«Կալլիկրատիս» ծրագիր
«Կալլիկրատիս» ծրագիր (հուն․՝ Πρόγραμμα «Καλλικράτης»), Հունաստանի Հանրապետության 3852/2010 օրենքը[1], որը բարեփոխել է Հունաստանի վարչական բաժանումը։
Մինչ Հունաստանի խորհրդարանի կողմից օրենքի ընդունումը, ծրագիրը գոյություն ուներ Կալլիկրատիս նածագիծ (Σχέδιο Καλλικράτης) անվան տակ։ 2010 թվականի մայիսի 27-ին Հունաստանի խորհրդարանն ընդունել է ծրագիրը[2]։ Օրենքը հրապարակվել է 2010 թվականի հունիսի 7-ին Կառավարական տեղեկագրում (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως) (ΦΕΚ 87Α)։ Հիմնական փոփոխությունը նոմոսների բաժանման վերացումն էր[1]։ Չնայած Հունաստանի նոր վարչական բաժանումը ուժի մեջ է մտել 2011 թվականի հունվարի 1-ից[1], սակայն 2010 թվականի նոյեմբերի 7-ին տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրությունների առաջին փուլը տեղի է ունեցել ծրագրին համապատասխան[3]։
Ծրագիրը կրում է ճարտարապետ Կալիկրատեսի անունը, ով մասնակցել է Հին Աթենքում երկար պատերի և Պարթենոնի կառուցմանը[4]։
Հիմնական դրույթներ խմբագրել
- Ինքնակառավարման առաջին, ամենացածր մակարդակը կազմված է մունիցիպալիտետներից կամ դիմերից (δήμοι), որոնք ձևավորվել են ներկայումս գործող մի շարք մունիցիպալիտետների և համայնքների միաձուլման արդյունքում։ Դրանք կառավարելու է քաղաքապետը կամ դիմարխոսը (δήμαρχος) և մունիցիպալ խորհուրդը (δημοτικό συμβούλιο), որոնք 5 տարին մեկ ընտրվելու են ժողովրդի կողմից։ Համայնքները ստորաբաժանվում են մունիցիպալ բաժինների (δημοτικά διαμερίσματα) և վերջապես համայնքների (κοινότητες): Համայնքներն ունեն իրենց ավագանիները, սակայն նրանց դերը լինելու է խորհրդատվական։
- Ինքնակառավարման երկրորդ մակարդակը բաղկացած է Հունաստանի 13 պերիֆերիաներից (περιφέρειες), որոնք ղեկավարվում են պերիֆերիարխի (περιφερειάρχης) և պերիֆերիոն խորհրդի (περιφερειακό συμβούλιο) կողմից, որոնք ընտրվում են ժողովրդի կողմից 5 տարին մեկ անգամ։ Պերիֆորիաները բաժանվելու են ծայրամասային ստորաբաժանումների (περιφερειακές ενότητες), որոնք հիմնականում, աշխարհագրորեն համընկնում են Հունաստանի նոմոսների հետ։ Յուրաքանչյուր պերիֆերիոն շրջան ղեկավարում է փոխպերիֆերիարխոսը (αντιπεριφερειάρχης), որը պետք է լինի նույն կուսակցության անդամ, ինչպես նաև պերիֆերիարխի։
- Երրորդ, ամենաբարձր, ինքնակառավարման մակարդակը կազմված է նոր ապակենտրոնացված վարչակազմից, որը ներառում է մեկ, երկու կամ երեք պերիֆերիա (բացառությամբ Ատտիկայի և Կրետեի)։ Ապակենտրոնացված ստորաբաժանումների կառավարումը գտնվում է Գլխավոր քարտուղարի պատասխանատվության ներքո, որը նշանակվում է ուղղակիորեն Հունաստանի կառավարության կողմից, ինչպես նաև խորհրդատվական խորհրդի, որը, անհրաժեշտության դեպքում, դիմում է պերիֆերիարխին և մունիցիպալիտետի ներկայացուցիչներին։
Համեմատության աղյուսակ խմբագրել
| Վարչական բաժանում (1997) | «Կալլիկրատիս» ծրագիր | |
|---|---|---|
| Դիմ | Ընդհանուր առմամբ կա 910 դիմ և 124 համայնք։ Բաժանված է տեղական տարածքների։ | Դիմերի քանակի սահմանափակում մինչև 326՝ հարկադիր կամ կամավոր միավորման միջոցով։ Նրանք բաժանվում են տեղական ինքնակառավարման պերիֆերիոն միավորների, որոնք իրենց հերթին բաժանվում են կոմունաների։ |
| Նոմարխիա | Ընդհանուր առմամբ կա 57 նոմարխիա և 19 թեմ։ | Չեղարկված է։ |
| Պերիֆերիա | Ընդհանուր կան 13 պերիֆերիաներ։ Պերիֆերիայի կառավարիչը նշանակվում է կառավարության կողմից։ | Մնացել է նույն աշխարհագրական սահմաններում։ |
| Ապակենտրոնացված (ինքնավար) վարչակազմեր | Չի եղել։ | Ընդհանուր 7։ |
| Մունիցիպալ ձեռնարկություններ | Մոտ 6 000. | Կրճատում մինչև 2000 թվականը։ |
| Տեղական ֆինանսավորում | Պետական բյուջե, եվրոպական ծրագրեր, մունիցիպալ հարկեր, բնական ռեսուրսներ, տեղական բիզնես, վարձավճար։ | Ինչպես նախկինում, բայց ավելանում է պետական հարկերի մասնաբաժինը։ |
| Ընտրություններ | 4 տարին մեկ անգամ՝ հոկտեմբերին։ Մուտքի տոկոսային խոչընդոտը 42% է։ | 5 տարին մեկ անգամ՝ հունիսին։ Պահանջվում է ձայների բացարձակ մեծամասնություն։ |
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης» (PDF) (հունարեն). Εφημερίς της Κυβερνήσεως. 7 Ιουνίου 2010. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 23-ին.
- ↑ «Парламент принял план «Калликрат»». Athens News Agency. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 9-ին.
- ↑ A. Makris (2010 թ․ նոյեմբերի 6). «New Kallikratis Plan Implemented in First Round of Elections» (անգլերեն). GreekReporter.com. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 24-ին.
- ↑ «Ο Καλλικράτης του Παρθενώνα και των Μακρών Τειχών» (հունարեն). Το Βήμα. 2010 թ․ հունվարի 11. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 15-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης» (PDF) (հունարեն). Εφημερίς της Κυβερνήσεως — Текст Закона — Бюллетень Правительства. 7 Ιουνίου 2010. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 23-ին.
- «Ομιλία Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, κ. Γ. Ραγκουση, στο Υπουργικό Συμβούλιο κατά την παρουσίασή του προγράμματος «Καλλικράτης»» (հունարեն). Υπουργείο Εσωτερικών — Выступление Министра внутренних дел, децентрализации и электронного управления Янниса Рагусиса в Кабинете министров во время презентации программы Калликратиса. 28 Απριλίου 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 23-ին.