«Հակասեմականություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Հակասեմիտիզմ կամ''' '''հակասեմականություն''', ազգային և [[կրոն]]ական անհանդուրժողություն [[հրեա]]ների նկատմամբ։ Սկիզբ է առել [[Հին աշխարհ]]ում, երբ [[Բաբելոն]]ում, [[Եգիպտոս]]ում, Ասորեստանում[[Ասորեստան]]<nowiki/>ում և այլուր սփռված հրեական համայնքների վերնախավը, հետևելով «աստծու ընտրյալ ժողովրդի» ցեղապաշտ դոգմային, հրեաներին դարձրեց ինքնապարփակ և նրանց ու տեղաբնիկ [[ժողովուրդ]]ների միջև ստեղծեց պատվարներ։ Դրա հետևանքով հրեաների նկատմամբ առաջացան դարից դար խորացող սոցիալ-կենցաղային նախապաշարումներ։ Հրեական համայնքների ստվարացման և տեղաբնիկների հետ տնտեսական ու քաղաքական մրցակցության պայմաններում հակասեմիտիզմը[[հակասեմիտիզմ]]<nowiki/>ը սուր բնույթ ստացավ (մ.թ. սկզբին [[Ալեքսանդրիա]]յում, [[Անտիոք]]ում և [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմեական կայսրության]] այլ կենտրոններում հրեաների հալածանքներ սկսվեցին) ։ Միջին դարերում հակասեմիտիզմն ավելի սրվեց, երբ [[Արևմտյան Եվրոպա]]յի երկրներում հրեաների նկատմամբ տնտեսական, քաղաքական անհանդուրժողությանը ավելացավ նաև կրոնականը։ Քրիստոնեական եկեղեցու գործիչները հրեաներին դիտում էին որպես այլակրոններ և նրանց վերագրում մտացածին առասպելներ[[առասպել]]<nowiki/>ներ ([[Քրիստոս]]ին խաչ հանած հրեաները հատուկ ծիսակատարություններով վերախաչել են նրան, ժամանակին առաքյալներին հալածելով՝ հետագայում ոտնահարել [[Եկեղեցի|եկեղեցու]] սրբությունները, քրիստոնյա երեխաների [[արյուն]]ով թխել զատկական հացը և այլն)։ [[11-րդ դար]]ի վերջից գործադրվեցին հակահրեական արյունալի բռնություններ։ XIII-XIV դարերում, ապրանքադրամային հարաբերությունների զարգացման պայմաններում, [[Եվրոպա]]յում աշխուժացավ հակասեմիտիզմի տնտեսական դրդապատճառը։ Հակասեմիտիզմի այնպիսի դրսևորում, ինչպիսին [[հրեա]]ների զանգվածային արտաքսումն էր ([[1290]] թ. [[Անգլիա]]յից, [[1394]] թ. [[Ֆրանսիա]]յից, [[1492]] թ. [[Իսպանիա]]յից և այլն), կատարվում էր պարտամուրհակների ոչնչացման, հրեաների շարժական և անշարժ հարստությունների բռնագրավման նպատակով։ Այն երկրներում, որտեղ շարունակեցին գոյատևել հրեական համայնքները, հակասեմիտիզմն[[հակասեմիտիզմ]]<nowiki/>ն առավելապես դրսևորվեց ազգային խտրականության ձևերով՝ խառնամուսնությունների արգելում, որոշակի արտահագուստների պարտադրում, հատուկ թաղամասերում (գետտո) ապրելու բռնադատում և այլն։ XVI-XIX դարերում [[Բուրժուական հեղափոխություն|բուրժուական]], առաջին հերթին [[ֆրանսիական հեղափոխություններիհեղափոխություն]]<nowiki/>ների շնորհիվ հրեաների իրավական և այլ սահմանափակումները զգալի չափով վերացվեցին։ Սակայն XIX դարում, հատկապես վերջին տասնամյակներին, [[Արևմտյան Եվրոպա]]ն ցնցող տնտեսական տագնապների, մանավանդ մանր [[բուրժուազիա]]յի քայքայման և խոշոր, այդ թվում հրեական, կապիտալի դեմ տրամադրությունների սրման պայմաններում, XIX դարում հակասեմիտիզմը նոր թափ ստացավ [[Գերմանիա]]յում, [[Ավստրո-Հունգարիա]]յում, [[Ֆրանսիա]]յում։ Այդ ժամանակ էլ հրապարակ եկավ և տարածում գտավ «<nowiki/>[[Հակասեմիտիզմ» տերմինըտերմին]]<nowiki/>ը (հրեաները ենթադրվում են աստվածաշնչական Սեմի հետնորդներ), [[Դրեզդեն]]ում նույնիսկ գումարվեց ([[1882]]) [[հակասեմական 1-ին միջազգային կոնգրեսը։կոնգրես]]<nowiki/>ը։ Հակասեմիտիզմի