Անվանակոչությունը (պատմվածք)
«Անվանակոչությունը» (ռուս.՝ Именины), Անտոն Պավլովիչ Չեխովի պատմվածքը` գրված 1884 թվականին։ Առաջին անգամ հրատարակվել է 1888 թվականին, «Հյուսիսային պարբերական» ամսագրում № 11 Անտոն Չեխով ստորագրությամբ։
| Անվանակոչությունը ռուս.՝ Именины | |
|---|---|
| Տեսակ | նովել |
| Ժանր | պատմվածք |
| Հեղինակ | Անտոն Չեխով |
| Բնագիր լեզու | ռուսերեն |
| Հրատարակվել է | 1888 |
Հրապարակումներ խմբագրել
Անտոն Չեխովի «Անվանակոչությունը» պատմվածքը գրվել է 1888 թվականին «Հյուսիսային պարբերական» գրական ամսագրի խմբագրության պատվերով, առաջին անգամ հրապարակվել է 1888 թվականին, «Հյուսիսային պարբերական» ամսագրում № 11 Անտոն Չեխով ստորագրությամբ։ Ընդգրկվել է Ադոլֆ Մարքսի կողմից հրատարակված Ա. Չեխովի ստեղծագործությունների ժողովածուի մեջ, 1893 թվականին տպագրվել է «Միջնորդ» ժողովածուում։
Չեխովի կենդանության օրոք պատմվածքը թարգմանվել է գերմաներեն, սերբախորվաթերեն և շվեդերեն։
Քննադատություն խմբագրել
Պատմվածքի մասին գրողի կենդանության օրոք եղած քննադատական գրախոսություններում շեշտվում էր հոգեբանական վերլուծության խորությունը և գեղարվեստականությունը։ «Օրվա նորություններ» թերթի մեկնաբան Վ. Վ. Կուզմինը գրում էր[1], - «Պատմվածքը գրված է վարպետորեն, փայլուն կերպով, ջերմ, գեղարվեստորեն, հասարակ և ճշմարիտ <...> Հրաշալի կերպով է ընդգծված հիվանդ կնոջ հոգեբանական ճգնաժամի պահը...»: Հոգեբանական վերլուծության խորությունը նշվել է նաև Ն. Վենևիչի[2] և քննադատ Ա-ի կողմից[3]։
Ամսագրային մեկնաբանները մատնանշում էին պատմվածքի սյուժեի ձգձգվածությունը։ Այսպես, Ա. Ի. Վվեդենսկին գրում էր պատմվածքի «գեղարվեստական ամբողջականությանը» վնասող մանրամասնությունների «անվերջանալի շարանի մասին»[4]։ Ն. Լադոժսկին պատմվածքը համարում էր «երկարաձգված և տաղտկալի»[5]։
Քննադատ Ռ. Դիստերլոն «Նեդելյա» թերթում գրում էր, որ պատմվածքը ստեղծված է «կատարելապես կոմս Տոլստոյի ոգով և ոճով»։
Գործող անձինք խմբագրել
- Օլգա Միխայլովնա, անվանակոչիկի կինը
- Պյոտր Դիմիտրիչ, անվանակոչիկ, որը դուր է գալիս շատ կանանց
- Կյուբով Ալեքսանդրովնա Շելլեր, ինստիտուտը վերջերս ավարտած տասնյոթ տարեկան աղջիկ, հյուր
- Վառվառա, սպասուհի
Սյուժե խմբագրել
Չեխովի պատմվածքը բաղկացած է հինգ մասից։ Իրադարձությունները տեղի են ունենում երիտասարդ ամուսնական զույգի` Օլգա Միխայլովնայի և Պյոտր Դիմիտրիչի տանը։ Օլգա Միխայլովնան գտնվում է հղիության յոթերորդ ամսում։ Պյոտր Դիմիտրիչի անվանակոչությանը հրավիրված էին հյուրեր և տոնական եռուզեռը տհաճություն էր պատճառում Օլգա Միխայլովնային։ «Նա ցանկանում էր հեռանալ տնից, նստել ստվերում և երկու ամիս հետո ծնվող մանկան մասին մտքերով տարված հանգստանալ»։
Ճաշից հետո տանտերերն ու հյուրերը գնացին այգի զբոսնելու։ Հյուղակի մոտ նստելու համար դուրս եկավ նաև Օլգա Միխայլովնան և այդ պահին նրա կողքով անցան Պյոտր Դիմիտրիչն ու Լյուբոչկան։ Օլգա Միխայլովնան թաքնվեց հյուղակում, սկսեց լսել նրանց խոսակցությունը։ Պյոտր Դիմիտրիչը պատմում էր Լյուբային, թե ինչպես է ինքը մի անգամ դատարան ընկել։ Իր պատմածը նա ուղեկցում էր հետևյալ բառերով, - «Մեզ մոտ այնպիսի կարգ ու կանոն է, որ դուք կարող եք առանց երկմտելու կարծիք հայտնել արևի, լուսնի, ինչի մասին ուզում էք, բայց աստված հեռու պահի, որ դիպչեք լիբերալներին։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Читатель. Заметки читателя. — «Новости дня», 1888, № 1944, 2 декабря
- ↑ «Очерки современной литературы». — «Русский курьер», 1888, № 319, 18 ноября
- ↑ «Журнальное обозрение». — «День», 1889, № 219, 5 января
- ↑ «Русские ведомости», 1888, № 333, 3 декабря
- ↑ «Критические наброски». — «Санкт-Петербургские ведомости», 1888, № 326, 25 ноября
Գրականություն խմբագրել
- Чехов А. П. Именины // Чехов А. П. Полное собрание сочинений и писем: В 30 т. Сочинения: В 18 т. / АН СССР. Ин-т мировой лит. им. А. М. Горького. — М.: Наука, 1974—1982.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Чехов А. П. Именины Արխիվացված 2017-05-31 Wayback Machine Բնօրինակ ռուսերեն տեքստ