POS-տերմինալ (անգլ.՝ Point Of Sale - վաճառքի կետ անգլ.՝ Terminal - վերջավորութուն), էլեկտրոնային ծրագրային-ապարատային սարք, վճարային քարտերից վճարում ստանալու համար։ Այն կարող է ընդունել չիպային, մագնիսական շերտով և անհպում քարտեր, ինչպես նաև այլ սարքեր՝ առանց կոնտակտային զուգակցման։ POS-տերմինալը հաճախ նշանակում է նաև ամբողջ ծրագրային-ապարատային համալիրը, որը տեղադրված է գանձապահի աշխատասեղանին։

Ingenico iCT250 վճարային տերմինալ սարք

POS տերմինալը (ի տարբերություն POS համակարգի) ՀԴՄ-ների Պետական գրանցամատյանում ծրագրային և ապարատային համալիրի (մոնիթոր, համակարգային բլոկ, հաճախորդի էկրան, POS ստեղնաշար, քարտն ընթերցող սարք, տպիչ սարք, ֆիսկալ մաս, ծրագրային ապահովում) միասնական անվանումն է, որը գրանցված է համապատասխան պետական մարմնի կողմից։ Միևնույն ժամանակ, արգելված է այս ապարատային-ծրագրային համալիրի ցանկացած փոփոխություն, որը մանրամասն նկարագրված է ՀԴՄ-ների գրանցամատյանում։

POS-տերմինալ ապարատային-ծրագրային համալիրը թույլ է տալիս իրականացնել առևտրային գործառնություններ, ինչպես դա արվում է սովորական դրամարկղով։ Բացի վաճառքի հաշվառումից, POS-տերմինալը կարող է կուտակել նաև այլ տվյալներ՝ դրանց հետագա վերլուծության համար։ POS տերմինալն ունի օգտատիրոջ փոխգործակցության ինտերֆեյս, որը հեշտացնում է անհրաժեշտ ապրանքի որոնումը և դրա բնութագրերը (գին, պիտանելիության ժամկետ, նկարագրություն և այլն)ստանալը, ինչպես նաև ապահովում է ֆիսկալ կտրոնի ստացում, կատարելով փողի տարբերության՝ մնացորդի հաշվարկ, տարբեր հաշվումներ։

Վիրտուալ POS տերմինալը վեբ ինտերֆեյս է, որը փոխարինում է ֆիզիկական POS տերմինալին և ապաահովում է «հաճախորդ → օպերատոր → վիրտուալ POS» ծառայության սխեման (եթե դա չի ապահովում, ապա դա կոչվում է ինտերնետ բանկինգ)։ Այս դեպքում ֆիզիկական սարքերը փոխարինվում են վեբ ինտերֆեյսով, որը փոխգործակցում է բանկի համակարգի հետ; հաճախորդը դրանում մուտքագրում է իր և իր քարտի տվյալները, որից հետո կատարվում է վճարման գործարքը։

Հիմնական արտադրողներ խմբագրել

Գոյություն ունեն 3 խոշոր համաշխարհային խաղացողներ, որոնք առաջարկում են վճարային տերմինալների լայն տեսականի[1]։ Շատ երկրներում տերմինալները տրամադրվում են վաճառականներին տարբեր դիստրիբյուտորների միջոցով, որոնք աջակցում և նախապես կարգավորում են սարքերը տեղական վճարային ցանցերի կամ ֆինանսական հաստատությունների հետ աշխատելու համար։

  • Ingenico
  • PAX Technology
  • VeriFone

Վճարման տերմինալներ Ռուսաստանում խմբագրել

Համաձայն «Վճարային գործակալների կողմից իրականացվող ֆիզիկական անձանց կողմից վճարումներ ընդունելու գործունեության մասին» դաշնային օրենքի (103-FZ, 03.06.2009), 2010 թվականի ապրիլի 1-ից ՀԴՄ-ները պետք է տեղադրվեն բոլոր վճարային տերմինալներում՝ բացառությամբ վճարային տերմինալների, տերմինալների, որոնց հաշվարկները կապված չեն վճարող գործակալի կողմից վարձատրություն վճարողից գանձման հետ, հոդված 1-ին կետի 2-րդ մասի հոդ. 1 No 103-FZ, ինչպես նաև բանկերին պատկանող վճարային տերմինալներ, 5-րդ կետ, մաս 2, արվեստ. 1 No 103-FZ.[2][3]։

2010 թվականի ապրիլի 1-ի դրությամբ, ըստ «Վեդոմոստի» թերթի, ռուսական վճարային տերմինալների օրական շրջանառությունը կազմել է մոտ 1,6 միլիարդ ռուբլի[4]։

J'son & Partners Consulting խորհրդատվական ընկերության գնահատականներով՝ վճարային տերմինալների շուկայի շրջանառությունը 2012 թվականին կազմել է 915 մլրդ ռուբլի[5]։

J'son & Partners Consulting-ի տվյալներով՝ վճարային տերմինալների շուկայի շրջանառությունը 2013 թվականին կկազմի 1030 մլրդ ռուբլի[6]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Ինչպես Թոփ 3 Քարտային մեքենաների արտադրողները վերաիմաստավորում են վճարային արդյունաբերությունը». ExpertSure. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  2. ԴԱՇՆԱյիՆ ՕՐԵՆՔԸ սկսած 03.06.2009 N 103-ФЗ «ՎՃԱՐՈՎ ԳՈՐԾԱԿԱԼՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ԿԱՏԱՐՎԱԾ ՖԻԶԻԿՆԵՐԻ ՎՃԱՐՈՒՄՆԵՐԸ ԸՆԴՈՒՆԵԼՈՒ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» (ընդունվել է Ռուսաստանի Դաշնության Դաշնային ժողովի Պետական Դումայի 2009 թվականի մայիսի 22-ին)
  3. ԴԱՇՆԱյիՆ ՕՐԵՆՔԸ սկսած 03.06.2009 N 121-ФЗ «ՌՈՒՍԱՍՏԱՆԻ ՖԵԴԵՐԱՑԻԱՅԻ ՈՐՈՇԻԿ ՕՐԵՆՍԴՐԱԿԱՆ ԱՔՏԵՐՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԱՏՈՒՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ «ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ԴԱՇՆԱԿԱՆ ՕՐԵՆՔԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ՀԵՏ. …
  4. Валерий Кодачигов. Терминалы недоступны // Ведомости, 05.04.2010, 59 (2577)
  5. Վճարային տերմինալների շուկայի շրջանառությունը մինչև 2018 թվականը կնվազի մինչև 28 տոկոս. Արխիվացված 2014-10-22 Wayback Machine. Новость от 15.11.2013 г.
  6. 2012 թվականին վճարային տերմինալների շուկայի շրջանառությունը կազմել է 915 միլիարդ ռուբլի. Արխիվացված 2015-03-29 Wayback Machine Նորություն 22.02.2013
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «POS-տերմինալ» հոդվածին։