«Տաթևիկ Ղափլանյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
պատճենում
Տող 9.
 
{{DEFAULTSORT:Ղափլանյան, Տաթևիկ}}
Երեւանի դրամատիկական թատրոնում նրա կերտած կերպարները «Վայրի աղջիկը», «Հալածված առաքյալը» եւ բազմաթիվ այլ ներկայացումներում հանդիսադեսի հիշողության մեջ վառ են մինչեւ օրս:
Տաթեւիկ Ղափլանյանի խաղընկեր Արթուր Ութմազյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում ասաց. - «Կարծում եմ, Տաթեւիկի յուրաքանչյուր դերն էլ հիշվում է: Չգիտեմ որը թվարկեմ, որովհետեւ 40 տարի Տաթեւիկը եղել է իմ խաղընկերը, եւ գրեթե յուրաքանչյուր ներկայացումը մնացել է ժողովրդի հիշողության մեջ: Շատ ըմբոստ անհատականություն, վառ անհատականություն: Անկեղծ էր ամեն ինչում… Ուրիշ գույն էր Դրամատիկականի բեմում»:
«Տաթոն մեր պատանեկության, երիտասարդության հիշողությունների ամենավառ էջերից մեկն էր ինձ համար, մեր սերնդի համար», - ասաց Հայաստանի թատերական գործիչների միության նախագահ Հակոբ Ղազանչյանը: - «Մեր շատ ու շատ բաներով պարտական ենք նաեւ այն ներկայացումներին, որոնցում Տաթոն գլխավոր դերն էր խաղում, որոնք մինչեւ օրս մեր հիշողությունների մեջ են»:
Դերասան, ռեժիսոր Արմեն Էլբակյան. - «Տաթեւիկ Ղափլանյանի մասին խոսելը շատ ծանր է ու շատ դժվար, որովհետեւ… ես Տաթեւիկի հետ եմ անցկացրել իմ մանկությունը: Մենք նրան արքայադուստր էինք անվանում, եւ այդպես էլ արքայադուստր կմնա մեր հուշերում»:
Վերջին անգամ Տաթեւիկ Ղափլանյանը Հայաստանում խաղացել է իր բեմադրած «Իմ անուշ տղա» ներկայացման մեջ, որը բեմադրել էր որդուն կորցնելուց մեկ տարի անց:
Այդ ներկայացման մասին Ղափլանյանը այն ժամանակ ասել էր. - «Երեւի արվեստագետները ինչ-որ մի բանով ուզում են արտահայտվել… Ես էլ շատ-շատ էի ուզում արտահայտվել, որ այդ ամեն ինչը մեջիցս դուրս գա: Եվ ստեղծվեց այդ պիեսը… Վիշտը երեւի շատ ուժեղ ցնցում է»:
 
 
 
 
 
