Stellar-ը կամ Stellar Lumens-ը բաց կոդով, ապակենտրոնացված արձանագրություն է թվային արժույթի համար՝ դրամական էժան փոխանցումների համար, որը թույլ է տալիս միջսահմանային գործարքներ կատարել ցանկացած զույգ արժույթի միջև[1]։ Stellar արձանագրությունը աջակցվում է Դելավերի ոչ առևտրային կորպորացիայի կողմից՝ Stellar Development Foundation-ի կողմից, չնայած այս կազմակերպությունը IRS-ում չունի 501(c)(3) հարկերից ազատված կարգավիճակ[2][3]

Պատմություն խմբագրել

2014 թվականին Ջեդ Մաքքեյլեբը՝ Mt. Gox-ի հիմնադիրը և Ripple-ի համահիմնադիրը, նախկին իրավաբան Ջոյս Քիմի հետ գործարկեց Stellar ցանցային համակարգը։ Պաշտոնական մեկնարկից առաջ Մաքքեյլեբը ստեղծեց «Secret Bitcoin Project» անվանումով կայք՝ փնտրելով աթեստավորողներ[4]:Ոչ առևտրային Stellar Development հիմնադրամ-ը ստեղծվել է Stripe-ի գործադիր տնօրեն Պատրիկ Կոլիսոնի հետ համագործակցությամբ, և նախագիծը պաշտոնապես մեկնարկել է հուլիսին։ Stellar-ը Stripe-ից ստացել է 3 միլիոն դոլարի հիմնական ֆինանսավորում[5][6] Stellar-ը թողարկվել է որպես ապակենտրոնացված վճարային ցանց և արձանագրություն մայրենի արժույթով՝ աստղային։ Իր գործարկման ժամանակ ցանցն ուներ 100 միլիարդ աստղ։ Դրանց 25 տոկոսը կտրամադրվի ֆինանսական ներգրավմանն ուղղված այլ շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններին[7][8]։ Stripe-ը ստացել է սկզբնական աստղի 2 տոկոսը կամ 2 միլիարդը՝ իր սերմի ներդրման դիմաց[9]։ կրիպտոարժույթը, որն ի սկզբանե հայտնի էր որպես աստղային, հետագայում կոչվեց Lumens կամ XLM[10]: 2014 թվականի օգոստոսին Mercado Bitcoin-ը՝ բրազիլական բիթքոյնների առաջին փոխանակումը, հայտարարեց, որ կօգտագործի Stellar ցանցը[11]։ 2015 թվականի հունվարին Stellar-ն ուներ մոտավորապես 3 միլիոն գրանցված օգտահաշիվ իր հարթակում, իսկ շուկայական կապիտալը կազմում էր գրեթե $15: միլիոն[12] Stellar Development Foundation-ը թողարկեց արդիականացված արձանագրություն՝ նոր համաձայնության ալգորիթմով 2015 թվականի ապրիլին, որը գործարկվեց 2015 թվականի նոյեմբերին[13]։ Նոր ալգորիթմն օգտագործել է SCP՝ կրիպտոարժույթի արձանագրություն, որը ստեղծվել է Սթենֆորդի պրոֆեսոր Դեյվիդ Մազիերի կողմից[14]։

Lightyear.io-ն՝ Stellar-ի շահույթ հետապնդող կազմակերպությունը, գործարկվել է 2017 թվականի մայիսին որպես ընկերության առևտրային թեւ[15]։ 2017 թվականի սեպտեմբերին Stellar-ը հայտարարեց նպաստների ծրագրի մասին՝ իր Stellar Partnership Grant ծրագրի մաս, որը գործընկերներին կպարգևատրի մինչև 2 միլիոն ԱՄՆ դոլար արժողությամբ Lumens ծրագրի զարգացման համար։ 2018 թվականի սեպտեմբերին Lightyear Corporation-ը ձեռք բերեց Chain, Inc-ը և միավորված ընկերությունը անվանվեց Interstellar[16]:

2021 թվականին Ֆրանկլին Թեմփլթոնը գործարկեց առաջին «նշանավորված» ԱՄՆ փոխադարձ հիմնադրամը՝ օգտագործելով Stellar.[17]

Օգտագործում խմբագրել

2015-ին հայտարարվեց, որ Stellar-ը թողարկում է ինտեգրում Vumi-ին՝ Հարավային Աֆրիկայում Praekelt հիմնադրամի բաց կոդով հաղորդագրությունների հարթակին:.[18] Vumi-ն օգտագործում է բջջային հեռախոսի խոսակցության ժամանակը որպես արժույթ՝ օգտագործելով Stellar արձանագրությունը.[19] Stellar-ը համագործակցեց ամպի վրա հիմնված բանկային ծրագրային ապահովման Oradian ընկերության հետ 2015 թվականի ապրիլին՝ Stellar-ը ինտեգրելու Oradian-ի բանկային հարթակում՝ Նիգերիայում միկրոֆինանսական հաստատություններ (MFI) ավելացնելու նպատակով:.[20][21]