դեմ եվրոպական առաջավոր մտավորականության ուժեղացող պայքարը (օրինակ, [[Ֆրանսիա]]յում «Դրեյֆուսի գործի» կապակցությամբ) դժվարանում էր սիոնիզմի (որպես հրեական խոշոր բուրժուազիայի հետադիմական գաղափարախոսության ու քաղաքական կազմակերպության) աշխուժացման պատճառով։ Ռուսաստանում[[Ռուսաստան]]<nowiki/>ում հակասեմիտիզմը, որ սնվում էր տնտեսական դրդապատճառներից ([[Մոսկվա]]յի առևտրականների պահանջով [[1796]] թ. հրեաների «նստակեցության սահմանագծի» օրենք ընդունվեց) և խավարամիտ նախապաշարումներից, [[ցարիզմ]]ի կողմից լայնորեն օգտագործվեց ժողովրդական զանգվածներին հեղափոխական շարժումներից ետ պահելու համար (հրեական ջարդերը Ալեքսանդր II-ի սպանությունից հետո, [[1905]]-[[1907]] թթ. [[Հեղափոխություն|հեղափոխության]] ժամանակ, [[քաղաքացիական պատերազմ]]ի տարիներին)։ [[Բոլշևիկ]]ները մերկացրել են հակասեմիտիզմի ռեակցիոն էությունը և պայքարը նրա դեմ, դիտել որպես ազատագրական ընդհանուր պայքարի ու ազգային հարցի դեմոկրատական լուծման բաղկացուցիչ մասը։ [[Վլադիմիր Իլյիչ Լենին]]ն ընդգծել է հակասեմիտիզմի «անկասկածելի կապը ազգաբնակչության հենց բուրժուական և ոչ թե աշխատավորական խավերի շահերի հետ»։ [[Հոկտեմբերյան հեղափոխություն|Հոկտեմբերյան խորհրդային մեծ հեղափոխություն]]ից հետո, [[ԽՍՀՄ]]-ում ազգային հարցի լուծմամբ, հրեաները ևս ձեռք բերեցին լիակատար իրավահավասարություն՝ կյանքի բոլոր բնագավառներում: [[ՌՍՖՍՀ]] ժողկոմխորհի [[1918]] թ. [[հուլիսի 25]]-ի որոշմամբ հակասեմիտիզմի բոլոր դրսևորումները հայտարարվեցին [[օրենք]]ից դուրս։

Նորագույն ժամանակներում հակասեմիտիզմն աննախնթացաննախընթաց թափ ստացավ [[իմպերիալիստական]] երկրներում։ [[1930]]-[[1940]]-ական թվականներ հակասեմիտիզմի գլխավոր օջախ դարձավ [[ֆաշիստական Գերմանիա]]ն, որտեղ հակասեմիտիզմն «հիմնավորվելով» ցեղապաշտական տեսություններով, պետականորեն կազմակերպված գենոցիդի բնույթ ստացավ։ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի տարիներին [[Գերմանիա]]յում և նրա [[Գերմանիայի օկուպացրած երկրներումերկրներ|օկուպացրած երկրներ]]<nowiki/>ում, հատկապես կառուցված «մահվան ճամբարներում» ոչնչացվեց շուրջ 6 միլիոն [[հրեա]]։ Հիտլերականների ջախջախումից և Նյուրնբերզյան դատավարությունում հակասեմիտիզմը մարդկության դեմ հանցագործություն հայտարարվելուց հետո, միառժամանակ թուլացած հակասեմիտիզմը, հետագա աշխուժացում ապրեց [[ԱՄՆ]]-ում, [[Անգլիա]]յում և կապիտալիստական մի շարք երկրներում։ [[Սոցիալիզմ]]ի երկրներում, անկախ ցեղային ծագումից և ազգային պատկանելությունից, մարդկանց իրավահավասարության պայմաններում, հակասեմիտիզմը կորցրել է իր բոլոր հիմքերը։ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ից հետո սիոնիզմի[[սիոնիզմ]]<nowiki/>ի և իմպերիալիզմի[[իմպերիալիզմ]]<nowiki/>ի առավել հետադիմական շրջանների [[հակակոմունիստական]], [[հակասովետական դաշինքիդաշինք]]<nowiki/>ի և [[Իսրայել]]ի կառավարող շրջանների ռազմա-իմպերիալիստական քաղաքականության պայմաններում հակասեմիտիզմը օգտագործում էին հենց սիոնիստական ղեկավարները՝ «Հավերժական հակասեմիտիզմի» առասպելով տարբեր երկրների հրեա աշխատավորներին մոլորեցնելու և նրանց իրենց քայքայիչ գործունեության հենարան դարձնելու նպատակով։ Միաժամանակ, սիոնիստական-իմպերիալիաոական շրջանները ջանում էին սիոնիզմի դեմ առաջադեմ ուժերի պայքարը ներկայացնել որպես հակասեմիտիզմ։