Adidas Tango 12 (անգլ.՝ Adidas Tango 12), ֆուտբոլային գնդակի մոդել, որը ստեղծել է Adidas ընկերությունը 2012 թվականի ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնության համար[1]։ Գնդակն կոչվել Է Adidas Tango-ի գնդակների շարքի պատվին, որով խաղացել են 1980-ականների առաջնություններում, սակայն նոր գնդակն ամենևին էլ նման չէ հներին։ Նմանատիպ դիզայնի գնդակներ օգտագործվել են նաև այլ մրցումներում՝ Ամառային օլիմպիական խաղերում, Աֆրիկայի ազգերի գավաթում։ Tango 12-ը չորրորդ տարբերակն է։

Գնդակի պատճենը Կիևի երկաթուղային ուևորատար-կայարանում

2000-ականների կեսերին Adidas ընկերությունը որոշել է հեռանալ գնդակի ավանդական ձևից՝ կտրված իկոսաեդրից։ Առաջնեկները` Teamgeist-ը և Europass-ը, լավագույնը չէին[2]։ Իրավիճակը պետք է շտկեր «Jabulani»-ն, որն օգտագործվում էր 2010 թվականին Հարավային Աֆրիկայում, սակայն դժգոհությունները շատ էին։ Դաշտային խաղացողը այն դժվար էր վարում[3], դարպասապահներն էլ դժգոհում էին Jabulani-ի անկանխատեսելի հետագծից[4]։ ՆԱՍԱ-ն պարզել է նման տարօրինակ պահվածքի պատճառը՝ որոշակի արագության ժամանակ կարերը առաջացնում են հոսքի խափանում։ Գնդակների մեծամասնության մոտ կրիտիկական արագությունը ցածր է (մոտ 50 կմ/ժ), բայց Jabulani-ի հարթ ռետինադողը այն հասցրել է հեռահար հարվածի արագության (մոտ 70 կմ/ժ)[2]։ Այդ պատճառով ռետինադողերի կարերի քանակը ավելացվել է։

Նկարագրություն խմբագրել

Գնդակը ներկայացվել է 2011 թվականի դեկտեմբերի 2-ին՝ Կիևում խմբային մրցաշարերի վիճակահանության ժամանակ։ Սա արդեն 11-րդ գնդակն է, որը ստեղծվել է ՈՒԵՖԱ-ի առաջնությունների համար[1]։ Գնդակը ներկայացրել է Ուկրաինայի օլիմպիական կոմիտե նախագահ Սերգեյ Բուբկան։

Գնդակի վրա արված նախշը նման է հին Tango-յին՝ Ուկրաինայի և Լեհաստանի գունային շերտերով[5]։ Մոխրագույնով արված է վիտիտանկայի (թղթից նախշեր կտրելու արվեստ, որը տարածված է երկու երկրների գյուղական վայրերում) նման նախշը։ Գնդակի վրա պատկերված են առաջնության խորհրդանշանը, մուտքի իրավունքի նշանները և երեք տարբեր վիտիտանկա, որոնք խորհրդանշում են միասնությունը, մրցակցությունը և կիրքը[6]։

Ռետինադողը, ինչպես նախկինում, ամբողջովին սինթետիկ է։ Ռետինադողի կտրվածքը Adidas Jabulani-ի համեմատ փոխվել է՝ ութ ծավալուն վահանակների փոխարեն Tango 12-ը բաղկացած է 32 հարթ վահանակներից։ Մասերը, ինչպես նախկինում, միացված են տաք հալվող սոսինձով։ Ստանդարտ գնդակի մեջ կա երեք դետալների միացման 60 կետ, «Adidas Europass»-ում՝ 24, սրանում 4 դետալները միացված են 24 կետում, իսկ երեքը՝ 12: Գնդակի տեքստուրան կրկին փոխվել է, և բուտիլկաուչուկից պատրաստված նոր կամերան (բնական կաուչուկի փոխարեն) ավելի հուսալի է պահում օդը։ Ռետինադողի և կամերայի միջև կա բարդ «սենդվիչ», որը բաղկացած է հյուսված երեսպատումից, խիտ միջանկյալ շերտից և ապակիով լցված սինթետիկ փրփուրից։

Ըստ արձագանքների՝ գնդակը շատ ավելի «ծանր» էր «Jabulani»-ից (չնայած «Tango»-ն նույնիսկ ավելի թեթև է 10 գ-ով), դարպասապահների համար ավելի գրավիչ և դաշտային խաղացողների համար ավելի կառավարելի։

Մոդելներ խմբագրել

Գնդակը մշակվել է ավելի քան մեկ տարի՝ ոչ մեծ մրցումներում։ Արտադրվել է տարբեր գույներով։

Տարի Անվանում Մրցույթ
1978-1988 Adidas Tango Գնդակի նախնական գիծ
2011 Adidas Tango ՈՒԵՖԱ սուպերգավաթակիր 2011
2011 Adidas Tango ՈՒԵՖԱ Եվրոպայի լիգա 2011/2012
2011 Adidas Tango Argentina 12 Արգենտինայի ֆուտբոլի առաջնություն 2011/2012
2011 Torfabrik («фабрика голов») Գերմանիայի ֆուտբոլի առաջնություն 2011/2012
2012 Comoequa Աֆրիկայի ազգերի գավաթ 2012
2012 The Albert Ֆուտբոլը 2012 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերում
2012 Prime ՄԼՍ 2012 (ԱՄՆ-ի և Կանադայի առաջնություն)
2012 Adidas Tango 12 Ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2012
2012 Adidas Tango 12 Finale Ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնության եզրափակիչ 2012

2011 թվականի Սուպեր գավաթի և 2011 թվականի Գերմանիայի առաջնության գնդակի վաղ մոդելները ունեին եռանկյուն դրոշմում, վերջին մոդելներում այն փոխվել է։ Մնացած բաներում հին գնդակների կառուցվածքը նման է Tango 12-ին, բայց արտաքին տեսքն ավելի շատ նման է Jabulani-ին։

Ռետինադողի «ցածր տեխնոլոգիական» կտրվածքի շնորհիվ կան նույն կտրվածքով Tango 12-ի կրկնօրինակներ։ Teamgeist-ի և Jabulani-ի կրկնօրինակները շատ ավելի գեղեցիկ են։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Ashby, Kevin; Adams, Sam (2011 թ․ դեկտեմբերի 2). «adidas Tango 12 unveiled as official ball». UEFA.com. Union of European Football Associations. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
  2. 2,0 2,1 «NASA — NASA Scores Big With Student Soccer Players in the U.S.A. and Canada». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 20-ին.
  3. «На поле брани — «Джабулани». Участники чемпионата мира последними словами костерят официальный мяч турнира — Газета — Советский спорт». Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
  4. ««Jabulani balls like from supermarket»». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 2-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 12-ին.
  5. «Adidas's new Tango 12 ball moves on from the World Cup Jabulani». Daily Telegraph. 2011 թ․ դեկտեմբերի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 3-ին.
  6. «Adidas Tango 12 Official Match Ball of UEFA EURO 2012(soccerballworld.com)». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 12-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Adidas Tango 12» հոդվածին։