Ֆիեսկ
«Ֆիեսկ» (The Genoese Conspiracy), ֆրանսիացի կոմպոզիտոր Էդուար Լալոյի օպերան։ Շառլ Բոկիեի ստեղծած լիբրետոյի հիմքում ընկած է Շիլլերի 1784 թվականի պիեսի՝ Die Verschwörung des Fiesco zu Genua պիեսը, որը պատմում է 1547 թվականին դավադրության մասին, որը կազմակերպել էր Ֆիեսկը՝ Դորիա ընտանիքի դեմ։
 | |
|---|---|
| Տեսակ | դրամատիկ-երաժշտական ստեղծագործություն |
| Լիբրետտոյի հեղինակ | Շառլ Բոկիե |
| Հրատարակման տարեթիվ | 19-րդ դար |
Առաջին անգամ բեմադրվել է 2007 թվականի հունիսի 16-ին՝ Մանհայմի Nationaltheater-ում (Nationaltheater, Mannheim)։
Պրեմիերան տեղի է ունեցել 2006 թվականի հուլիսի 27-ին՝ Ֆրանսիայի Մոնպելիեի (Montpellier) փառատոնում՝ Ռոբերտո Ալանիայի դերակատարմամբ։ Մեծ Բրիտանիայում պրեմիերան տեղի է ունեցել 2008 թվականի մարտի 10-ին՝ Համալսարանական քոլեջի բեմադրությամբ[1]։
Համառոտ նկարագրություն
խմբագրելԺամանակ՝ 1547
Գործողություն 1
խմբագրելՖիեսկոյի պալատ՝ երեկույթ
Ֆիեսկոյի կինը՝ Լեոնորեն, խոստովանում է,որ իր ամուսնությունը փլուզման եզրին է, նա տեսել է իր ամուսնուն մեկ այլ կնոջ հետ։ Ֆիեսկի թշնամին (Ջիանետինո Դորիան) հրահանգում է մարդասպան Հասսանին սպանել Ֆիեսկին։ Ֆիեսկը խոստովանում է իր սերը Ջիանետինոյի քրոջ՝ Ջուլի Դորիայի հանդեպ։ Վերինան՝ Ֆիեսկի հին ընկերն ու դաշնակիցը, անհանգստանում է Ֆիեսկի անազնիվ վարքից և այն բանից, որ վերջինս խաղում է երկրի պատվի հետ հանուն սեփական հաճույքների։ Հասանը դուրս է գալիս Ֆիեսկի դեմ, սակայն վերջինս հաղթում է նրան։
Հասանը,վախենալով իր կյանքի համար, առաջարկում է անել այն, ինչ Ֆիեսկն է ասում, իսկ Ֆիեսկը հրահանգում է նրան խառնվել քաղաքաբնակների հետ և հաղորդել իրեն, թե ինչ են խոսում Դորիացիները։
Գործողություն 2
խմբագրելՏեսարան 1. Լեփլեցուն շուկա
Հասանը հավաքում է քաղաքի բնակիչներին խմելու, որպեսզի լսի նրանց բամբասանքը։ Վերինան ներս է մտնում ու դրդում է մարդկանց ապստամբել։
Տեսարան 2. Ննջարան Ֆիեսկի պալատում
Ֆիեսկը մտածում է այն երազի մասին, որը տեսել էր անցած գիշեր։Նրա հարսանիքի տեսարանը ընդհատվում է Դրոգի կողմից նրա թագադրմամբ և հարգարժան հյուրերի շնորհավորանքներով։ Ֆիեսկը հավաստիացնում է,որ երկու օրվա ընթացքում կապացուցի իր հարատև սերը նրա նկատմամբ։Ներս է մտնում Հասանը և պատմում շուկայում տեղի ունեցած իրադարձությունների մասին։ Նա հայտնում է, որ Ջուլին կավել է նրա հետ, որ թունավորի Լիոնորին։ Նա կդավաճանի իր նկատմամբ ունեցած Ֆիեսկի մտադրությունները և կվաստակի երկու անգամ ավելի շատ գումար։ Վերինան նկարիչ Ռոմանոյի ու գործիչներ Բորգոնինոյի ու Սասկոյի հետ այցելում է Ֆիեսկին։Նա ցանկանում էր իմանալ արդյոք Ֆիեսկը շարունակում է հավատարիմ մնալ Դորիասի դեմ ապստամբությունը, թե նրան միայն իր հաճույքներն են հետաքրքրում։ Դրանում համոզվելու համար Վերինան իր հետ բերում է Վիրիգիուսի մահվան նկարը՝ ստուգելու Ֆիեսկի արձագանքը։ Տեսարանի ավարտին վերականգնվում է Վերիայի վստահությունը Ֆիեսկի նկատմամբ և ստեղծվում են հեղախոխության համար նախատեսված շինությունները։
Գործողություն 3
խմբագրելՏեսարան 1.Հավաքույթ Ֆիեսկի պալատում
Հեղափոխությունը ծրագրելու համար Բորգոնինոն կազմակերպում է ստորգետնյա հավաք Ֆիեսկի դաշնակիցների հետ։ Լեոնոնրը փորձում է մեղմել սեփական անհանգստությունն ու նախապատվության զգացումը։ Նա լսում է, որ մի կին է մոտենում ու թաքնվում է։ Ջուլին ներս է մտնում ու սկսում երգել կոկետուհի լինելու հաճույքների մասին, բայց ի վերջո խոստովանում է իր անկեղծ սերը Ֆիեսկի նկատմամբ։ Գալիս է Ֆիեսկը և սկսվում է Ջուլիի հետ անսանձ սիրային տեսարանը։ Սակայն հանգուցալուծման ժամանակ Ֆիեսկը խոստովանում է իր հավատարմությունը Լեոնորի նկատմամբ ու մեղադրում է Ջուլիին սպանության մտադրություն ունենալու համար։
Տեսարան 2. Ջենովայի նավահանգիստ
Ջենովայի կողոպտումը և Ֆիեսկի հաղթանակը. դորիացիները տապալվում են։ Ֆիեսկը նշանակվում է Ջենովայի կառավարիչ, և Լեոնորան խնդրում է Ֆիեսկի ներողամտությունը նրա նկատմամբ անվստահություն ցուցաբերելու համար։ Ֆիեսկը հրավիրում է Վերինային մասնակցելու տոնակատարություններին, բայց Վերինան դժկամություն է ցուցաբերում՝անհանգստացած Ֆիեսկի փառասիրության ու հանրության շրջանում մեծ համբավ ունենալու համար։ Վերինան դիմում է Ֆիեսկին,որպեսզի հրաժարվի իր արքայական հետապնդումներից՝ հօգուտ իսկական հանրապետության, ու Ֆիեսկը լույս է սփռում Վերինայի մտահոգություններին։ Ի վերջո, հիասթափված իր ընկերոջ մտափոխությունից և վախենալով երկրի ապագայի համար՝ Վերինան սպանում է Ֆիեսկին։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ University College Opera website, Fiesque page(չաշխատող հղում).
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- University College Opera, performers of the British premiere.
- Nicolas Pierchon, 'Création concertante de Fiesque, premier opéra de Lalo', Res Musica, Review (in French) of the concert performance in Montpellier.