«Գրաուբյունդեն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 6.
==Աշխարհագրություն==
[[File:Sils.jpg|thumb|left|Էնգադինի հովիտը՝ Սենթ Մորիցի մերձակայքում]]
Գրաուբյունդենը Շվեյցարիայի ամենաընդարձակ կանտոնն է. զբաղեցնում է {{convert|7105.2|km2|sqmi}} տարածք, որը 19.2%-ով գերազանցում է այդ ցուցանիշով երկրում երկրորդ տեղը գրավող [[Բեռն (կանտոն)|Բեռնի կանտոն]]ին<ref name="BFS Graubunden">{{cite web | last = Federal Department of Statistics | title = Regional Statistics for Graubünden | year = 2008 | url = http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/regionen/regionalportraets/graubuenden/blank/kennzahlen.html | accessdate = 23նոյեմբերի November23, 2008 | url-status = dead | archiveurl = https://web.archive.org/web/20090414212256/http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/regionen/regionalportraets/graubuenden/blank/kennzahlen.html | archivedate = 14ապրիլի April14, 2009 }}</ref>: Ընդ որում՝ ամբողջ տարածքի, որը հիմնականում լեռնային է, միայն մեկ երրորդ մասն է արտադրական նպատակներով օգտագործման համար պիտանի: Անտառներն զբաղեցնում են ողջ տարածքի մեկ հինգերորդ մասը<ref name="BFS Graubunden"/>: Կանտոնի հարավարևելյան մասում ընկած է շվեյցարական միակ պաշտոնապես ամրագրված [[ազգային պարկ]]ը: Իսկ հյուսիսում ձգվող լեռները ''Swiss Tectonic Arena Sardona'' և ''Glarus thrust'' անվանումներով, [[2008 թվական]]ին ընդգրկվել են [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ]]-ի [[Համաշխարհային ժառանգություն|Համաշխարհային ժառանգության]] ցանկում (հաշվի է առնվել երկրաբանական տեսակետից դրանց յուրահատուկ բնույթը): Հարևանությամբ գտնվում են «''Մարդը և կենսոլորտը''» նախագծով պահպանվող ''Biosfera Val Müstair'' տարածքը և ''Ela Nature Park''-ը, որ պահպանվում է շրջանի միջոցներով:
 
[[File:Hiking Switzerland, Graubünden capital Chur.jpg|thumb|right|220px|Քուր քաղաքի համայնապատկերը]]
Կանտոնի վարչական կենտրոնը [[Քուր (Շվեյցարիա)|Քուր]]ն է, որ համարվում է Շվեյցարիայի ամենահին քաղաքը: Այս կանտոնում են գտնվում աշխահահռչակ առողջարաններ [[Սեն Մորիս]]ն ու [[Դավոս]]ը: Զբոսաշրջային հայտնի կենտրոններից են նաև Արոզան, Ֆլիմսը, Լենցերհայդեն, Սքուոլ-Զամնաունը<ref>{{Cite web |url=http://en.graubuenden.ch/home.html?L=2&season=1 |title=Destinations on official tourism board Graubünden, Switzerland holiday destinations |access-date=17հունվարի January17, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110116215227/http://en.graubuenden.ch/home.html?L=2&season=1 |archive-date=16հունվարի January16, 2011 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref>:
===Վարչական բաժանում===
[[2017 թվական]]ի [[հունվար]]ի դրությամբ կանտոնը բաժանված էր 11 շրջանների<ref>[https://www.bfs.admin.ch/bfs/de/home/grundlagen/agvch/historisiertes-gemeindeverzeichnis.assetdetail.1664150.html Federal Statistical Office]</ref>, որոնք իրենց կազմում ընդհանուր առմամբ ունեին 114 համայնք<ref>{{cite web|title=Répertoire officiel des communes de Suisse |url=http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/fr/index/infothek/nomenklaturen/blank/blank/gem_liste/03.Document.90142.xls |date=1հունվարի January1, 2009 |publisher=Statistique Suisse |accessdate=10հուլիսի July10, 2009 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090612012604/http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/fr/index/infothek/nomenklaturen/blank/blank/gem_liste/03.Document.90142.xls |archivedate=12հունիսի June12, 2009 }}</ref>:
 
==Ժողովրդագրություն==
[[2018 թվական]]ի [[դեկտեմբերի 31]]-ի տվյալներով՝ կանտոնի բնակիչների թվաքանակը եղել է 198,379: Նրանցից 28,008-ը կամ մոտավորապես 14.84%-ը օտարերկրացիներ էին<ref>{{cite web | last = Federal Department of Statistics | title = Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeit, Geschlecht und Kantonen | year = 2008 | url = http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen/01/02/blank/key/raeumliche_verteilung/kantone__gemeinden.html | format = Microsoft Excel | accessdate = 5նոյեմբերի November5, 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20081215033605/http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen/01/02/blank/key/raeumliche_verteilung/kantone__gemeinden.html | archive-date = 15դեկտեմբերի December15, 2008 | url-status = dead | df = dmy-all }}</ref>: Հիմնական կրոններն են [[կաթոլիկություն]]ն ու [[բողոքականություն]]ը: Կաթոլիկները կազմում են ընդհանուր բնակչության 47 տոկոսը, բողոքականները՝ 41 տոկոսը<ref>{{cite web | last = Federal Department of Statistics | title = Wohnbevölkerung nach Religion, nach Kantonen und Städten | year = 2008 | url = http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen/01/05/blank/key/religionen.html | format = Microsoft Excel | accessdate = 6հոկտեմբերի October6, 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20081229131401/http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen/01/05/blank/key/religionen.html | archive-date = 29դեկտեմբերի December29, 2008 | url-status = dead | df = dmy-all }}</ref>:
===Լեզուները===
[[File:Sprachen GR 2000.png|thumb|Լեզուների աշխարհագրական բաշխվածությունը կանտոնում]]
Տող 106.
|}
== Խոհանոցը ==
Գրաուբյունդենը հայտնի է յուրահատուկ նրբուտեստներով, որոնցից են տավարի չորացրած մսով ''Bündnerfleisch''-ը, ընդեղենով ու մեղրով ''Bündner Nusstorte'' կարկանդակը, ''Capuns'' սառը խորտիկը<ref>{{Cite web |url=http://www.grischuna.ch/Rezepte/CapunsE.html |title=Capuns recipe |access-date=17օգոստոսի August17, 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090901172616/http://www.grischuna.ch/Rezepte/CapunsE.html |archive-date=1սեպտեմբերի September1, 2009 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref>:
== Պատկերասրահ ==
<gallery>
Տող 129.
*[https://web.archive.org/web/20130606131303/http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/en/index/regionen/kantone/gr/key.html Վիճակագրական կայքէջը]
{{Արտաքին հղումներ}}
 
[[Կատեգորիա:Շվեյցարիայի վարչական բաժանում]]
[[Կատեգորիա:Շվեյցարիայի կանտոններ]]