Տարեկանի արտ (նկար, Շիշկին)

«Տարեկանի արտ» (ռուս.՝ Рожь), ռուս նկարիչ Իվան Շիշկինի նկարներից։

Տարեկանի արտ
տեսակգեղանկար
նկարիչԻվան Շիշկին
տարի1878
բարձրություն107 սանտիմետր
լայնություն187 սանտիմետր
ժանրբնանկար
նյություղաներկ և կտավ
գտնվում էՏրետյակովյան պատկերասրահ
հավաքածուՏրետյակովյան պատկերասրահ
կայք
Ծանոթագրություններ

Պատմություն խմբագրել

Այս նկարը ցուցադրվել է Կերպարվեստների խրախուսման ընկերության շենքում 1878 թվականին կայացած VI շարժական ցուցահանդեսում։ Ինչպես իր բազում ուրիշ նկարների համար, այս ստեղծագործության համար ևս, Շիշկինը թեման գտել է հայրենիքում` 1877 թվականին դստեր հետ Ելաբուգա ճանապարհորդելիս։

Կտավը հեղինակից 1878 թվականին ձեռք է բերել Պ. Մ. Տրետյակովը[1] (գույքահամար 837)։

Էքսպոզիցիա խմբագրել

Նկարի ետին պլանում զորավոր սոճին է։ Այդ ծառը նկարչի ամբողջ ստեղծագործության սիմվոլն է։ Ռուսական անտառին անսահման սիրահարված, նա նրան նկարում է նուրբ և մանրամասն՝ ծանրությունից ներքև ծռված իր ճյուղերով, իր արտասովոր ծռված բնով, որը ծառին տալիս է լրացուցիչ հմայք, ամենաբարձր սլացած իր հպարտ գագաթով։ Հսկայական ամպակույտերը ծանր կախվում են աշորայի արտի վրա, նրանք մտերիմներին մաքրող և փրկող տեղատարափ անձրև են սպառնում։ Լռությունն ու անքամի եղանակը, կարծես լցվում են նկարի տարածությունով և ֆիզիկապես գրեթե զգացվում են, նույնպես մոտակա կայծակի նշան է, որը հողին հարկավոր է նրա համար, որպեսզի իրեն մշակող մարդուն տա իր պարգևները։ Անպարզորոշ անհանգստություն ներշնչող միակ դետալը մեռնող ծառն է։ Հնարավոր է, որ նա կոմպոզիցիա է ներմուծվել նրա ռեալիստական հնչեղության ուժեղացման համար և հանդիսանում է խնամքով ուսումնասիրության արդյունք։ Մյուս ենթադրությունը՝ չորացած սոճին այստեղ հանդես է գալիս որպես հեղինակի վերջին ապրումների (մենակության մեջ կորցրած սիրելի կնոջը, հորը, երկու անչափահաս տղաներին) արձագանք։ Կիսաաճ խոտով և ծաղիկներով սայլուղին ճամփորդին կարծես հրավիրում է անցնել իր վրայով, խոստանալով տանել նրան պայծառ հեռուները։ Ծիծեռնակները ճախրում են հենց գետնի վրայով, այնպես, որ թվում է, թե իրենց շվաքները չեն հասցնում իրենց հետևից։ «Ռոժը» հնչեղ նկար է, իր հեղինակը իսկական հրաշք է գործում, դիտողին ստիպելով շիկացած օդում լսել կրետների ձայներն ու ծիծեռնակների թևերի խշշոցը։ Նեկրասովը, որի ստեղծագործությունը շատ մոտ է Շիշկինին, արտասահմանանից վերադառնալուց հետո գրել է.

 

Ողջ շուրջն արոր է, ինչպես կենդանի տափաստան,
Ո՛չ դղյակներ, ո՛չ ծովեր, ո՛չ լեռներ...
Շնորհակալությու՛ն, երկիր հարազատ,
Քո բժշկող տարածության համար։

- Ն.Ա.Նեկրասով
 

Գրականություն խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Государственная Третьяковская галерея. Каталог живописи XVIII-начала XX века (до 1917 года). Москва. Изобразительное искусство. 1984

Արտաքին հղումներ խմբագրել