Տաթևեր
Տաթևի թևեր (Տաթևեր), Հալիձորը և Տաթևի վանքը իրար հետ կապող ճոպանուղի Հայաստանում։ «Տաթևեր» ճոպանուղին գրանցվել է Գինեսի ռեկորդների գրքում ՝ որպես աշխարհի ամենաերկար հետադարձելի ճոպանուղի, որը շարժվում է առանց կանգառի[1]։
| Տաթևեր ճոպանուղի | |
|---|---|
 | |
| Ընդհանուր տեղեկություններ | |
| Տիպ | ճոպանուղի |
| Կարգավիճակ | գործող |
| Կայարաններ | Հալիձոր Տաթևի վանք |
| Կայարանների թիվ | 2 |
| Ուղևորահոսքը մեկ տարում | մոտ 950,000 (2019 տվյալներ) |
| Կայք | https://www.tatever.am |
| Բացված | 2010 |
| Տեխնիկական տվյալներ | |
| Գծի երկարություն | 5.7 կմ |
| Աշխատանքային արագություն | 37 կմ/ժ (max V) |
| Առավելագույն բարձրություն | 320մ |
«ՏաԹևեր» ճոպանուղին գտնվում է Սյունիքի մարզում, Երևանից՝ 250 կմ հարավ։ Երևանից կարելի է հասնել տաքսիով, վարձակալված ավտոմեքենայով կամ օգտվել տուրօպերատորների կողմից առաջարկվող ծառայություններից։ Ճանապարհը տևում է 3,5-4 ժամ։ Օդուղով կարելի է վանքի տարածք հասնել 12 րոպեում, մինչդեռ Որոտանի կիրճով անցնող զառիվեր ճանապարհը տևում է 40 րոպե։ Երբ առաջին օդախուցը հասնում է «Տաթև» կայան, երկրորդը ժամանում է «Հալիձոր» կայան, և այն բանից հետո, երբ «Թևերը» վերբեռնվում են, սկսվում է հետադարձ ճանապարհը։ Յուրաքանչյուր օդախցում տեղավորվում է 30 ուղևոր[2] և մեկ ուղեկցորդ, իսկ ճոպանուղու թողունակությունը ժամում 240 ուղևոր է։ Հզոր հենասյուները ճանապարհը բաժանում են 4 գրեթե հավասար մասերի։ Վերջին՝ ամենաերկար հատվածի երկարությունը 2,7 կմ է. այստեղից բացվում է գեղեցիկ տեսարան դեպի Տաթևի վանքը։
«Տաթևի դարպասներ»-ը ոչ առևտրային նախագիծ է, որից ստացվող ամբողջ շահույթն ուղղվում է Տաթևի վանքի վերականգնմանը և տեղի համայնքի զարգացմանը[3]։
Պատմություն խմբագրել
«ՏաԹևեր» հետադարձելի ճոպանուղին կառուցվել է «Տաթևի վերածնունդ» ծրագրի շրջանակում, որի նախաձեռնողներն են Ռուբեն Վարդանյանն ու Վերոնիկա Զոնաբենդը։ Ճոպանուղու պաշտոնական բացումը տեղի է ունեցել 2010 թվականի հոկտեմբերի 16-ին։ Նույն թվականի հոկտեմբերի 23-ին «Տաթևեր» ճոպանուղին գրանցվել է Գինեսի ռեկորդների գրքում ՝ որպես աշխարհի ամենաերկար հետադարձելի ճոպանուղի, որը շարժվում է առանց կանգառի։ Ի դեպ, ռեկորդային է ոչ միայն օդուղու երկարությունը՝ 5752 մ, այլև կառուցման ժամկետները՝ ընդամենը 10 ամիս։ Նախագիծն իրականացրել է ավստրոշվեյցարական «Doppelmayr/Garaventa» ընկերությունը՝ ճոպանուղիների կառուցման ոլորտի համաշխարհային առաջատարը։
Տեխնիկական տվյալներ խմբագրել
- Տեսակ՝ անկանգառ, հետադարձելի օդային ճոպանուղի
- Արտադրող՝ Doppelmayr/Garaventa (Ավստրիա-Շվեյցարիա)
- Երկարություն՝ 5752 մ
- Թռիչքի տևողություն՝ 11-15 րոպե (կախված եղանակային պայմաններից)
