Վերայզոն բիլդինգ (անգլ.՝ Verizon Building), նախկինում՝ Բարքլի Վիզի բիլդինգ ( անգլ.՝ Barclay-Vesey Building) և Նյու Յորքի հեռախոսային ընկերության շենք (անգլ.՝ New York Telephone Company Building)), 32-հարկանի երկնաքեր, որը գտնվում է Նյու Յորքի Տրայբեկ Մանհեթենի շրջանում, Ուեստ Աթրիտ 140 հասցեում, Բարքլի և Վիզի փողոցների միջև, դուրս գալով Վաշինգտոն փողոց։ Կառուցվել է 1923-1927 թվականներին և նախագծվել է «McKenzie, Voorhees & Gmelin» ֆիրմայի կողմից ար-դեկո ոճով։ Շենքը հարում է Գրաունդ Զիրոյին այն կողմից, որտեղ ավելի վաղ գտնվել է համաշխարհային առևտրի կենտրոն 7-ը, և լուրջ վնասվածքներ է ստացել սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական հարձակումների հետանքով։ Երկնաքերի վերականգնումը տևել է երեք տարի և արժեցել է 1,4 մլրդ դոլար։

Վերայզոն բիլդինգը 2013 թվականին

Շենքը, որը համարվում է «Երկնաքերի տեսքով ամենանշանակալի կառույցներից մեկը», նախկինում «Verizon Communications» կորպորատիվ շտաբ-գրասենյակն է եղել[1]։

Շենքի ճարտարապետությունԽմբագրել

 
1922 թվականին շենքի նախագծի նկարը

Շինության մակերեսը 110 հազար մ² է[2]։ Վերայզոնի պատերը պատված են շերտավոր մարմարով, հատակը տրավերտինից՝ բրոնզե մեդալյոններով զարդարված։ Հարուստ դեկորը ներառում է առաստաղի որմնանկարներ, որոնց վրա պատկերված է, թե ինչպես է զարգացել մարդկանց միջև հաղորդակցությունը՝ ացտեկյան բանբերներից մինչև հեռախոսներ։ Ճակատը նախագծելիս ճարտարապետ Ռալֆ Ուոլքերը ոգեշնչվել է մայաների ճարտարապետության մոտիվներով[3]։ Ար-դեկոն ներառում է տերևի բարդ պատկերներ, ինչպես նաև երեխաների և կենդանիների գլուխների պատկերներ։ Մուտքի դռների վրա պատկերված է զանգակ (հեռախոսային ընկերության խորհրդանիշ)[4]։

Վերայզոն բիլդինգը փողոցի մակարդակից ներքև հինգ հարկ ունի, որտեղ տեղադրված են հեռահաղորդակցության սարքավորումներ։ Շենքը շահագործվում էր «Verizon»-ի կողմից որպես ստորին Մանհեթենի հիմնական կենտրոն, որը մինչև սեպտեմբերի 11-ը սպասարկում էր մոտ 200 հազար հեռախոսագիծ և տվյալների փոխանցման 3,6 մլն ուղի[5]։

ՊատմությունԽմբագրել

ԿառուցումԽմբագրել

Շենքը նախագծվել է «McKenzie, Voorhees & Gmelin Architects» ֆիրմայի ճարտարապետ Ռալֆ Ուոքերի կողմից։ Երկնաքերի շինարարությունը սկսվել է 1923 թվականին։ Շենքի բարձրությունը մոտ 152 մ է[6]։ Շինարարությունը ավարտվել է 1927 թվականին, և այն ժամանակ հայտնի էր Բարքլի Վիզիի շենք անունով[2]։ Ի սկզբանե երկնաքերը եղել է «New York Telephone Company»-ի գլխամասային գրասենյակը, որն էլ այն շահագործման է հանձնել։ «AT&T» հեռախոսային ընկերության բաժանման արդյունքում շենքը դարձել է «NYNEX»-ի կենտրոնակայանը, իսկ «Bell Atlantic»-ի և «NYNEX»-ի միացումից հետո՝ «Bell Atlantic»-ի շտաբ-բնակարանը, որը դարձել է «Verizon»-ի մաս։ 2013 թվականին «Verizon»-ը վաճառել է շենքի վերին 21-րդ հարկը կառուցապատողին, որը նախատեսում էր դրանք վերածել բնակարանի[7]։

