Ալեքսանդր Չուդակով
Ալեքսանդր Պավլովիչ Չուդակով (ռուս.՝ Алекса́ндр Па́влович Чудако́в, փետրվարի 2, 1938[1], Շչուչինսկ, Հյուսիս-Ղազախստանյան մարզ, Ղազախական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - հոկտեմբերի 3, 2005[1], Մոսկվա, Ռուսաստան), ռուս բանասեր, գրականագետ և գրող, մանկավարժ, Ա. Պ. Չեխովի ստեղծագործությունների մասնագետ։
| Ալեքսանդր Չուդակով ռուս.՝ Александр Павлович Чудаков | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | փետրվարի 2, 1938[1] |
| Ծննդավայր | Շչուչինսկ, Հյուսիս-Ղազախստանյան մարզ, Ղազախական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 3, 2005[1] (67 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսաստան |
| Գերեզման | Վոստրյակովոե գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան |
| Կրթություն | Մոսկվայի պետական համալսարանի բանասիրույան ֆակուլտետ |
| Գիտական աստիճան | բանասիրական գիտությունների դոկտոր |
| Մասնագիտություն | բանասեր, գրականագետ և արձակագիր |
| Աշխատավայր | Մոսկվայի պետական համալսարան |
| Ամուսին | Մարիետա Չուդակովա |
Կենսագրություն խմբագրել
1960 թվականին Ալեքսանդր Չուդակովն ավարտել է Մոսկվայի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը։ 1964 թվականից աշխատել է Համաշխարհային գրականության ինստիտուտում, դասավանդել Մոսկվայի պետական համալսարանում, Մաքսիմ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտում։ Բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1983)[2]։ 1987 թվականից հետո եվրոպական և ամերիկյան համալսարաններում կարդացել է ռուս գրականության դասընթաց։ Եղել է Միջազգային չեխովյան ընկերության անդամ։
Չուդակովի գրչին են պատկանում հետևյալ գրականագիտական աշխատությունները. «Չեխովի բանաստեղծական արվեստը» (1971, անգլերեն թարգմանություն՝ 1983), «Չեխովի աշխարհը. ծագում և հաստատում» (1986), «Խոսք - իր - աշխարհ. Պուշկինից Տոլստոյ» (1992)։ Բացի այդ, նա հրապարակել է ռուս գրականության պատմության վերաբերյալ 200-ից ավելի հոդված, պատրաստել և մեկնաբանել Վիկտոր Շկլովսկու, Յուրի Տինյանովի ստեղծագործությունների ժողովածուները։
2000 թվականին «Զնամյա» ամսագրում հրապարակվել է Չուդակովի «Խավարը նստում է հին սանդուղքներին» վեպը, որը 2001 թվականին առաջադրվել է Բուկերյան մրցանակի։ Նույն վեպի համար 2011 թվականին գրողին հետմահու շնորհվել է «Տասնամյակի ռուսական Բուկեր» մրցանակը[3]։ Չուդակովն արժանացել է նաև «Զնամյա» հիմնադրամի մրցանակին (2000)։
Չուդակովը մահացել է 2005 թվականի հոկտեմբերի 3-ին՝ չպարզված հանգամանքներում ստացած գլխուղեղի ծանր վնասվածքի հետևանքով[4]։ Թաղված է Մոսկվայի Վոստրյակովյան գերեզմանատանը[5]։
Այրին գրականագետ և հասարակական գործիչ Մարիետա Չուդակովան է։
Հիմնական աշխատություններ խմբագրել
- Поэтика Чехова. — М., 1971;
- Мир Чехова: возникновение и утверждение. М., 1986;
- Антон Павлович Чехов: книга для учащихся; [рец.: В. И. Коровин, Л. И. Соболев; ред. Л. А. Белова; худ. Б. Л. Рытман]. — М.: Просвещение, 1987. — 172 с. — (Биография писателя). — Доп. тираж 200 000 экз.
- Слово — вещь — мир: от Пушкина до Толстого. — М., 1992;
- Ложится мгла на старые ступени: роман-идиллия. — М. Время, 2012. — 638 с. — (Самое время!) — 13 000 экз. — ISBN 978-5-9691-0801-1.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Александр Павлович Чудаков
- ↑ «Русский Букер десятилетия присуждён посмертно» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
- ↑ Скончался известный литературовед и писатель Александр Чудаков
- ↑ Могила А. П. Чудакова
Գրականություն խմբագրել
- Александр Павлович Чудаков: Сборник (к 75-летию со дня рождения) / Сост.: С. Г. Бочаров, И. З. Сурат, М. О. Чудакова. — М.: Знак, 2013. — 454 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-9551-0664-9
- Бочаров С. Г. Синяя птица Александра Чудакова // Новое литературное обозрение: журнал. — 2005. — № 75.
- Долинин А. А. Памяти А. П. Чудакова // Новое литературное обозрение: журнал. — 2005. — № 75.
- Рейфилд Д. «Он к величаньям ещё не привык…» // Новое литературное обозрение: журнал. — 2006. — № 77.
- Соловьёва Т. Незаинтересованность собой. Александр Чудаков // Вопросы литературы: журнал. — 2015. — № 2.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Чудаков, Александр Павлович в «Журнальном зале»
- Дневник А. П. Чудакова за январь — начало февраля 2005 г.
- Кузечкин А. Чудаков А. Ложится мгла на старые ступени.