադրամները ամանի պարագծի շուրջը բաշխելու համար։ Բաժակի եզրին բացվածքն այնքան լայն է միայն մեկ մետաղադրամ ընդունելու համար։ Մետաղադրամները կա՛մ անցնում են լույսի ճառագայթների հաշվիչով, կա՛մ մղվում են զսպանակով բեռնված խցիկի միջով, որը միաժամանակ ընդունում է միայն մեկ մետաղադրամ։ Մետաղադրամների հաշվիչի արագության լավ ստանդարտը րոպեում 300 մետաղադրամ է։
Առաջին հաշվիչ մեքենաներ
խմբագրելDe La Rue-ն իր առաջին թղթադրամները հաշվելու մեքենան շուկայահանում էր 1957 թվականին։ Կոկուեյը մետաղադրամների հաշվիչ էր արտադրում Ճապոնիայում 1952 թվականին։ Այս ընկերությունները շարունակեցին արտադրել կանխիկացման սարքավորումների լայն տեսականի։ 1971 թվականին Kokuei ընկերության անվանումը փոխվեց Glory-ի։ 2008 թվականին De La Rue Cash Systems-ը վերանվանվեց Talaris-ի։ 2013 թվականին Glory-ն ձեռք է բերել Talaris-ը։ Այժմ կան մետաղադրամների և թղթադրամների հաշվիչներ և տեսակավորողներ, ինչպես նաև այլ սարքեր, որոնք հեշտացնում են կանխիկի հետ աշխատելը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- "Counts and Wraps Coins Quickly and Easily", Popular Science, February 1919, page 68 (via Google Books)
Արտոնագրեր
խմբագրել- US 7672499 Method and Apparatus for Currency Discrimination and Counting by Raterman, et al., Cummins-Allison Corp. (2 March 2010)