Շենքի ճարտարապետներն ու պատմաբանները Վերայզոն բիլդինգը համարում են ար-դեկո ոճի առաջին երկնաքերը[8]։ Դա եղել է առաջին երկնաքերերից մեկը, որը նախագծվել է ըստ գոտիավորման որոշման (1916)՝ օգտագործելով սանդղաշարք, որոնք դարձել են երկնաքերների համար ար-դեկոյի ոճի առանցքային տարրերը[9]։ Ճարտարապետությամբ շենքը հաճախ համեմատում են Սան Անտոնիո քաղաքում գտնվող Մայլեմ բիլդինգի հետ (անգլ.՝ Milam Building)․ բետոնե և աղյուսե խոշոր գրասենյակային շենք և առաջինը, որտեղ առկա է օդորակման ներկառուցված համակարգ[10]։

Սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչությունԽմբագրել

Վերայզոն բիլդինգի հարավային և արևելյան ճակատները ծանր վնասներ են կրել սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական գործողությունների ժամանակ՝ 7-րդ համաշխարհային առևտրի կենտրոնի փլուզման, ինչպես նաև երկվորյակ աշտարակների փլուզման հետևանքով։ Սեպտեմբերի 11-ին շենքում հրդեհներ չեն եղել[11]։

Շենքի դիզայնում օգտագործվել է հաստ քարե շարվածք, ինչը նրան լրացուցիչ ամրություն է հաղորդում և օգնել է դիմակայել բեկորներից վնասվելուց և պահպանել կառուցողական ամրությունը։ Ներքին պողպատե սյուները, ճառագայթները և կառուցվածքի այլ տարրերը պատված են աղյուսով, խարամբետոնե բլոկներով և այլ ամուր որմնադրական նյութերով, ինչը թույլ է տվել շենքի վրա ընկած բեկորների հարվածների էներգիայի մի մասը կլանել։ Այնուամենայնիվ, շենքի ճակատները լուրջ արտաքին վնասվածքներ են ստացել[12]։ Ստորգետնյա մալուխային թունելները և «Verizon»-ի այլ ստորգետնյա ենթակառուցվածքները ջրից և բեկորներից խիստ վնասվել են[2][13]։

Վերականգնում և վերանորոգումԽմբագրել

Ահաբեկչություններից հետո «Tishman Realty & Construction»-ը, որը նախատեսում էր շենքի վերականգնումը դեռ դրանից առաջ, մի քանի օրվա ընթացքում կատարել է իրավիճակի և հասցված վնասի գնահատում[2]։ Վերականգնման հիմնական պայմանագիրը բաժին է հասել «William F. Collins AIA Architects» բյուրոյին, «Tishman Interiors»-ին հանձնարարվել է ծրագրի կառավարումը։ Շենքի վերականգնումը տևել է երեք տարի և արժեցել է 1,4 մլրդ դոլար[14]։

«Excalibur Bronze» ձուլման գործարանը և «Petrillo Stone» քարե շինանյութերի արտադրության գործարանը ներգրավված են եղել ճակատային և նախասրահում դեկորատիվ բարդ մասերի վերականգնման գործում։ Վերականգնման այս մասը եղել է ընդհանուր ծախսերի զգալի մասը[12]։ Ճակատի վերականգնումը ենթադրում էր կրաքարից պատրաստված զարդանախշերի վերականգնում, իսկ նախասրահի վերականգնումը՝ կորցրած 10 ֆրեսկոների վերականգնում[15]։ Նախասրահի որմնանկարների ներսում ակրիլային խեժերի ներդրման համար օգտագործվել են ենթամաշկային ներարկումների համար նախատեսված ասեղներ[16]։

Վարչական հարկերում վերականգնվել են կամարակապ առաստաղները, սվաղած եզրազարդերը և այլ տարրեր[15]։ Վերականգնվել է նաև անկյունային սյուներից մեկը։ Արդիականացվել են նաև շենքի 23 վերելակներ, տեղադրվել են նոր հրդեհային ազդանշանային համակարգեր, շենքի կառավարման համակարգեր և հովացման ջերմափոխանակիչներ, զուգարանները հասանելի են դարձել հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար[17]։

