10-րդ դար

դար (901-1000)
(Վերահղված է 10–րդ դարից)
I հազարամյակ
8-րդ դար9-րդ դար10-րդ դար11-րդ դար12-րդ դար
890‑ականներ 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899
900‑ականներ 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909
910‑ականներ 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919
920‑ականներ 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929
930‑ականներ 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939
940‑ականներ 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949
950‑ականներ 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959
960‑ականներ 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969
970‑ականներ 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979
980‑ականներ 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989
990‑ականներ 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999
1000‑ականներ 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009

10–րդ դար, 901-ից 1000 թվականն ընկած շրջան՝ Հուլյան օրացույցով, 1-ին հազարամյակի վերջին դարը։

Չինաստանում հաստատվել է Սոնգ դինաստիան՝ միավորելով գրեթե ամբողջ Չինաստանը։ Մուսուլմանական աշխարհը հասնում է մշակութային գագաթնակետի, հատկապես Ալ-Անդալուսում՝ Կորդոբայի խալիֆայության կառավարման ներքո և Սամանիների պետությունում։ Աբբասյան խալիֆայությունը շարունակել է գոյություն ունենալ, չնայած ավելի փոքր կենտրոնական իշխանությամբ։ Այն նաև մշակութային զարգացման դար էր Բյուզանդական կայսրության, որը վերանվաճել է որոշ կորցրած տարածքներ, Բուլղարական առաջին կայսրության և Սրբազան Հռոմեական կայսրության համար։

Պատմաբան Լինն Ուայթը նշել է, որ «ժամանակակից աչքով այն Մութ դարերի գրեթե ամենամութ դարն էր .... եթե այն մթություն էր, ուրեմն այն արգանդի մթություն էր»[1]։ 15-րդ դարում Լորենցո Վալլան այն անվանել է «Երկաթի և կապարի դար»[2]:2, հետագայում Կարդինալ Բարոնիուսը անվանել է «Երկաթի դար»։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Quoted in The Tenth Century: How Dark the Dark Ages?, edited by Robert Sabatino Lopez. Holt, Rinehart and Winston: 1959.
  2. Barrow, Julia. "Authority and Reform. Historiographical Frameworks for Understanding Tenth and Eleventh-Century Bishops." The Medieval Low Countries 6 (2019): 9-25.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «10-րդ դար» հոդվածին։