Deloitte-ը հայտարարեց իր ինտեգրման մասին Stellar-ի հետ 2016 թվականին՝ ստեղծելու միջսահմանային վճարումների հավելված՝ Deloitte Digital Bank:.[22] 2016 թվականի դեկտեմբերին հայտարարվեց, որ Stellar-ի վճարային ցանցն ընդլայնվել է՝ ներառելով Coins.ph-ը՝ բջջային վճարումների մեկնարկը Ֆիլիպիններում, ICICI Bank-ը Հնդկաստանում, բջջային վճարումների աֆրիկյան Flutterwave ընկերությունը և ֆրանսիական տրանսֆերտների Tempo Money Transfer ընկերությունը:.[23]

2017 թվականի հոկտեմբերին Stellar-ը համագործակցեց IBM-ի և KlickEx-ի հետ՝ հեշտացնելու անդրսահմանային գործարքները Հարավային Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում։ IBM-ի կողմից մշակված անդրսահմանային վճարային համակարգը ներառում է համագործակցություններ տվյալ տարածաշրջանի բանկերի հետ.[24][25] IBM-ի համագործակցության ժամանակ Lumens թվային արժույթը շուկայական կապիտալիզացիայի մեջ զբաղեցնում էր 13-րդ տեղը[26]։

2017 թվականի դեկտեմբերին TechCrunch-ը հայտարարեց Stellar-ի համագործակցության մասին SureRemit-ի՝ Նիգերիայում հիմնված անկանխիկ դրամական փոխանցումների հարթակի հետ[27]։

Էկոհամակարգ խմբագրել

Stellar-ն ունի ակտիվ համայնքային էկոհամակարգ և աջակցում է նախագծերին, որոնք օգտագործում են Stellar Network-ը Stellar Community Fund-ի հետ[28]։

Ընդհանուր ակնարկ խմբագրել

Stellar-ը բաց կոդով արձանագրություն է՝ փողի կամ թոքենների փոխանակման համար՝ օգտագործելով Stellar Consensus Protocol[29]: Պլատֆորմի սկզբնական կոդը տեղակայված է GitHub-ում։

