Ամիր Պերեց

իսրայելցի քաղաքական գործիչ

Ամիր Պերեց (եբրայերեն՝ עמיר פרץ‎) (մարտի 9, 1952(1952-03-09)[1][2], Boujad, Khouribga Province, Մարոկկո), Իսրայելի պետական և քաղաքական գործիչ։ Իսրայելի էկոնոմիկայի գործող նախարարն է 2020 թվականի մայիսի 17-ից է։ Քնեսեթի պատգամավոր է։ Նախկինում եղել է «Ավոդա» կուսակցության նախագահ (2005-2007, 2019-2021), «Գիստադրուտա» կուսակցության ղեկավար, պաշտպանության նախարար (2006-2007)։

Ամիր Պերեց
 
Կուսակցություն՝ Ավոդա, One Nation?, Մաարախ, Hatnuah?, Սիոնիստական միություն և Blue and White?
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և արհմիութենական գործիչ
Դավանանք հուդայականություն
Ծննդյան օր մարտի 9, 1952(1952-03-09)[1][2] (72 տարեկան)
Ծննդավայր Boujad, Khouribga Province, Մարոկկո
Քաղաքացիություն  Իսրայել

Կենսագրություն խմբագրել

Ամիր Պերեցը ծնվել է Մարրոկոյում։ 1956 թվականին նրա ընտանիքը երկու անգամ հայրենադարձվել է Իսրայել։ 1974 թվականին՝ բանակում ծառայության ընթացքում, ծանր վիրավորվել է և զորացրվելուց հետո բնակություն հաստատել մոշավայում՝ Նիր Ակիվայում՝ այնտեղ ստեղծելով տնտեսություն վիրավորվելուց հետո վերականգնման նպատակով։ Շուտով տեղափոխվել է Սդերոտ։ 1983 թվականին առաջադրելով իր թեկնածությունը ընկերների խորհրդով՝ «Ավոդա» կուսակցության կողմից դարձել է այդ քաղաքի պատմության մեջ առաջին քաղաքապետը։ 1988 թվականին ընտրվել է Քնեսեթում։

1994 թվականին միացել է Խայիմ Ռամոնին «Գիստադրուտ» (իսրայելցի աշխատավորների միավորում) կուսակցության ընտրություններին, և նրանք ընտրություններում շրջանցել են «Ավոդա»-ի առաջնորդի թեկնածու Իցհակ Ռաբինին։ Դարձել է Ռամոնի տեղակալը, իսկ նրա հրաժարականից հետո դարձել է «Գիստադրուտ» ղեկավար։ Որպես «Գիստադրուտի» ղեկավար՝ բազմիցս հակակառավարական գործադուլներ է կազմակերպել՝ աշխատողների աշխատավարձը բարձրացնելու և սոցիալական պայմանները բարելավելու նպատակով։

1999 թվականի ընտրություններում Ամիր Պերեցն առանձին ցուցակով հանդես է եկել Կնեսետի ընտրություններում «Ամ Էհադ» Սոցիալիստական կուսակցության կողմից, որը ստացել է 2 մանդատ։ Երբ «Լիկուդ» աջ կուսակցությունից ֆինանսների նախարար Բենիամին Նեթանյահուն իրականացնում էր սոցիալական պաշտպանության պետական ծրագրերի ապամոնտաժումը, նրա ժողովրդականությունը մեծանում էր։

«Ավոդա» կուսակցության ղեկավար խմբագրել

2005 թվականին «Ամ Էհադ» կուսակցությունը միավորվել է «Ավոդա» կուսակցության հետ, և 2005 թվականի նոյեմբերի 9-ին կայացած կուսակցության ներկուսակցական ընտրություններում Պերեցը հաղթել է Շիմոն Պերեսին։ 2006 թվականի Քնեսեթի ընտրություններից հետո «Ավոդան» Նրա ղեկավարությամբ դարձել է մեծությամբ երկրորդ խմբակցությունը։ Օլմերտի կառավարությունում զբաղեցրել է պաշտպանության նախարարի պաշտոնը։ Որպես պաշտպանության նախարար մասնակցել է լիբանանյան երկրորդ պատերազմին, որը Իսրայելը վարում էր հակալիբանանյան «Հիզաբալա» շիաների կուսակցությունը։ Պատերազմի ժամանակ ղեկավարության գործունեությունը հետաքննող «Վինոգրադ» հանձնաժողովի եզրակացությունները Ամիր Պերեցին համալ է, որպես այդ գործողության անհաջողությունների մեղավորներից մեկը։ Ի դեպ, հետագայում կարևորվում էր նախարար Պերեցի՝ որպես «Երկաթե գմբեթ» ՀՀՊ համակարգի ստեղծման գաղափարախոսի դերը։ 2007 թվականի հունիսի 12-ին «Ավոդա» կուսակցության ղեկավար Էհուդ Բարաքին պարտվելուց հետո նրան ազատել են պաշտպանության նախարարի պաշտոնից։

