Спят усталые игрушки
Спят усталые игрушки (հայերեն՝ Քնած են հոգնած խաղալիքները), ռուսական օրորոցային երգ։ Տեքստի հեղինակը բանաստեղծ Զոյա Պետրովան է, երաժշտության հեղինակը՝ Արկադի Օստրովսկին[1][2]։ Ռուսաստանում առավել հայտնի ժամանակակից հեղինակային օրորոցայիններից մեկն է[Ն 1][3][4]:
| «Спят усталые игрушки» | |
|---|---|
| Վալենտինա Դվորյանինովա, Օլեգ Անոֆրիևի երգը | |
| Թողարկված | 1964 թվական |
| Ձայնագրված | 1964 թվական |
| Ժանր | օրորոցային |
| Լեզու | ռուսերեն |
| Հեղինակ | Զոյա Պետրովա, Արկադի Օստրովսկի |
| Կոմպոզիտոր | Arkady Ostrovsky? |
Պատմություն խմբագրել
Երգը գրվել և առաջին անգամ կատարվել է 1964 թվականին։ Կոմպոզիտորի որդու խոսքերով՝ երգի երաժշտությունը գրվել է շատ արագ, ինչը հաստատում է կատարողներից մեկը՝ Օլեգ Անոֆրիևը[5], Արկադի Օստրովսկին այն ավարտել է բառացիորեն «ոտքի վրա». «Նոտաները տետրում ես գրել եմ շտապ, դաշնամուրի մոտ կանգնած՝ ձայնագրման ստուդիայից ուշանալիս»[6]։
Երգը մեծ ճանաչում է ստացել «Բարի գիշեր, երեխանե՛ր» (ռուս.՝ «Спокойной ночи, малыши!») հեռուստատեսային հաղորդման շնորհիվ՝ հնչելով հաղորդման առաջին հեռարձակումից սկսած, որ ցուցադրվել է 1964 թվականի սեպտեմբերի 1-ին։ Առաջին անգամ երգը կատարել է Վալենտինա Դվորյանինովան[7][8], իսկ հետագա տարիներին այն կատարել է նախ Օլեգ Անոֆրիևը, ապա Վալենտինա Տոլկունովան[9]։
Երգի երրորդ քառատողը («В сказке можно покататься на луне») գրել է Զոյա Պետրովան 1982 թվականին։ Այս հավելյալ քառատողը գրվել է ռեժիսոր Ալեքսանդր Թաթարսկու խնդրանքով՝ Էդուարդ Ուսպենսկու հետ իր ստեղծած նոր «պլաստիլինե դրվագների» համար[10]։
1986 թվականից սկսած երգը սկսել է հնչել Ելենա Կամբուրովայի կատարմամբ «Спи, моя радость, усни» երգի հետ հաջորդաբար[11]։ 1992-1997 թվականներին այն բոլորովին փոխարինվեց այդ երգով, ապա այլ ստեղծագործություններով։ Այնուամենայնիվ, 1997 թվականին «Спят усталые игрушки» երգը վերադարձվել է հեռուստադիտողների խնդրանքով[5]։
Խորհրդային տարիներին երգն ընդգրկված էր Կենտրոնական հեռուստատեսության և Համամիութենական ռադիոյի մանկական մեծ երգչախմբի երգացանկում, որն այն կատարում էր a capella[4]:
Քննադատություն խմբագրել
Ի տարբերություն ռուսական ավանդական ժողովրդական օրորոցայինների՝ այս երգը, ինչպես ժամանակակից այլ հեղինակների օրորոցայիններ, չի նկարագրում երեխայի հայրենի տունը, նրանում չկա երեխայի մոր խոսքը՝ ուղղված նրան։ Ընդհակառակը, «Спят усталые игрушки» երգը ներկայացնում է համընդհանուր կերպարներ, ասում, որ բոլոր մարդիկ պետք է քնեն գիշերը[3]։
Նշումներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Сын композитора Островского рассказал о создании знаменитых "Трололо" и гимна "Песни года"» (ռուսերեն). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
- ↑ Федор Раззаков Гибель советского ТВ. — Litres, 2017-09-05. — 717 с. — ISBN 9785457021716
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Бондаренко В. Вещный мир в традиционных русских колыбельных песнях // Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. — 2016. — С. 56-57.
- ↑ 4,0 4,1 Сборник статей СССР: Территория любви. — Litres, 2017-09-05. — 497 с. — ISBN 9785457077768
- ↑ 5,0 5,1 Велигжанина, Анна (2014 թ․ օգոստոսի 28). «Малыши боялись слова «неуклюже»». KP.RU - сайт «Комсомольской правды» (ռուսերեն). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
- ↑ «Главная колыбельная страны родилась за пять минут». Мир новостей. 7 августа 2016. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
- ↑ «С песней по жизни - Аргументы Недели». argumenti.ru. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
- ↑ Фёдор Раззаков Советское детство. — М.: Издательство Алгоритм, 2014. — 350 с. — ISBN 978-5-4438-0867-3
- ↑ «Островский - композитор, который убаюкивал всех советских малышей». РИА Новости (ռուսերեն). 25 февраля 2009. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
- ↑ «Спокойной ночи, малыши (летопись программы год за годом)». Музей телевидения и радио в интернете. www.tvmuseum.ru. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.(չաշխատող հղում)
- ↑ Ефимов, Сергей (2016 թ․ օգոստոսի 26). «Кто пел нашим детям до Сергея Шнурова». KP.RU - сайт «Комсомольской правды» (ռուսերեն). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.