Վայրի ոճ (անգլ.՝ Wildstyle), բարդ գրերով գրաֆիտիի ձև։ Վայրի ոճի գրաֆիտին գրեթե անընթեռնելի է անիրազեկների համար, քանի որ տառերը համընկնում և միահյուսվում են բարդ ձևերով և լրացուցիչ զարդարված են սլաքներով, հասկերով և այլ դեկորատիվ տարրերով՝ կախված նկարչի նախընտրությունից։

Վայրի ոճի գրաֆիտի Լոս Անջելեսում, RIME կողմից
Վայրի ոճի գրաֆիտի Սան Ֆրանցիսկոյում, CHEZ կողմից

Վայրի ոճը համարվում է գրաֆիտիի շատ բարդ ձև, որը հասանելի է միայն իսկական արհեստավորներին։

Ոճեր խմբագրել

Վայրի ոճի գրաֆիտին հիմնականում գրություն է։ Միևնույն ժամանակ տառերը ենթարկվում են բարդ փոխակերպումների՝ շրջադարձ, կորագիծ, թեքություն, շողշողում և լրացուցիչ միահյուսվում, պոկվում և դրվում են միմյանց վրա։ Նոր աշխատանքները կարող են նաև փոխել տառերի հարաբերական համամասնությունները, օգտագործել սուր ծալքեր և կիրառել եռաչափության փոխակերպումներ («եռաչափության վայրի ոճ»)։

Լրացուցիչ ձևավորման համար դեկորատիվ տարրերը հատուկ մշակված են՝ սլաքներ, կոր և կոտրված գծեր, գալարներ։ Լրացուցիչ գեղարվեստական տարրը գույնն է։ Տարրերի համադրության արդյունքում կոմպոզիցիան զարդարված տեքստ է, որը գրեթե ոչ ոք չի կարող կարդալ, բացի հեղինակից։ Այնուամենայնիվ, սա վերջնական նպատակը չէ։ Վայրի ոճով գրաֆիտին հիմնականում գնահատում են իր էֆեկտի և գեղարվեստական ներդաշնակության համար։

Բազմաթիվ շերտերի ու ձևերի արդյունքում չափազանց դժվար է կրկնել այս ոճը, այդ իսկ պատճառով այս ոլորտում ինքնատիպ ոճի զարգացումը դիտվում է որպես գրաֆիտիի ամենամեծ գեղարվեստական մարտահրավերներից մեկը։

Չնայած իր ժողովրդականությանը՝ վայրի ոճը չի ընդունվում բոլոր նկարիչների կողմից, օրինակ, DONDI-ն սովորաբար օգտագործում է ընթեռնելի տառեր, չնայած որ նա ստեղծել է վայրի ոճով մի քանի աշխատանք։ Փաստարկն այն է, որ գրաֆիտիի հիմնական նպատակն է աշխարհին ասել նկարչի անունը, որի համար վայրի ոճն անընդունելի է։

Պատմություն խմբագրել

Ոճի ծագումը, ըստ նկարիչ Fab 5 Freddy, տեղի է ունեցել 1970-ական թվականների վերջին, երբ հյուսիսային Մանհեթենի և Բրուքլինի Նյու Յորքյան գրաֆիտիի ոճերը սկսեցին խառնվել[1]։ Բայց ոճի նախադրյալները տեսանելի են 1970-ական թվականների սկզբի փուլում՝ PHASE 2-ի հետ աշխատանքում, որն առաջինը հեռացավ պարզ ձևերից և սկսեց նոր տառատեսակներ որոնել։

«Վայրի ոճ» (անգլ.՝ Wildstyle) անվանումը հայտնի է դարձել Բրոնքսի (Նյու Յորք) համանուն գրաֆիտի թիմի շնորհիվ։ Այն կազմակերպվել է Tracy 168-ի կողմից։ Ներառում էր նաև Cope2, T-Kid 170, Lava I&II, Taki 183, Daze, Comet, Blade, Futura 200, Dan Plasma, Jimmy Ha-Ha և Yip: Գոյություն ունեն վայրի ոճի բազմաթիվ տարբերակներ. «մեխանիկական տառեր» (անգլ.՝ mechanical letters)՝ ստեղծված Rif, Phase II և Stan 153-ի կողմից, «համակարգիչ-ռոք» (անգլ.՝ computer-rock)՝ ստեղծված Kase II-ի կողմից, և աստիճանաբար ոճը տարածվել է ամբողջ Նյու Յորքում[2]։ Գրաֆիտիի բարդ ձևի բազմաթիվ ոճային տատանումները, որոնք կատարվել են նույն թիմի ներկայացուցիչների կողմից, ի վերջո սկսեցին նշվել այս թիմի անունով։

1983 թվականին թողարկվեց «Վայրի ոճ» ֆիլմը՝ նվիրված հիփ-հոփ-մշակույթին և գրաֆիտիին։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Fab 5 Freddy — цитата по Lippard, Lucy. Mixed Blessings: Art in Multicultural America. New York: The New Press, 1990.
  2. http://www.at149st.com/ws.html at149thst.com entry on Wild Style

Արտաքին հղումներ խմբագրել