- Խցիկի տարողունակություն՝ 30 ուղևոր և 1 ուղեկցող օպերատոր
- Խցիկների քանակ՝ 2
- Առավելագույն բարձրություն՝ 380 մ
- Առավելագույն արագություն՝ 10 մ/վ
- Անձնակազմ՝ 60 հոգի
Ներդրումների ընդհանուր ծավալ խմբագրել
2017 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ «Տաթևի դարպասներ» ծրագրում ներդրվել է ավելի քան $22 մլն, որից $16 մլն-ն ուղղվել է ճոպանուղու կառուցմանը։ Ավելի քան $1 մլն ուղղվել է «Տաթևատուն» ռեստորանի կառուցմանը, $1,5 մլն՝ ենթակառուցվածքների զարգացմանը և մոտ $670 000՝ տարածքի բարեկարգմանը։
Վիճակագրություն խմբագրել
2010 թվականի հոկտեմբերից մինչ 2019 թվականի դեկտեմբեր, «ՏաԹևեր» ճոպանուղուց օգտվել է ավելի քան 1 միլլիոն այցելու։
2019 թվականի հունվարի մինչ դեկտեմբեր ամիս «Տաթևեր» ճոպանուղին սպասարկել է ավելի քան 155,000-մարդու[4]։
| I եռամսյակ | II եռամսյակ | III եռամսյակ | IV եռամսյակ | Ընդհանուր
քանակ | |
| 2010 | - | - | - | 9 108 | 9 108 |
| 2011 | 1 964 | 18 894 | 33 890 | 6 201 | 60 949 |
| 2012 | 994 | 18 605 | 42 317 | 8 448 | 70 364 |
| 2013 | 1 092 | 17 154 | 47 941 | 7 598 | 73 785 |
| 2014 | 1 834 | 26 524 | 59 377 | 9 651 | 97 386 |
| 2015 | 1 495 | 29 706 | 57 423 | 9 030 | 97 654 |
| 2016 | 3 087 | 24 853 | 57 119 | 11 262 | 96 321 |
| 2017 | 3 855 | 39 252 | 74 712 | 17 332 | 135 151 |
| 2018 | 7 932 | 43 183 | 83 210 | 18 627 | 152 952 |
| 2019 | 5 826 | 47 905 | 79 905 | 22 347 | 155 983 |
| 2020 | 4 017 | 3 059 | 25 030 | 114 | 32 220 (COVID-19 համավարակի և Արցախյան պատերազմի տարի) |
| 2021 | 1 284 | 15 757 | 38 846 | 11 856 | 67 743 |
Աշխատանքային ժամեր[5] խմբագրել
«ՏաԹևեր» ճոպանուղին աշխատում է տարվա բոլոր եղանակներին, իսկ աշխատանքային ժամերը սահմանվում են ըստ սեզոնի ։ Ամռանը (հունիս – սեպտեմբեր ամիսներին) աշխատանքային ժամերն են 09:00 – 20:00-ն, առավել ցուրտ եղանակին (նոյեմբեր - ապրիլ)՝ 10:00 – 18:00-ն, մայիս և հոկտեմբեր ամիսներին ճոպանուղին աշխատում է ժամը 10:00 – 19:00-ն։ Ճոպանուղին հիմնականում աշխատում է ամբողջ շաբաթվա ընթացքում՝ բացի երկուշաբթի օրերից:։ Ամռան ակտիվ շրջանում ճոպանուղին աշխատում է ամեն օր՝ առանց բացառության։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Longest non-stop double track cable car». Guinness World Records. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 23-ին.
- ↑ «ՏաԹևեր ճոպանուղու պաշտոնական կայք».
- ↑ «IDeA հիմնադրամի կայք, Տաթևի Վերածնունդ նախագիծ». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
- ↑ «IDeA հիմնադրամի պաշտոնական մամլո հաղորդագրություն».(չաշխատող հղում)
- ↑ «ՏաԹևեր ճոպանուղու պաշտոնական կայք, աշխատանքային ժամեր».