Փրիսցիլա Թայլեր
Էլիզաբեթ Պրիսկիլա Կուպեր Թայլեր[3] ( անգլ.՝ Elizabeth Priscilla Cooper Tyler հունիսի 14, 1816[1][2], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ - դեկտեմբերի 29, 1889[1], Մոնթգոմերի, ԱՄՆ),նախագահ Ջոն Թայլերի դուստրը և Միացյալ Նահանգների առաջին տիկինը 1842 թվականից մինչև 1844 թվականը՝ Լետիցիա Թայլերի մահից հետո[4]։
| Փրիսցիլա Թայլեր | |
| |
| Մասնագիտություն՝ | դերասանուհի |
|---|---|
| Ծննդյան օր | հունիսի 14, 1816[1][2] |
| Ծննդավայր | Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ |
| Վախճանի օր | դեկտեմբերի 29, 1889[1] (73 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Մոնթգոմերի, ԱՄՆ |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} ԱՄՆ
|
| Հայր | Թոմաս Էբթորպ Կուպեր |
| Ամուսին | Ռոբերտ Թայլեր |
Կենսագրություն խմբագրել
Փրիսցիլա Կուպերը ծնվել է Նյու Յորքում՝ դերասան Թոմաս Կուպերի և Մերի Ֆերլի Կուպերի ընտանիքում[5]։ 17 տարեկանից Փրիսցիլան աշխատել է որպես դերասանուհի։ Կուպերի ընտանիքն ապրում էր Բրոդվեյի մեծ տանը։ Նրանք սնանկացել են 1837 թվականի տնտեսական ճգնաժամի ժամանակ։
Ռիչմոնդում «Օթելլո» բեմադրության ժամանակ նա հանդիպել է ԱՄՆ նախկին սենատոր Ջոն Թայլերի ավագ որդուն՝ Ռոբերտ Թայլերին։ Չնայած սոցիալական տարաձայնություններին ՝ զույգը ամուսնացել է Պրայստան նահանգի Բրիստոլ քաղաքում, 1839 թվականի սեպտեմբերի 12-ին։ Ջոն և Լետիզիա Թայլերները ջերմորեն ընդունել են իրենց որդու նոր կնոջը իրենց ընտանիքում[5]։
1840 թվականի ընտրություններից հետո Ջոն Թայլերը դարձել է փոխնախագահ։ Նախագահ Ուիլյամ Հենրի Հարիսոնի հանկարծակի մահից հետո, պաշտոնը ստանձնելուց մեկ ամիս անց, Թայլերը ստանձնել է իր պաշտոնը[5]։
Առաջին տիկին խմբագրել
Թայլերի նախագահ դառնալուն պես նրա կինը՝ Լետիցիան, հիվանդ էր։ Նա խնդրել է Փրիսցիլային օգնել իրեն Սպիտակ տան տիրուհու պարտականությունների կատարման հարցում։ 1842 թվականի սեպտեմբերի 10-ին կնոջ մահից հետո, նախագահը առաջարկել է Պրիսկիլա Թայլերին դառնալ առաջին տիկին։ Նրան նկարագրում էին որպես գրավիչ, խելացի և սրամիտ կին[5]։ Թայլերի հետ գործուղումների ընթացքում նա պատվիրակության պաշտոնական անդամ էր[6]։
1844 թվականին ամուսնու Ֆիլադելֆիա տեղափոխվելու ժամանակ, Սպիտակ տան տիրուհու պարտականությունները հանձնել է նախագահի նոր կնոջը՝ Ջուլիա Գարդիներ Թայլերին[5]։
Հետագա տարիներ խմբագրել
Թայլերը 16 տարի ապրել է Ֆիլադելֆիայում։ Ռոբերտը զբաղվել է իրավաբանական պրակտիկայով և ակտիվորեն մասնակցել է դեմոկրատական կուսակցության կյանքին։ Երբ 1861 թվականին քաղաքացիական պատերազմը սկսվել է, ամուսինները հայտարարել են Համադաշնային նահանգների հանդեպ հավատարմության մասին[6]։ Նրանք տեղափոխվել են Ռիչմոնդ, որտեղ Ռոբերտը ստացել է Համադաշնության Գանձապետարանի ռեգիստրի պաշտոնը։
1877 թվականին ամուսնու մահից հետո Փրիսցիլա մնացել է ապրելու Մոնտգոմերիում։ Նրա անձնական փաստաթղթերը, նրա մահից հետո, տեղափոխվել են Գրեգ Սումի գրադարան և Ուիլյամի և Մերիի քոլեջ[7]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Lundy D. R. The Peerage
- ↑ 2,0 2,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ «Letitia Tyler Biography :: National First Ladies' Library». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 16-ին.
- ↑ en:List of First Ladies of the United States#cite note-9
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Priscilla Cooper Tyler - eNotes.com Reference
- ↑ 6,0 6,1 Priscilla Cooper Tyler: Facts, Discussion Forum, and Encyclopedia Article
- ↑ «Finding aid for the Tyler Family Papers, Group A». Special Collections Research Center, Earl Gregg Swem Library, College of William and Mary. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 22-ին.