2004 թվականին «New York Landmarks Conservancy» ճարտարապետական հուշարձանների պահպանության ոչ առևտրային կազմակերպությունը շենքում կատարված վերականգնողական աշխատանքների համար պարգևատրել է «Tishman Interiors» մրցանակով[16][18]։ 2005 թվականի վերջին վերականգնումն ավարտվել է, և դեկտեմբերին «Verizon»-ը հայտարարել է, որ իր շտաբ-գրասենյակը տեղափոխում է քաղաքի կենտրոնում գտնվող մեկ այլ շենք, որտեղ կարող է տեղավորվել 1500 մարդ[19]։ Ընդ որում, Վերայզոն բիլդինգը շարունակում է օգտագործվել որպես կոմուտացիոն կենտրոն։

Շենքը, որը 1999 թվականին առաջադրվել էր Նյու Յորքի տեսարժան վայրերի ցուցակում ընդգրկվելու համար, 2009 թվականին ներառվել է նաև պատմական վայրերի ազգային գրանցամատյանում։

Շենքը տուժել Է նաև տարերային աղետից։ 2012 թվականին այն մասամբ ջրասույզ Է եղել «Սենդի» փոթորկի հետևանքով[20]։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. «Corporate History»։ Verizon Communications։ 2013-01։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011-11-24-ին։ Վերցված է 2013-07-30 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Monroe, Linda K. (2005-06)։ «Uncommon valor: winner: Verizon Building at 140 West Street, New York City»։ Buildings.com։ Արխիվացված է օրիգինալից 2009-02-11-ին։ Վերցված է 2020-11-07 
  3. «Cataclysm and Challenge: Impact of September 11, 2001 on Our Nation's Cultural Heritage» (pdf)։ Heritage Preservation։ Արխիվացված է օրիգինալից 2007-07-19-ին։ Վերցված է 2007-09-13 
  4. Dolkart, Andrew S.։ «The Birth of the Skyscraper - The Barclay-Vesey Building»։ Columbia University։ Արխիվացված է օրիգինալից 2006-09-11-ին։ Վերցված է 2007-09-13 
  5. Stern, Christopher (2001-09-13)։ «Restoring Telecom Service in Financial District Could Take Days»։ The Washington Post 
  6. «Barclay-Vesey Building»։ Emporis։ Վերցված է 2007-09-13 
  7. Geiger, Daniel (2013-09-12)։ «Storm-soaked Verizon decamps from downtown»։ Crain's New York Business։ Վերցված է 2013-11-19 
  8. Keith, Natalie (2004-09)։ «Events of a Lifetime; Tishman Shares the Emotion, Opportunity and Challenge of Rebuilding Downtown»։ Engineering News-Record։ Վերցված է 2013-07-30 
  9. «Salvaging landmark buildings near ground zero». Weekend Edition Sunday. National Public Radio (NPR). 
  10. Henry Architecture in Texas: 1895-1945. — 1993. — ISBN 9780292730724
  11. Biggs, David T.։ «Beyond the Towers: Performance of Masonry»։ Portland Cement Association։ Վերցված է 2007-09-07 
  12. 12,0 12,1 «Verizon Building Restoration»։ Engineering News-Record։ Վերցված է 2007-06-28 
  13. Russell, Joy D.։ «Verizon Deals With Loss of Employees and Outages»։ VAR Business։ Արխիվացված է օրիգինալից 2007-11-26-ին։ Վերցված է 2007-09-07 
  14. Sawyer, Tom (2002-09-09)։ «Landmark Battles Back After Being Down and Briefly Out»։ Engineering News-Record 
  15. 15,0 15,1 Gregor, Alison (2006-01-12)։ «Setauket firm found that resurrecting historic Art Deco building damaged on 9/11 was a work of heart»։ Newsday (չաշխատող հղում)subscription required
  16. 16,0 16,1 «Tishman Interiors collects award for West St. restoration project»։ theFreeLibrary.com։ 2004-06-23 
  17. Solnik, Claude (2004-11-26)։ «Restoration of Verizon's office bldg. at 140 W. Street in NYC gets kudos from architects»։ Long Island Business News։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-04-06-ին subscription required
  18. «Lucy G. Moses Preservation Awards for 2003»։ New York Landmarks Conservancy։ Վերցված է 2013-07-30 
  19. Dunlap David W. (2005-12-09)։ «Verizon Unpacks at Its Restored Ancestral Headquarters»։ The New York Times։ Վերցված է 2013-07-30 
  20. Troianovski, Anton (2012-11-01)։ «A Look inside Verizon's Flooded Communications Hub»։ The Wall Street Journal։ Վերցված է 2012-11-01 

Արտաքին հղումներԽմբագրել