Անհաղթ Արև
Անհաղթ Արև (լատիներեն՝ Sol Invictus), Հռոմեական կայսրության վերջին շրջանի արևի պաշտոնական աստված և զինվորների հովանավոր[1]։
| Անհաղթ Արև | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | արևի աստված և հռոմեական դիցարանի աստվածություն |
| Դիցաբանություն | հին հռոմեական կրոն |
| Սեռ | արական |
| Երևի համընկնում է | Սոլ, Արև և Elagabalus? |
| Վայր |  Հռոմեական կայսրություն |
| Զբաղմունք | գերագույն աստված |
 Sol Invictus Վիքիպահեստում | |
Անհաղթ Արևի պաշտամունքի ծագումը խմբագրել
Անհաղթ Արևի պաշտամունքը ծագում է Սիրիայում և կարևոր դեր է խաղում Անտոնինոս Պիոս և Սեպտիմիոս Սևերոս կայսրերի օրոք, սակայն պետական կարգավիճակ ստանում է միայն Ավրելիանոս կայսեր կառավարման շրջանում[2]։
Invictus (անհաղթ,անխոցելի) մակդիրը հաճախ է վերագրվել հռոմեական պանթեոնի տարբեր աստվածներին, մասնավորապես Յուպիտերին և Մարսին։ Որոշ ժամանակ այն նաև կապվել է Միհրի անվան հետ, ով Հռոմեական կայսրության վերջին շրջանի այլ տարածված պաշտամունքներից մեկի կենտրոնական աստվածությունն էր[3]։
Ավրելիանոս խմբագրել
Կայսր Ավրելիանոսը կարգում է Անհաղթ Արևին որպես առաջնային աստված։ Կառուցվում են Արևին և այլ մոլորակների աստվածներին նվիրված սրբավայրեր (լատիներեն՝ septizonium)։ Ավրելիանոսը այդ քայլով ցանկանում էր կասեցնել հետևողական բարոյական անկումը և ամրապնդել սեփական իշխանությունը[4]։ Նույնիսկ կայսր Կոնստանտինոսը, հիսուն տարի անց, տատանվում էր Քրիստոսի և Արևի միջև։ Որոշ ընթացքում, նրա քաղաքականությունը միտված էր ապահովել քրիստոնեության և Արևի պաշտամունքների իրավահավասարությունը ։ Վերջիվերջո, Արևի կուլտը արգելվում է, քրիստոնեությունը դառնում է միակ պաշտոնական կրոնը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Խորհրդավոր կրոններ, հունա֊հռոմեական կրոն
- ↑ Հելենեսթիկական կրոններ
- ↑ Steven Ernst Hijmans, Sol: The Sun in the Art and Religions of Rome (diss., University of Groningen 2009), p. 18, with citations from the Corpus Inscriptionum Latinarum.
- ↑ Հին Հռոմ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անհաղթ Արև» հոդվածին։ |