Հետագա գործունեություն խմբագրել

Քնեսեթի 18-րդ համագումարում (2009-2012 թվականներ) եղել է «Ավոդա» կուսակցության պատգամավոր։ 2010 թվականի հուլիսի խորհրդարանական իրավիճակի վերաբերյալ ընդդիմության մեջ էր գտնվում կուսակցության առաջնորդ Էհուդ Բարաքին։ Նա և «Ավոդա» կուսակցության ևս երեք պատգամավոր դեմ էին «Լիկուդ» կուսակցության գլխավորած կոալիցիային կուսակցության մասնակցությանը, ինչը հետագայում հանգեցրեց «Ավոդա» խորհրդարանական խմբակցության պառակտմանը։

2012 թվականի նոյեմբերին «Ավոդա» կուսակցության փրայմերիզում ստացել է երրորդ տեղը նախընտրական ցուցակում։ Սակայն 2012 թվականի դեկտեմբերի 6-ին՝ նախքան Քնեսեթի ընտրությունների 19-րդ համագումարը, հայտարարել է «Ավոդա» կուսակցությունից դուրս գալու և Ցիպի Լիվնիի գլխավորած «Հա Տնուա» նորաստեղծ շարժմանը միանալու մասին[3]։ Քնեսեթում Պերեցի տեղը զբաղեցրել է Յորամ Մարցիանոն[4]։

2013 թվականի մարտին զբաղեցրել է Իսրայելի շրջակա միջավայրի պահպանության նախարարի պաշտոնը։ Այդ պաշտոնում հայտնի է դարձել ոչ միանշանակ որոշումներով, ինչպիսիք են մանրածախ վաճառքում անվճար ցելոֆանե փաթեթների արգելքը։ 2014 թվականի նոյեմբերի 9-ին հրաժարական է տվել կառավարության բյուջետային ծրագրերը չընդունելու պատճառով։ Քնեսեթում «Սիոնիստական ճամբար» կոալիցիայի ցուցակով 2015 թվականի սեպտեմբերին վերադարձել է «Ավոդա»։

2019 թվականի հուլիսին կրկին ընտրվել է «Ավոդա» կուսակցության նախագահ[5]։

Քաղաքական հայացքներ խմբագրել

Հասարակության զարգացման սոցիալ-դեմոկրատական ուղու և պետության սոցիալ-ուղղորդված քաղաքականության կողմնակից է։ Հանդես է գալիս նվազագույն աշխատավարձի բարձրացման, վարձու գրասենյակների գործունեության սահմանափակման, աշխատավարձը նվազեցնող և աշխատողների իրավունքները խախտող գրասենյակների, պարտադիր կենսաթոշակի ներդրման, աշխատողի օգտին աշխատանքային օրենսդրության ուժեղացման օգտին։

Պաղեստինա-իսրայելական հակամարտության ոլորտում կողմնակից է 1967 թվականին Իսրայելի կողմից բռնազավթված տարածքների շուտափույթ խաղաղ կարգավորմանը և դադարեցմանը։ Նրա կարծիքով այն միջոցները, որոնք Իսրայելը ծախսում է բնակավայրերի պահպանման և օկուպացիայի վրա, նպատակահարմար է ուղղել իսրայելական հասարակության սոցիալապես թույլ շերտերի վիճակի բարելավմանը։ Ըստ Պերեցի՝ օկուպացիան առաջին հերթին «անբարոյական արարք է... և Իսրայելի հասարակության մեջ բռնության, բարոյական դեգրադացիայի և կոռուպցիայի աճի գլխավոր պատճառներից մեկը[6]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 חה"כ עמיר פרץKnesset.
  2. 2,0 2,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  3. Амир Перец ушел из «Аводы» в партию Ливни newsru.co.il
  4. «Место Амира Переца в Кнессете займет Йорам Марциано». // izrus.co.il. 6 декабря 2012 года. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 30-ին.
  5. Ailing Labor elects past chairman Amir Peretz to lead it through next election(անգլ.)
  6. Interview with Amir Peretz, now head of the Israel Labour Party
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ամիր Պերեց» հոդվածին։