Տասը հազար նահատակներ

Տասը հազար նահատակներ, Արարատ լեռան վրա զոհված տասը հազար նահատակները։ Համաձայն միջնադարյան լեգենդի՝ Հռոմեական կայսրության զինվորներ էին, որոնք քրիստոնեություն էին ընդունել՝ մկրտվելով սուրբ Ակակիոսի կողմից և հռոմեական կայսեր հրամանով խաչվել էին Արարատ լեռան վրա։ Պատմությունը վերագրվում է իններորդ դարի վարդապետ Անաստասիոս գրադարանավարին։

Հռոմեական հայսմավուրքում երկու տարբեր հիշատակման օր է նշվում։ Առաջինը մարտի 18-ին է, վերաբերում է Նիկոմեդիայում սպանված տասը հազար սուրբ նահատակներին, որոնք սրի են քաշվել Քրիստոսին ընդունելու համար^[1] և համապատասխանում է այն նույն ամսաթվին, որով Հույն ուղղափառ Սինաքսարում նշված են «Բյուր Սուրբ նահատակները՝ սրի քաշված Նիկոմեդիայում»^[2]։ Ֆրենսիս Մերշմանը այս բոլորին համարում է Դիոկղետիանոսի հետապնդումների ժամանակ սպանվածներ^[3]։

Որպես երկրորդ հիշատակման օր «Հռոմեական հայսմավուրքում» նշված է հունիսի 22-ը՝ Արարատ լեռան վրա,^{[note 1]}, սակայն սա կարծես հիմնված է "բազմաթիվ պատմական անճշտություններ և կատարելապես անհավանական մանրամասներ" պարունակող առասպելի վրա^[3]։ Հույն ուղղափառ Սինաքսարում նույնպես կա երկրորդ հիշատակումը, որը նշված է հունիսի 1-ով և վերաբերում է «Սուրբ տասը հազար նահատակներին» Անտիոքում, հռոմեական կայսր Դեկիոս Տրայանոսի օրոք^[5]։ Սակայն պարզ չէ՝ արդյոք սա վերաբերո՞ւմ է հռոմեական հայսմավուրքում հունիսի 22-ին նշված համապատասխան իրադարձությանը։ Չնայած իրադարձության հավաստիության վիճելի լինելուն՝ այն հայտնի թեմա է եղել Վերածննդի արվեստում, ինչի օրինակն է վենետիկցի նկարիչ Վիտորե Կարպաչչոյի «Արարատի տասը հազար նահատակները» նկարը կամ գերմանացի նկարիչ Ալբրեխտ Դյուրերի «Տասը հազարի նահատակությունը»։

Նշումներ խմբագրել

↑ " Արարատ լեռան վրա տասը հազար սուրբ նահատակների նահատակությունը, որոնք խաչվել են"^[4]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ The Roman Martyrology. Transl. by the Archbishop of Baltimore. Last Edition, According to the Copy Printed at Rome in 1914. Revised Edition, with the Imprimatur of His Eminence Cardinal Gibbons. Baltimore: John Murphy Company, 1916. p. 80.
↑ Great Synaxaristes: Οἱ Ἅγιοι μύριοι Μάρτυρες. 18 ΜΑΡΤΙΟΥ. ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ.
↑ ^3,0 ^3,1 Mershman, Francis. "The Ten Thousand Martyrs." The Catholic Encyclopedia Vol. 9. New York: Robert Appleton Company, 1910. 5 Jun. 2015
↑ The Roman Martyrology. Transl. by the Archbishop of Baltimore. Last Edition, According to the Copy Printed at Rome in 1914. Revised Edition, with the Imprimatur of His Eminence Cardinal Gibbons. Baltimore: John Murphy Company, 1916. p. 181.
↑ Great Synaxaristes: Οἱ Ἅγιοι δέκα χιλιάδες Μάρτυρες. 1 Ιουνίου. ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

La Passione de Diecimila Martyri Crucifixi di Iesu Christo Dequali Scriue Sancto Girolamo... Rare Book and Special Collections Division կայքից, Կոնգրեսի գրադարան

[5] " Արարատ լեռան վրա տասը հազար սուրբ նահատակների նահատակությունը, որոնք խաչվել են"^[4]

[1] The Roman Martyrology. Transl. by the Archbishop of Baltimore. Last Edition, According to the Copy Printed at Rome in 1914. Revised Edition, with the Imprimatur of His Eminence Cardinal Gibbons. Baltimore: John Murphy Company, 1916. p. 80.

[2] Great Synaxaristes: Οἱ Ἅγιοι μύριοι Μάρτυρες. 18 ΜΑΡΤΙΟΥ. ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ.

[Mershman-3] 3,0 ^3,1 Mershman, Francis. "The Ten Thousand Martyrs." The Catholic Encyclopedia Vol. 9. New York: Robert Appleton Company, 1910. 5 Jun. 2015

[4] The Roman Martyrology. Transl. by the Archbishop of Baltimore. Last Edition, According to the Copy Printed at Rome in 1914. Revised Edition, with the Imprimatur of His Eminence Cardinal Gibbons. Baltimore: John Murphy Company, 1916. p. 181.

[6] Great Synaxaristes: Οἱ Ἅγιοι δέκα χιλιάδες Μάρτυρες. 1 Ιουνίου. ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ.

[1]

[2]

[3]

[note 1]

[5]

[4]