Ավնիկ
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ավնիկ (այլ կիրառումներ)
Ավնիկ, գյուղ Մեծ Հայքի Այրարատ աշխարհի Հավնունիք գավառում, իսկ ապա գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Էրզրումի վիլայեթի Բասենի գավառակում։ Գտնվում է Արաքսի աջ ափին, Արաքս և Բասեն գետերի միախանման վայրում։
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Ավնիկ | ||
| Վարչական տարածք | Արևմտյան Հայաստան | |
| Վիլայեթ | Էրզրումի վիլայեթ | |
| Գավառակ | Բասենի գավառակ | |
| Այլ անվանումներ | Աբնիկոն, Ավենիկ, Կթնի, Կթնոգյուղ, Ճիվանգալեսի, Որնիկ, Օրնկաբերդ | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Ազգային կազմ | Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
| Կրոնական կազմ | Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
| Տեղաբնականուն | ավնիկցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+3 | |
| ||
Անվանումներ խմբագրել
Գյուղն ունեցել է հետևյալ անվանումները. Աբնիկոն, Ավենիկ, Ավընկաբերդ, Ավնիկուբերդ, Ավնիք, Ավնկաբերդ, Ավնկոբերդ, Ավնկուբերդ, Աֆնիք, Կըթնի, Կթնի, Կթնոգյուղ, Ճիվանգալեսի, Ճիվանխալե, Որնիկ, Որնկաբերդ, Ջեվանքալաան, Ջիվանգալասի, Ջիվանկալե, Ունիք, Օնիկ, Օրնիկ, Օրնկաբերդ։
Պատմություն խմբագրել
Ավնիկի բերդը հիշատակվում է IX դարից, կառուցված էր դժվարամատչելի բլրի վրա և շրջապատված էր պարիսպներով։ Ըստ Մ. Չամչյանի գյուղը գոյություն է ունեցել V դարից։
Ավնիկը գրավել և թալանել են 1054 թվականին սելջուկները, իսկ 1394 թվականին, երկարատև պաշարումից հետո՝ Լենկթեմուրը։ Սակայն ըստ Արիստակես Լաստիվերցու 1054 թվականին սելջուկ սուլթանը խնայել է Ավնիկ ամրոցը և շարժվել է Դու գյուղի ուղղությամբ[1]։
Բնակչություն խմբագրել
Հին և միջին դարերում գյուղը եղել է հայաբնակ։ XIX դարի վերջին ուներ մոտ 60 տուն, իսկ XX դարի սկզբներին 200 տուն թուրք և քուրդ բնակիչ։
Պատմամշակութային կառույցներ խմբագրել
Բերդի ավերակները, որ նշմարվում էին 1985 թվականի դրությամբ, թուրքերն այն կոչում են Ջիվանկալե[2]։ Այն հավանաբար կառուցված էր IX դարում Բագրատունիների կողմից[3]։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ ПОВЕСТВОВАНИЕ ВАРДАПЕТА АРИСТАКЭСА ЛАСТИВЕРЦИ, О БЕДСТВИЯХ, ПРИНЕСЕННЫХ НАМ ИНОРОДНЫМИ ПЛЕМЕНАМИ:
«Оттуда он спустился к широкой долине Басеана и [подошел] к неприступной крепости по названию Авник (52). Там он увидел множество людей и скота, но [напасть] не решился, ибо было видно, что крепость неприступна. Минуя ее, он подошел к Басеану, к деревне Ду»,
52 ծանոթագրություն.«Aвник, греч. Abnikon; крепость входила в фему Феодосиополя-Карина; ныне деревня Авник (турецк. Дживан-кале). См. Еремян, Армения, стр. 42.» - ↑ ՀՍՀ, հտ 1, էջ 622-623, Ավնիկ
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 1, էջ 366
Աղբյուրներ խմբագրել
- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
- Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 622)։ 
|