«Ստեպան Ռազինի ապստամբություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Narek75 տեղափոխեց էջը «Գյուղացիական պատերազմ Ս․ Տ․ Ռազինի առաջնորդությամբ»-ից «Ստեպան Ռազինի ապստամբություն» |
չNo edit summary |
||
Տող 1.
[[Պատկեր:Astrachan2.jpg|մինի|[[Աստրախան]]ի գրավումը ռազինականների կողմից]]
'''Ստեպան Ռազինի ապստամբություն'''({{lang-ru|''Восстание Степана Разина''}}), կազակային-գյուղացիական ապստամբություն [[Ռուսաստան]]ում 1670—1671 թվականներին։ Ուղղված Էր ճորտատիրական կարգերի դեմ։ Տարածվել է Դոնում, [[Վոլգա]]յի միջին և ստորին ավագանում։ Շարժման պատճառը Պերովի ֆեոդալական շահագործման ուժեղացումն էր, [[Լեհաստան]]ի ([[1654]]—[[1667]]) և [[Շվեդիա]]յի ([[1656]]—[[1658]]) դեմ երկարամյա պատերազմների ընթացքում բնակչության դրության վատթարացումը։ Ապստամբությանը նախորդել է Վասիլի Ուսի ջոկատների արշավանքը դեպի Տուլա ([[1666]])։
Սկզբնական շրջանում շարժումը ուներ ավարառուական բնույթ։ [[1667]] թվականին Դոնում հավաքված կազակներն ու գյուղացիները [[Ստեպան Ռազին]]ի գլխավորությամբ շարժվել են Վոլգա, գրավել Յաիցկը, ապա [[Կասպից ծով]]ով հասել իրանական ափերը և 1669 թվականին հարուստ ավարով վերադարձել Դոն։ Չերկասկամ Ռազինն ընտրվել է կազակական զորքի ղեկավար։ 1670 թվականին մայիսին ապստամբները կրկին արշավեցին դեպի [[Վոլգա]]։ Ապստամբությունը, որին միացել են փախած [[Գյուղացիություն|գյուղացիներ]] ու [[ստրելեցներ]], ընդունել է հակաֆեոդալական բնույթ։
Կառավարությունը զորքեր ուղարկեց ապստամբությունը ճնշելու համար։ Ռազինը գրավեց Ցարիցինը, [[Աստրախան]]ը, [[Սարատով]]ը, [[Սամարա]]ն, [[Սիմբիրսկ]]ը, սակայն Սլոբոդյան [[Ուկրաինա]]յում ապստամբները հաջողության չկարողացան հասնել։ Ապստամբները գրաված վայրերում ստեղծեցին կազակային ինքնավարություն, կազմակերպեցին կալվածատերերի և աստիճանավորների սպանդ։ 1670 թվականի հոկտեմբերի 1-ին Ռազինը Սիմբիրսկի մոտ պարտվեց և նահանջեց Դոն։ 1670 թվականի վերջերին և 1671 թվականի սկզբներին ապստամբները կառավարական մեծաթիվ զորքերի հարվածների տակ աստիճանաբար նահանջեցին։
Անհաջողությունները ոտքի հանեցին ունևոր կազակներին, որոնք հարձակվելով Կագալնիկի վրա (մոտ 1671 թվականի ապրիլի 9-ին)՝ գերեցին Ռազինին և նրա եղբայր Ֆրոլին։ Ապրիլի 25-ին նրանց տեղափոխեցին [[Մոսկվա]] և հունիսի 6-ին մահապատժի ենթարկել։ Ապստամբության վերջին օջախը [[Աստրախան]]ն էր, որն ընկավ նոյեմբերի 27-ին։
{{ՀՍՀ|հատոր=3|էջ=129}}
| |||