Ալեքսանդր Դոբրոլյուբով
Ալեքսանդր Միխայլովիչ Դոբրոլյուբով (ռուս.՝ Александр Михайлович Добролюбов[4][5][6][7], սեպտեմբերի 8, 1876[1][2] կամ օգոստոսի 27 (սեպտեմբերի 8), 1876[2], Վարշավա, Ռուսական կայսրություն[3] - մոտ 1945[1] կամ 1945[2], Ուջար, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ռուս բանաստեղծ։ Ռուսական դեկադանսի հայտնի ներկայացուցիչներից մեկը։
Ալեքսանդր Դոբրոլյուբով | |
---|---|
Ծնվել է | սեպտեմբերի 8, 1876[1][2] կամ օգոստոսի 27 (սեպտեմբերի 8), 1876[2] |
Ծննդավայր | Վարշավա, Ռուսական կայսրություն[3] |
Վախճանվել է | մոտ 1945[1] կամ 1945[2] |
Վախճանի վայր | Ուջար, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
Մասնագիտություն | բանաստեղծ |
Լեզու | ռուսերեն |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ |
Կրթություն | Saint Petersburg 6th gymnasium? |
Գրական ուղղություններ | սիմվոլիզմ |
Կայք | am-dobrolubov.ouc.ru |
Նիկոլայ Դոբրոլյուբովի հեռավոր ազգակցականն է։
Կյանք և ստեղծագործական ուղի
խմբագրելԱլեքսանդր Դոբրոլյուբովը ծնվել է Վարշավայում։ 1892 թ. Դոբրոլյուբովի հոր մահից հետո ընտանիքը տեղափոխվել է Սանկտ Պետերբուրգ։ Մոտավորապես նույն ժամանակ Դոբրոլյուբովը տարվում է եվրոպական սիմվոլիստերի պոեզիայով և նրանց ապրելակերպի ոճով, Մտերմանում է Վալերի Բրյուսովի, Նիկոլայ Մինսկու և Դմիտրի Մերեժկովսկու հետ։
1895 թ. ընդունվել է Պետերբուրգի համալսարանի պատմա-բանասիրական ֆակուլտետ։ 1998թ. թողել է ուսումը[8]։
Դոբրոլյուբովի առաջին բանաստեղծական գիրքը «Natura naturans. Natura naturata» (վերնագիրը հղում է անում Բենեդիկտ Սպինոզաին), լույս է տեսել 1895 թ.: Դոբրոլյուբովն առաջիններից է, ով իր բանաստեղծություններում փորձել է իրականացնել արվեստների սինթեզ[9]։ Իր առաջին գրքում նա փորձում է սինթեզել պոեզիան, արձակը, երաժշտությունն ու գեղանկարչությունը։ Ժողովածույի որոշ բաժնիններում բանաստեղծություններին նա տալիս է երաժշտական անվանումներ («Похоронный марш», «Хор», «Solo») և ուղեկցում դրանք երաժշտությանը բնորոշ մեկնաբանություններով («Adagio maestoso», «Andante quasi adagio», «Andante соn moto»):
Դոբրոլյուբվն առավել հայտնի է իր տարօրինակ ապրելակերով և նոր կյանք կերտելու (жизнетворчество) փորձերով։
Դեռ երիտասարդ տարիքում տարված լինելով միստիկ-կրոնական գաղափարներով նա վարում է տարօրինակ կեսնսակերպ. ապրում է սև սենյակում, որտեղ անցկացնում է ինչ-որ ծիսակարգեր, օգտագործում է թմրանյութեր և ստեղծում մահվան պաշտամունք՝ ինչի ազդեցության տակ նրա «հետևորդ» ընկերներց մեկն ինքնասպանություն է գործում։ Հավանաբար այդ իրադարձության հետևանքով 1898 թ. Դոբրոլյուբովը հրաժեշտ է տալիս բոհեմական կյանքին և դիմում դեպի քրիստոնեությունը։ Դոբրոլյուբովի որոշ մտերիմ սիմվոլիստներ Վալերի Բրյուսովի գլխավորությամբ 1900 թ. հրատարակում են նրա երկրորդ «Բանաստեղծությունների ժողովածու» գիրքը[10]։
Արվեստի մերժում
խմբագրել1905 թ. լույս է տեսնում Դոբրոլյուբովի «Անտեսանելի գրքից» (1905) ժողովածուն։ Այս ժողովածույում Դոբրոլյուբովը հրապարակում է յուրօրինակ մանիֆեստ, որում արտացոլված են Դոբրոլյուբովի այդ շրջանի կրոնական հայացքները։ «Անտեսանելի գրքից» ժողովածույում Դոբրոլյուբովը հանդես է գալիս արվեստի դեմ, քանի որ ըստ նրա այն կեղծ է և հորինված։ Համաձայն Դոբրոլյուբովի, պետք չէ պատկերել այս աշխարհը, պետք է ստեղծել նոր աշխարհ և նոր երկիր։ Դոբրոլյուբովը գրում է՝ «Ձեր բոլոր գրքերը, ձեր բոլոր արվեստները, ձեր ողջ գիտությունը, ձեր ողջ կրթությունը, ձեր բոլոր քաղաքներն ու սովորույթները՝ մի մեծ անապատ է»[11]։
