«Խաչենի իշխանություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 1.
{{Պատմական երկիր
| Անվանում=
| Նախորդ1=
| Դրոշ_Նախորդ1=
| Նախորդ2=
| Դրոշ_Նախորդ2=
| Նախորդ3=
| Դրոշ_Նախորդ3=
| Հաջորդ1=Արցախի
| Դրոշ_Հաջորդ1=
| Հաջորդ2=Ղարաբաղի կուսակալություն
| Դրոշ_Հաջորդ2= Safavid Flag.svg
| Հաջորդ3=
| Դրոշ_Հաջորդ3=
| Հիմնադրման տարեթիվ=
| Դրոշ=[[Պատկեր:Armenian Flag Khachen.gif|100px]]
| Դրոշի հոդված=Հասան-Ջալալյանների տոհմական զինանշան դրոշ
Տող 22.
| Պետական կարգ=[[միապետություն]]
| Մայրաքաղաք=[[Գանձասար]]<br />[[Ծար]]<br />[[Հաթերք]]
| Պետության գլուխ=[[Իշխան (տիտղոս)|Իշխան]]<br />[[Մելիք]]
| Դինաստիա=[[Հասան-Ջալալյաններ|Հասան-Ջալալյան]]<br />[[Դոփյաններ|Դոփյան]]
| Օրենսդրություն=[[Դատաստանագիրք]]
| Կառավարիչ= [[Աթաբակ Իվանե Ա]] <small>(առաջին)</small><br />[[Ջալալ Դ]] <small>(վերջին)</small>
| Փոխ-կառավարիչ=
| Հիմնադրում=Հիմնադրվեց
Տող 38.
| Իրադարձություն5=
| Իրադարձության տարեթիվ5=
| Ավարտ=Սեֆյան Պարսկաստանի կողմից պրոտեկտորատի սկիզբ
| Ավարտի տարեթիվ=
| Մակերես=
| Բնակչություն=
Տող 51.
| Նշումներ=
}}
'''Խաչենի իշխանություն''', հայկական ավատական [[Իշխանություն (միապետություն)|իշխանություն]], որը գոյություն է ունեցել [[13-րդ դար|13]]-[[17-րդ դար]]երում՝ պատմական [[Արցախ նահանգ|Արցախի]] տարածքում, նախկին Ծավդեք-Արցախի նախարարական-իշխանական տան տոհմաճյուղերի գլխավորությամբ։ Այն վերջին հայկական փաստացի անկախ պետականությունն էր մինչև 1918 թվականին ստեղծված [[Հայաստանի Առաջին Հանրապետություն]]ը:
== Պատմություն ==
[[X դար]]ից սկսած մեծ կարևորություն է ստանում նահանգի կենտրոնական, բերդ-ամրոցներով հարուստ մասը՝ [[Խաչեն]]ը ([[Թարթառ]], Խաչեն ու [[Կարկառ]] գետերի հովիտները), որի ընդհանուր անունով էլ կոչվում էր ամբողջ իշխանությունը։ Անկախ տոհմաճյուղերի քանակից՝ Խաչենի իշխանությունը միշտ հանդես է եկել որպես մեկ ամբողջություն՝ ճյուղերից մեկի գահերեցությամբ։ [[Կոստանդին Ծիրանածին]]ը, թվարկելով [[Հայաստան]]ի պետական կարևորագույն կազմավորումները, որոնց հետ բյուգանդական արքունիքը գրագրություն ուներ, հիշատակում է նաև Խաչենի իշխանին<ref name=Konstandin>Կոստանդին Ծիրանածին, Արարողությունների մասին, գիրք 2, գլ. 48</ref>։ Այս նշանակում է, որ [[Մեծ Հայք]]ի Ծավդեք-Արցախի նախարարության չընդմիջվող ժառանգորդ Խաչենի իշխանությունը շարունակում էր մնալ Հայաստանի ամենաազդեցիկ վարչական միավորներից մեկը։ [[Մխիթար Գոշ]]ը հանձինս Խաչենի իշխանության ու Կիլիկյան (Ռուբինյան) իշխանապետության տեսնում էր հայրենի թագավորության այն հզոր բեկորները, որոնց հետ էր կապում հայ ժողովրդի քաղաքական միասնության վերականգնման բաղձանքները։
|