OCA-DLR աստերոիդային դիտարկումների ծրագիր
OCA–DLR աստերոիդային դիտարկումների ծրագիր (ODAS) աստղագիտական հետազոտություն էր, որը ստեղծվել էր Արեգակնային համակարգի փոքր մարմինների հետազոտությունների համար, և որը ուշ 1990-ականներին սևեռվեց Երկրին մոտեցող աստերոիդների որոնման վրա։ Այս եվրոպական գիտական ծրագիրը համագործակցություն էր Ֆրանսիական Լազուր ափի աստղադիտարանի (OCA) և Գերմանական ավիացիայի և տիեզերագնացության կենտրոնի (DLR) միջև։ Այս ծրագրի շրջանակներում հայտնաբերվել է մեկ գիսաստղ և ավելին քան 1000 փոքր մոլորակ 1996-ից 1999 թվականը[1][2]։
| OCA-DLR աստերոիդային դիտարկումների ծրագիր | |
|---|---|
| Տեսակ | աստղագիտական հետազոտություն և աստղագիտական աստղադիտարան |
| Երկիր | .svg){kind=small} Ֆրանսիա |
| Հապավում | ODAS |
| Հիմնադրված | հոկտեմբեր 1996 |
| Լուծարված | ապրիլ 1999 |
| Նպատակներ | Երկրին մոտ աստերոիդների որոնում և քարտեզագրում |
| Կայք | earn.dlr.de/odas/ |
ODAS ծրագիրը գործում էր միջազգային նախաձեռնության շրջանակներում, որը ուղղված էր Երկրին մոտեցող աստերոիդների որոնմանը, այս նախաձեռնությանը սկիզբ էր դրել Միջազգային աստղագիտական միության «Երկրին մոտեցող մարմինների աշխատանքային խումբը»[2]։ Ծրագիրը սկսվեց 1996 թվականի հոկտեմբերին և կանգնեցվեց 1999 թվականի ապրիլին, աստղադիտակի վերազինման համար, սակայն աստղադիտակը դրանից հետո չվերաբացվեց[3]։ Հետազոտությունների ընթացքում դիտարկումները կատարվում էին ամեն ամսվա 15 օրերի ընթացքում, երբ Լուսնի լույսը նվազագույնն էր, լուսնային ամսվա առաջին և վերջին քառորդների ժամանակ[2]։ Ծրագրի շրջանակներում օգտագործվում էր Լազուր ափի աստղադիտարանի 90 սանտիմետրանոց Շմիդտի աստղադիտակը, Նիսի մոտ, հարավային Ֆրանսիայում։ Շարժվող մարմինների հայտնաբերման համար օգտագործվում էր ԼԿՍ լուսանկարչական խցիկի[4] և համակարգչային ծրագրի[5] համակցությունը։
Ծրագրի գործունեության ընթացքում դիտարկվել է ընդհանուր առմամբ 10 523 մարմին, կատարվել է 44 433 դիրքային չափումներ, և հայտնաբերվել են ավելին քան հազար աստերոիդներ, համաձայն ՓՄԿ-ի կանոնների (2010 թվականի հոկտեմբերին հայտնաբերված մարմինների հայտնաբերման կանոնները փոխվեցին[6]։ Համաձայն հին կանոնների ODAS ծրագրով հայտնաբերվել էր 1020 աստերոիդ)։ Հայտանբերված մարմինների մեջ են նաև 5 Երկրին մոտեցող աստերոիդներ և 8 Մարսի ուղեծիրը հատող աստերոիդներ։ OADS ծրագրի շրջանակներում նաև «վերահայտնաբերվել» են նախկինում կորսված մարմիններ և հայտնաբերվել է 198P/ODAS գիսաստղը[2]։ Հայտնաբերված Երկրին մոտեցող աստերոիդներն են. (189011) Օգմիոս, (452307) 1997 XV11 (վերահայտնաբերված), (16912) Ռիանոն, 1998 SJ2 և 1998 VD31։
Աստերոիդների հայտնաբերումներ խմբագրել
ODAS ծրագրին Փոքր մոլորակների կենտրոնի կողմից վերագրվում են ավելին քան հազար համարակալված աստերոիդների հայտնաբերումներ 1996-ից 1999 թվականները ընկած ժամանակահատվածում[1]։ ODAS ծրագրի պաշտոնական կայքում հրատարակված ցանկը կարող է տարբերվել ՓՄԿ-ի ցանկից, քանի որ ավելացվել են նոր համարակալված մարմիններ, իսկ որոշ ODAS ծրագրի կողմից հայտնաբերված մարմինների հայտնաբերումը այլևս չի վերագրվում այդ ծրագրին։ Օրինակ, ODAS-ի ցանկերում նշված (129562) 1997 CJ23 և (164798) 1999 JC1 աստերոիդները այժմ պաշտոնապես վերագրվում են համապատասխանաբար Սփեյսուոչ և Կատալինա ծրագրերին[7][8]։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 «Minor Planet Discoverers (by number)». Minor Planet Center. 2018 թ․ հուլիսի 11. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 18-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Hahn, Gerhard (2015 թ․ փետրվարի 6). «O.D.A.S. Home Page». European Asteroid Research Node. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ սեպտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 10-ին.
- ↑ Paine, Michael (2000 թ․ ապրիլի 26). «Bigger Telescopes Seek Killer Asteroids». space.com. Վերցված է 2006 թ․ օգոստոսի 13-ին.
- ↑ Maury, Alain; Ragey, Jean Pierre; Viot, Hervé; Michaelis, Harald; Behnke, Thomas (December 1997). «Converting a Schmidt Telescope to CCDs: the OCA/DLR Asteroid Survey». In James W. Beletic; Paola Amico (eds.). Optical Detectors for Astronomy : Proceedings of an ESO CCD workshop held in Garching, Germany, October 8–10, 1996. Boston, Mass.: Kluwer Academic Publishers. էջ 239. Bibcode:1998ASSL..228..239M. doi:10.1007/978-94-011-5262-4_37. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 10-ին.
- ↑ Hahn, Gerhard (December 1998). «Image processing and astrometric reduction routines of the OCA-DLR Asteroid Survey (O.D.A.S.)». Acta Historica Astronomiae. 6: 174. Bibcode:1999AcHA....6..174H. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 10-ին.
- ↑ «Minor Planet Electronic Circular – EDITORIAL NOTICE». MPC. 2010 թ․ հոկտեմբերի 19.
- ↑ «129562 (1997 CJ23)». Minor Planet Center. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 10-ին.
- ↑ «164798 (1999 JC1)». Minor Planet Center. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 10-ին.