Այսպիսով նա մերժում է մշակույթն ու քաղաքակրթությունը և որոշում թողնել գրական գործունեությունն ու գյուղացիական հագուստով հեռանալ՝ դեգերել ժողովրդի մեջ։ 1900-ականների սկզբերին նրա շուրջ ձևավորվում է «դոբրոլյուբովականների» աղանդ, որը Դոբրոլյուբովը գլխավորում է մինչև 1915 թ.: Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո Դոբրոլյուբովի վերաբերյալ տեղեկություններն աստիճանաբար նվազում են, սակայն հայտնի է, որ նա վարում էր թափառական կյանք։ Դոբրոլյուբովի մահվան տարեթվի վերաբերյալ ստույգ տվյալներ չկան։ Դոբրոլյուբովը մահացել է 1943-1945 թվականների միջակայքում[12][13]։
Ազդեցություն
խմբագրելԴոբրոլյուբովի բանաստեղծությունների գեղարվեստական նշանակությունը մեծ չէ։ Դոբրոլյուբովի ստեղծագործությունները ստվերբած են նրա վառ կենսագրությամբ, որին սիմվոլիստները մեծ նշանակություն էին տալիս, ընկալելով այն որպես «միստիկ ժողովրդականության» օրինակ։
Ստեղծագործությունները
խմբագրել- Natura naturans. Natura naturata, 1985
- Собрание стихов, 1900
- Из книги невидимой, 1900
- Сочинения, сб., Berkeley, 1981
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Русская литература XX века. Прозаики, поэты, драматурги (ռուս.) / под ред. Н. Н. Скатов — 2005. — С. 625—628. — ISBN 5-94848-245-6
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век (ռուս.) / под ред. О. В. Богданова
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Воронова О. П. Добролюбов А. // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 2.
- ↑ Русские писатели. 1800-1917: Биограф.Словарь. Т. 2 г-к։. Москва: Большая Российская Энциклопедия. 1992. էջ 133. ISBN 5-85270-064-9.
- ↑ Русские писатели. 1800-1917: Биограф.Словарь. Т. 2 г-к։. Москва: Большая Российская Энциклопедия. 1992. էջ 133. ISBN 5-85270-064-9.
- ↑ Русская поэзия «серебряного века». 1890–1917. Антология. Москва: Наука. 1993. էջ 151.
- ↑ Казак, Вольфганг (1996). Лексикон русской литературы XX века. Москва: РИК «Культура». էջ 128. ISBN 5-8334-0019-В.
{{cite book}}
: Check|isbn=
value: invalid character (օգնություն) - ↑ Русские писатели. 1800-1917: Биограф.Словарь. Т. 2 г-к։. Москва: Большая Российская Энциклопедия. 1992. էջ 133. ISBN 5-85270-064-9.
- ↑ Минералова И.Г. (2004). Русская литература серебряного века. Поэтика символизма. Москва: Флинта, Наука. էջեր 56–64. ISBN 5-89349-474-1.
- ↑ Русская поэзия «серебряного века». 1890–1917. Антология. Москва: Наука. 1993. էջ 151.
- ↑ Добролюбов, Александр (1983). Сочинения. Из книги Невидимой. Berkeley. էջ 87.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Русская поэзия «серебряного века». 1890–1917. Антология. Москва: Наука. 1993. էջ 151.
- ↑ Русские писатели. 1800-1917: Биограф.Словарь. Т. 2 г-к։. Москва: Большая Российская Энциклопедия. 1992. էջ 134.
Գրականություն
խմբագրելКазак Вольфганг։ Лексикон русской литературы XX века։ Москва: РИК «Культура»։ 1996.
Минералова И.Г. Русская литература серебряного века. Поэтика символизма. — 2-е изд. — Москва: Флинта, Наука, 2004.
Русская поэзия «серебряного века». 1890–1917. Антология.։ / ред. Гаспаров М.Л. — Москва: Наука։ 1993.
Русские писатели. 1800-1917: Биограф.Словарь. Т. 2 г-к։ / глав. ред П.А. Николаев. — Москва: Большая Российская Энциклопедия։ 1992.