«Մարզվան»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Մարզվան''' նաև՝ ''Թեոդոսուպոլիս'', ''Մարսովան'', ''Մարսվան'', ''Մերզիփուն'', ''Մեզիֆոն'', ''Մերզիֆուն'', ''Մերսիվուն'', ''Յուշեթ'', ''Նեապոլիս'', ''Պոնտական Փազեմոն'', ''Փազեմոն'', քաղաք (գյուղաքաղաք, ավան) [[Արևմտյան Հայաստան]]ում՝ պատմական [[Փոքր Հայք]]ում, [[Սեբաստիայի վիլայեթ]]ի [[Մարզվանի գավառակ]]ում<ref name=western_armenia>{{cite web|url=http://akunq.net/am/?p=927 |title=Սեբաստիայի նահանգի Ամասիայի գավառ |date= |accessdate=2015 ապրիլի 14}}</ref>։ Գտնվում էր Ալիս և Եշիլըրմակ գետերի միջև, [[Ամասիա (քաղաք)|Ամասիա]] քաղաքից 60 կմ հյուսիս-արևմուտք, լեռների ստորոտում, գեղատեսիլ և այգեվետ հարթավայրում:հարթավայրում։ Հանդիսանում էր գավառակի կենտրոն:կենտրոն։

Բնակավայրի դիմաց տարածվում էր դաշտավայր:դաշտավայր։

Բնակավայրը պատմության մեջ հայտնի է եղել Պոնտական Փազեմոն անունով:անունով։ Հռոմեական տիրապետության դարաշրջանում զորավար [[Պոմպեոս]]ը այն վերանվանեց Նեապոլիս քաղաքի:քաղաքի։ Ըստ [[Ստրաբոն]]ի քաղաքը երկար չի պահել այս անվանումը:անվանումը։ Հայկական միջնադարյան աղբյուրներում բնակավայրը հիշատակվում է Մարզվան անունով:անունով։

Մարզվանում է բյուզանդական հայազգի կասր [[Հովհաննես Չմշկիկ]]ը հաղթել բուլղարներին:բուլղարներին։ Քաղաքը վնասվել է 1822 թվականի երկրաշարժից:երկրաշարժից։ 1895 թվականի կոտորածների և [[1915]] թվականի [[Մեծ եղեռն]]ի ժամանակ հայ բնակիչները ցիրուցան եղան և կոտորվեցին:կոտորվեցին։

1800-1830-ական թվականներին ուներ 18000 բնակիչ, որից 8000-ը՝ [[հայեր]], 1830-1850-ական թվականներին՝ 90000 բնակիչ, որից 9500-ը՝ հայեր:հայեր։ XIX դարի վերջերին ըստ Գարեգին Սրվանձտյանի ուներ 6496 հայ, 6874 [[թուրք]], 58 [[հույն]], իսկ 1914 թվականին ուներ 35000 բնակիչ, որից 14000-ը՝ հայեր:հայեր։

Բնակավայրն ուներ ավելի քան 500 պղնձաձուլարաններ, որոնց ձեռքի աշխատանքը արտահանվում էր հեռավոր վայրեր:վայրեր։ Հայերը զբաղվում էին արհեստներով (պղնձագործություն, մանածագործություն) և առևտրով:առևտրով։ Տարածված էր բամբակե գործվածքների առևտուրը:առևտուրը։ Քաղաքն ուներ բազմաթիվ խանութներ և առատ շուկա:շուկա։

Մարզվանն ուներ երեք եկեղեցիներ, որոնցից մեկը '''Ս. Աստվածածին''' հոկակապ եկեղեցին էր:Այն վերակառուցվել է 1835 թվականին և նրանում պահվում էին 50 ձեռագրեր:ձեռագրեր։ XX դարի դրությամբ պահպանվել էին Մատուռ, Լույս աղբյուր և Խաչին լեռ անուններով ուխտատեղիները:ուխտատեղիները։

Հասարակական շինույթուններից նշանավոր էին Դաշխանը և քաղաքի մոտ գտնվող Խտըրլըք շենքը:շենքը։

Քաղաքում գործել են Ազգային ճեմարանը, Ս. Սահակյան, Հռիփսիմյան դպրոցները, Կրթասիրաց միության մշակութային ընկերությունը:ընկերությունը։

Միջնադարում եղել է գրչության կենտրոն:կենտրոն։

Լույս են տեսել «Զեփյուռ» (1889), «Արուսյակ» (1889), «Հայկունի» (1910-1912), «Բողբոջ» (1911-1914) և «Նոր այգ» (1910-1914) պարբերականները:պարբերականները։