«Փաստ» (մյուս անվանումը՝ «Արյան խումբը «Զրո»»), խորհրդային գեղարվեստական ֆիլմ-հետաքննություն։ Ֆիլմը Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին Լիտվայի գերմանական օկուպացիայի պատմությունից մի դրվագի` պատժիչների կողմից Պիրչյուպիս գյուղի հրդեհման փաստի գեղարվեստական միջոցներով վերստեղծելու փորձ է։

Փաստ
Երկիր ԽՍՀՄ
 Լիտվա
Ժանրռազմական ֆիլմ
ԹեմաԵրկրորդ համաշխարհային պատերազմ
Թվական1981 և 1980[1]
Լեզուլիտվերեն և ռուսերեն
ՌեժիսորԱլմանտաս Գրիկյավիչյուս
Սցենարի հեղինակՎիտաուտաս Ժալակյավիչյուս
ԴերակատարներՌեգիմանտաս Ադոմայտիս, Դոնատաս Բանիոնիս, Յուոզաս Բուդրայտիս, Ալեքսանդր Կայդանովսկի, Ալգիմանտաս Մասյուլիս, Ելենա Սոլովեյ, Լեոնիդ Օբոլենսկի, Եվգենիա Պլեշկիտե, Արնիս Լիցիտիս[2] և Ուլդիս Դումպիս[2]
Տևողություն91 րոպե

Սյուժե

խմբագրել

1944 թվականի ամռանը գերմանական պատժիչ ուժերի կողմից ավերվեց լիտվական Պիրչյուպիս գյուղը։ Պատերազմից հետո խորհրդային իշխանությունները հետաքննություն անցկացրեցին գերմանացի օկուպանտների և նրանց տեղական հանցակիցների՝ լիտվացի ազգայնականների պատերազմական հանցագործությունների փաստերի վերաբերյալ։ Ֆիլմում փաստաթղթերի հիման վրա մանրամասնորեն վերստեղծվում է գյուղի ավերման նախապատմությունը` անտառապահի սպանությունը, գնդապետ Տիտելի գլխավորությամբ օկուպացիոն իշխանությունների կողմից գյուղի ոչնչացման որոշման կայացումը, երիտասարդ գյուղացի Վինցասի կողմից գերմանական սպա, լիտվացի Շակնիսի սպանությունը և այլն։

Դերերում

խմբագրել

Էպիզոդներում

խմբագրել
  • Վալենտինաս Մասալսկիս, Պետերիս Լիեպինշ, Եվգենի Օլբիսկաս, Սաուլյուս Վլադաս Սիպայտիս, Դանգուոլե Բաուկայտե, Լեոնիդ Գրաբովսկիս, Կրիստինա Գուդոնիտե, Ռեգինա Զդանավիչյուտե, Արտուրաս Պրավիլոնիս, Ալեքսանդրաս Ռիբայտիս, Էդգարաս Սավիցկիս, Միլե Շաբլաուսկայտե։

Դերերը կրկնօրինակել են

  • Վ. Բալաշով, Վ. Ստրուկով, Ա. Նեստերով, Ռ. Նահապետով, Ն. Կազնաչեևա, Կ. Տիրտով, Ն. Ռիչագովա, Վ. Անտոնիկ

Նկարահանող խումբ

խմբագրել
  • Սցենարիստ՝ Վիտաուտաս Ժալակյավիչուս
  • Բեմադրության ռեժիսոր՝ Ալմանտաս Գրիկյավիչյուս
  • Բեմադրող օպերատոր՝ Դոնատաս Պեչյուրա
  • Նկարիչ՝ Գալյուս Կլիչյուս
  • Ռեժիսոր՝ Ռ. Լյաուդանսկայտե
  • Օպերատորներ
    • ՎիտաուտասԴամաշևիչուս
    • Ալգիրդաս Յանուկենաս
  • Մոնտաժ՝ Դ. Պինայտիտե
  • Զգեստների դիզայներ՝ Վիկտորիա Բիմբայտե

Փառատոներ և մրցանակներ

խմբագրել
  • 1981 թվականին համամիութենական 14-րդ կինոփառատոնի (Վիլնյուս) խաղարկային ֆիլմերի բաժնում «Փաստ» ֆիլմին շնորհվել է գլխավոր մրցանակ[3]։
  • 1981 թվականին «Արյան խումբը զրո» ֆիլմը մասնակցել է Կաննի միջազգային կինոփառատոնի մրցութային ծրագրին[4]։
  • Դերասանուհի Ելենա Սոլովեյն արժանացել է FIPRESCI մրցանակի՝ «Երկրորդ պլանի կանացի լավագույն դեր» անվանակարգում[5]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. DEFA film database
  2. 2,0 2,1 ČSFD (չեխերեն) — 2001.
  3. КИНО: Энциклопедический словарь, главный редактор С. И. Юткевич, М. Советская энциклопедия, 1987, с.83
  4. «Festival de Cannes (1981): «Gruppa krovi nol»». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.
  5. «Festival de Cannes: Awards 1981». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 24-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.