Սերվերները գործարկում են արձանագրության ծրագրային ապահովումը և օգտագործում են ինտերնետը՝ միանալու և շփվելու այլ Stellar սերվերների հետ։ Յուրաքանչյուր սերվեր պահում է ցանցի բոլոր հաշիվների մատյանը։ 3 հանգույցները շահագործվում են Stellar Development Foundation-ի կողմից՝ 21 այլ կազմակերպությունների հետ համատեղ՝ ապահովելով ընդհանուր առմամբ 66 վավերացնող հանգույց[30]։ Հաշիվների միջև գործարքները տեղի են ունենում ոչ թե mining, այլ ավելի շուտ՝ հաշիվների միջև կոնսենսուսային գործընթացի միջոցով։ քվորումի հատված[31]։ Ցանցի ընթացիկ վճարը կազմում է 100 stroop, որը համարժեք է 0,00001 XLM-ին[32]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Ben Dickson (2018 թ․ հունվարի 30). «Can blockchain democratize education? This startup seems to think so». The Next Web. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 26-ին.
  2. «Stellar FAQ». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 14-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 15-ին.
  3. Jillian D’onfro (2014 թ․ հուլիսի 31). «PayPal's Cofounder Is Supporting A New Non-Profit That Will Tackle The Vision PayPal 'Never Accomplished'». Business Insider. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 23-ին.
  4. 31/mt-gox-ripple-founder-unveils-stellar-a-new-digital-currency-project/ «Mt. Gox-ը, Ripple-ի հիմնադիրը ներկայացնում է Stellar-ը, նոր թվային արժույթի նախագիծը». Wall Street Journal. 2014 թ․ հուլիսի 31. {{cite news}}: Check |url= value (օգնություն)
  5. անվճար/ «Նոր բիթքոյն մարտահրավերի մեկնարկը». Fortune. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)(չաշխատող հղում)
  6. Michael del Castillo (2014 թ․ օգոստոսի 5). -with-rival-digital-currency-stellar-1.1887360 «Stripe-ն ընդունում է բիթքոյնը մրցակից թվային արժույթով Stellar». The Irish Times. Վերցված է 20 Նոյեմբեր 2015 թ.-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)(չաշխատող հղում)
  7. -new-currency-the-stellar/ «Վճարային պրոցեսոր Stripe-ն օգնում է գործարկել նոր արժույթ՝ Stellar». 31 հուլիսի 2014 թ. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  8. .businessinsider.com/keith-rabois-stellar-foundation-2014-7 «PayPal-ի համահիմնադիրն աջակցում է նոր շահույթ չհետապնդող կազմակերպությանը, որը կլուծի տեսլականը PayPal «Երբեք չի իրականացվել»». Business Insider. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  9. -profit-decentralized-payment-network-stellar-from-mt-goxs-original-creator/ «Stripe Backs Non-profit Decentralized Payment Network Stellar, From Mt. Gox's Original Creator». 2014 թ․ հուլիսի 31. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  10. -cryptocurrencies-with-serious-backing-cm907959 «2 Game-Changing New Cryptocurrencies With Serious Backing». {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  11. Metz, Cade. «New Թվային արժույթը նպատակ ունի միավորել Երկրի վրա բոլոր փողային համակարգը». Wired.
  12. «Tech in Asia - Connecting Asia's startup ecosystem». www.techinasia.com.
  13. Cade Metz (2015 թ․ ապրիլի 8). -builds-algorithm-internet-money/ «Ալգորիթմ՝ առցանց արժույթը կանխիկի պես վստահելի դարձնելու համար». WIRED. Condé Nast. Վերցված է 23 ապրիլի 2015թ.-ին. {{cite magazine}}: Check |url= value (օգնություն)
  14. Թոմ Սիմոնիտ (15 ապրիլի, 2015). «Բիթքոյնի նոր մրցակիցը նպատակ ունի լինել ավելի արագ և անվտանգ».
  15. Ջեֆ Ջոն Ռոբերթս (11 մայիսի, 2017թ.). «Stripe-Backed Stellar-ը նոր խաղադրույք է կատարում Blockchain-ի վրա զարգացող աշխարհում». Fortune. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 26-ին.
  16. startup-chain-merges-with-stellar-to-accelerate-use «Blockchain Startup Chain-ը միավորվում է Stellar-ի հետ՝ արագացնելու համար». Bloomberg.com. 2018 թ․ սեպտեմբերի 10. {{cite news}}: Check |url= value (օգնություն)
  17. Laura Noonan (2021) ‘Blockchain-powered breakthrough on mutual fund’, Financial Times, December 10. https://www.ft.com/content/fd57521c-a2e9-415b-9c4f-4f74b4587f9e
  18. Biz Carson (2015 թ․ փետրվարի 5). «Stellar, South African nonprofit to bring digital savings to young girls». GigaOm. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 23-ին.
  19. Tom Simonite (2015 թ․ փետրվարի 20). «Bitcoin-Inspired Digital Currency to Power Mobile Savings App». MIT Technology Review. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 23-ին.
  20. Karen Webster (2015 թ․ մարտի 2). «Stellar and Solving the Unexpected Tragedy of the Financial System». PYMENTS.com. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 23-ին.
  21. Paul Vigna (2015 թ․ փետրվարի 28). «Stellar Takes a Step Into the Microfinance World». Wall Street Journal. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 23-ին.
  22. Diana Asatryan (2016 թ․ մայիսի 3). «Deloitte Taps Blockchain Startups to Build New Core Banking System». Bank Innovation. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 26-ին.
  23. FORTUNE. «Stripe-Backed Stellar Kicks Off Worldwide Money Transfers». Fortune. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 3-ին.
  24. «Stellar jumps 20% after Stripe says it may add support for the digital coin». CNBC.
  25. «IBM and Stellar Launch Blockchain Banking Across Multiple Countries». Fortune.
  26. IBM has a new blockchain for banks to speed up cross-border payments Ryan Browne, CNBC, 18 October 2017
  27. Jake, Bright. «Africa's SureRemit joins the tokenized race to win the global remittance market». TechCrunch. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 24. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 28-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link)
  28. «Stellar Community Fund». communityfund.stellar.org.
  29. Mazieres, David (2016 թ․ փետրվարի 25). «The Stellar Consensus Protocol: A Federated Model for Internet-level Consensus» (PDF). Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 18-ին.
  30. [https:// stellarbeat.io/ «Stellarbeat.io - Stellar network visibility»]. stellarbeat.io. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 23-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  31. Կաղապար:Մեջբերում վեբ
  32. contributors, Stellar org and. .org/developers/guides/concepts/fees.html «Գործարքի վճարներ, նվազագույն մնացորդներ և բարձր գներ | Stellar Developers». www.stellar.org (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 23-ին. {{cite web}}: |last= has generic name (օգնություն); Check |url= value (օգնություն)(չաշխատող հղում)

Արտաքին հղում խմբագրել