Տաջիկական ռուբլի
Տաջիկական ռուբլի, Տաջիկստանի արժույթն էր 1995 թվականի մայիսի 10-ից մինչև 2000 թվականի հոկտեմբերի 29-ը[1]:Այն իբր բաժանվել էր 100 տանգայի, թեև ոչ մի մետաղադրամ կամ թղթադրամ չի թողարկվել տանգայով։ Արժույթը թողարկվում էր միայն թղթային փողի տեսքով՝ մինչև 10000 ռուբլի անվանական արժեքով:
Տեսակ | հնացած տարադրամ |
---|---|
ISO 4217 կոդ | TJR |
Երկիր | Տաջիկստան |
Ներդրման ամսաթիվը | մայիսի 10, 1995 |
Ավարտման ամսաթիվը | հոկտեմբերի 29, 2000 |
Պաշտ օգտագործողներ | Տաջիկստան |
Կենտրոնական բանկ | Տաջիկստանի ազգային բանկ |
Փոխարինել է | ԽՍՀՄ ռուբլի |
Փոխարված է | տաջիկական սոմոնի |
Պատմություն
Ինչպես նախկին Խորհրդային Միության մի շարք այլ հանրապետություններում, Տաջիկստանը անկախությունից հետո մի քանի տարի շարունակ շարունակում էր օգտագործել խորհրդային և ռուսական ռուբլիները: 1993 թվականի հուլիսի 26-ին, երբ շրջանառության մեջ դրվեց ռուսական նոր ռուբլին, հին խորհրդային ռուբլին դադարեց օրինական վճարամիջոց լինել Ռուսաստանում[2]: Տաջիկստանում խորհրդային ռուբլիները, որոնք գոյություն ունեին մինչև 1993 թվականը, դադարեցին օրինական վճարամիջոց լինել 1994 թվականի հունվարի 8-ից[3]: 1995 թվականի մայիսի 10-ին ռուսական ռուբլին փոխարինվեց տաջիկական ռուբլով՝ 100:1 փոխարժեքով:
Նախկին Խորհրդային Միության հանրապետություններից Տաջիկստանը վերջինն էր, ով շրջանառության մեջ դրեց սեփական արժույթը։ Չճանաչված պետություն Մերձդնեստրը սեփական ռուբլին թողարկել է ավելի շուտ, քան դա արել Է Տաջիկստանը: Դրա պատճառը հիմնականում միջոցների և ռեսուրսների պակասն էր, քանի որ Տաջիկստանը նախկին խորհրդային հանրապետություններից ամենաաղքատն էր և կրեց նախկին Միության տնտեսական փլուզման հետևանքների իր բաժինը: Սա էլ ավելի սրվեց Տաջիկստանի քաղաքացիական պատերազմի հետևանքով առաջացած անկազմակերպության պատճառով:
Տասնամյակի վերջում տնտեսական խնդիրների պատճառով անզուսպ գնաճը գործնականում ոչնչացրեց տաջիկական ռուբլին, իսկ 1999-ին մշակվեցին այն նոր արժույթով փոխարինելու ծրագրեր:
2000 թվականի հոկտեմբերի 30-ին ներդրվեց սոմոնի արժույթը, որը ռուբլին փոխարինեց 1000 ռուբլու հավասար 1 սոմոնիով։
Մետաղադրամ
Տաջիկական ռուբլու համար թողարկվել է միայն մեկ մետաղադրամ։ Այն նախատեսված էր հավաքման համար: Մետաղադրամը նախատեսված չէր շրջանառության մեջ օգտագործելու համար:
Տաջիկստանի ռուբլու մետաղադրամ | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Արժեք | Տեխնիկական պարամետրեր | Նկարագրություն | Մետաղադրամ ամսաթիվը | ||||
Տրամագիծ | Զանգված | Կազմը | Տեսք | Առջեւի կողմ | Հակադարձ կողմ | ||
20 ռուբլի | 35.1 մմ | 20 գ | 900‰ արծաթ | Եղեգնաձև | Իսմայիլ Սամանի | Թագավորական սարք | 1999 |
Ստանդարտ մետաղադրամների աղյուսակ |
Թղթադրամներ
Տաջիկական ռուբլու թղթադրամները ապշեցուցիչ նմանություններ ունեն 1961, 1991 և 1992 թվականների խորհրդային/ռուսական ռուբլու թղթադրամների շարքի հետ՝ նմանատիպ չափերով, գունային սխեմայով, առարկաների դասավորությամբ և տառատեսակով: Գունային սխեման փոխառվել էր Ռուսական կայսրության ավելի ուշ թողարկումներից։ Հին տպագիր ձևանմուշներից շատերը, որոնք օգտագործվել են խորհրդային ռուբլու թղթադրամների արտադրության մեջ, կրկին օգտագործվել են Տաջիկստանի թղթադրամների վրա: Դա բացատրվում է նրանով, որ տաջիկական ռուբլին տպագրվել է, թղթադրամների և մետաղադրամների արտադրության համար պատասխանատու, ռուսական պաշտոնական Գոզնակի գործակալության ղեկավարությամբ:
Թղթադրամների շարք | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Պատկեր | Արժեք | Չափեր | Հիմնական գույն | Նկարագրություն | Ամսաթիվ | ||||
Դիմերես | Հակադարձ կողմ | Դիմերես | Հակադարձ կողմ | Նշագիծ | տիպ | հարց | |||
1 ռուբլի | 102 × 55 մմ | Շագանակագույն | Տաջիկստանի զինանշան | Տաջիկստանի դրոշ՝ վերևում և Տաջիկստանի գերագույն ժողով՝ Մաջլիսի Օլի | Մի քանի օրինակ | 1994 | 1995 | ||
5 ռուբլի | Կապույտ | ||||||||
10 ռուբլի | Կարմիր | ||||||||
20 ռուբլի | Յասամանագույն | ||||||||
50 ռուբլի | Կանաչ | ||||||||
100 ռուբլի | 121 × 60 մմ | Շագանակագույն | |||||||
200 ռուբլի | Խակի և թույլ մանուշակագույն | ||||||||
500 ռուբլի | Մուգ վարդագույն | ||||||||
1,000 ռուբլի | 143 × 71 մմ | Շագանակագույն և մանուշակագույն | 1999 | ||||||
5,000 ռուբլի | Կապույտ | Երբեք | |||||||
10,000 ռուբլի | Նարնջագույն | ||||||||
Թղթադրամների ստանդարտ աղյուսակ |
Պատմական փոխարժեքներ
Տարի | Տաջիկական ռուբլի ԱՄՆ դոլարի դիմաց[4][5]: |
---|---|
1995 | 104 |
1996 | 292 |
1997 | 559 |
1998 | 781 |
1999 | 1237 |
2000 | 1550 |
Ծանոթագրություններ
- ↑ National Bank of Tajikistan. «Banknotes and coins». Արխիվացված է օրիգինալից April 29, 2007-ին. Վերցված է 2007-05-19-ին.
- ↑ The Global History of Currencies - Russia Արխիվացված 2007-01-04 Wayback Machine
- ↑ Tables of modern monetary history: Asia
- ↑ Профцентры Восточной Европы и Центральной Азии. «Справочник - Таджикистан». Վերցված է 2008-01-26-ին.
- ↑ Central Intelligence Agency. «CIA World Factbook». Վերցված է 2008-01-26-ին.