Նրա խաղացած կերպարներն ունեին կենսագրություն և ճակատագիր
Անցյալ դարի 70-80-ականներին Դրամատիկական թատրոնի նախ պատկերազարդ ազդագրերից, իսկ հետո արդեն բեմից իր հարազատ Երևան քաղաքի հանդիսատեսին էր ներկայանում հմայիչ կերպարանքով` թխահեր, խոշորաչք, մետաղյա զրնգուն ձայնով, դերասանական նախանձելի օրգանականությամբ ու պլաստիկայով օժտված, այդ շրջանի հայ բեմի ամենավառ ու աչքի ընկնող երիտասարդ դերասանուհիներից ՏԱԹԵՎԻԿ ՂԱՓԼԱՆՅԱՆԸ` Հրաչյա Ղափլանյան և Էմմա Վարդանյան նշանավոր արվեստագետների դուստրը։ Դերասանուհի, ում խաղը զարմանալի ժամանակակից էր` իր հոր հիմնած Դրամատիկական թատրոնի ոգուն համահունչ, ում խաղը հուզախռով էր կամ էլ ոճավորված կատակերգական, թավշյա կամ թանձր, սակայն միշտ թեթև` վարպետության դրսևորման առումով։ Ցածրահասակ լինելը կամ ձայնի մետաղը դերասանուհուն չէին խանգարում կերպավորել դասական թատերագրության ազնվազարմ վարքակենցաղով կամ էլ հասարակ ծագումով ուժեղ անհատականություն հերոսուհիների` Օֆելյա (Շեքսպիր, «Համլետ»), Մարգարիտ կրտսեր (Շեքսպիր, «Սպիտակ և կարմիր վարդերի պատերազմը»), Ռամունե (Յ. Մացկյավիչուս, «Մինդաուգաս»), Ժաննա դը Արկ (Ժ. Անույ, «Արտույտը»)։ Բեմական իր «թերությունները» դերասանուհին առավելություն էր դարձնում` արտիստական հմայքի իր զենքը, և վերը հիշատակած «կոստյումային դերերն» իր նյութից էր ձևում` առանց ինքն իրեն կրկնելու։ Տաթևիկի տարերքը, սակայն, ժամանակակից դերերն էին, իր հասակակիցների կերպավորումները։ Նրա հերոսուհիները սիրում, նվիրվում և ապրում էին շիտակ, անմնացորդ, զգացմունքների սահմանագծին` յուրաքանչյուր անգամ նույնանալով դերասանուհու պոռթկուն խառնվածքի և խորունկ էության հետ։ Լինելով հուզական և համոզիչ, ըմբոստ և փխրուն դրամատիկական դերերում` Միրա (Բ. Վասիլև, «Անունը ցուցակներում չէր էլ նշված»), Կատյա Բատիստովա (Գ. Պոլոնսկի, «Ռեպետիտոր»), Մարի (Վ. Պետրոսյան, «Վերջին ուսուցիչը»), Վալենտինա (Ա. Արբուզով, «Իրկուտսկյան պատմություն»), նա նույնքան հետաքրքիր էր կատակերգական խաղացանկում` Թագուհի (Ե. Օտյան, «Սեր և ծիծաղ»), Քերոլայն (Պ. Շաֆֆեր, «Մթին պատմություն»), Երանյակ (Հ. Պարոնյան, «Ատամնաբույժն արևելյան»)։ Եթե դրամա խաղալիս նրա դերասանական բնությունը ժայթքում էր բնական, առօրյա կերպավորմամբ, ապա կատակերգություններում Տաթևիկի խաղը թատերային հրավառություն էր` գրոտեսկով, հումորով, ռիթմիկ կազմակերպված պլաստիկական գծագրով։ Ավարտուն և ցայտուն էր նրա խաղացած յուրաքանչյուր կերպարը։ Անկախ ռեժիսորների մեկնաբանությունից` Տաթևիկը միշտ բերում էր իրենը` ուրույնը։ Նրա կատարման մեջ հույզերն ու խոհերը միաձույլ էին դրսևորվում` պայմանավորելով տաղանդավոր դերասանուհու տեսակը։
Տաթևիկի առաջին դերակատարումը Ա. Մակայոնոկի «Հալածված առաքյալում» քույրիկի կերպարն էր. դեռատի դերասանուհին խաղում էր դեռատի աղջկա դեր, խաղում էր վարակիչ անմիջականությամբ, շարմով, հումորով` նվաճելով մշտաներկա ու հավատարիմ իր հանդիսատեսին։ Ցավոք, Տաթևիկի մեր տեսած վերջին դերը իր հարազատ Երևան քաղաքում հյուրախաղային էր. դերասանուհին եկել էր Լոս Անջելեսից` անձնական մեծ կորուստ ապրած։ Քսան տարվա ընդմիջումից ու սպասումից հետո անդավաճան հանդիսատեսը նույն նվիրումով դարձյալ նրա հետ էր։ Ով կմտածեր, որ ներկայացումը Տաթևիկի հրաժեշտն էր իր հանդիսատեսին. երկու տարի անց դերասանական բուռն կյանքն ընդհատվեց։ Իրեն հարազատ Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոնից հեռու` Լոս Անջելես քաղաքում, Տաթևիկ Ղափլանյանը կնքեց իր մահկանացուն անսպասելի ու վաղաժամ։
Նվիրում, պայքար, ծիծաղ և արցունք, հետո հավերժություն ու նոր սկիզբ։ Թատրոնի անիվը պտտվում է նվիրյալների շնորհիվ։ Իսկ նրանց մասին մնում է առեղծվածը, ինչը թե գրվածը, թե նույնիսկ տեսագրվածը ի զորու չեն բացատրելու։
Ինչ էլ խաղար Տաթևիկը, առանց դիմադրությունների, ասես հեշտությամբ, առանց ջանք թափելու, ամեն ինչ ենթագիտակցաբար և իմպուլսիվ էր ընթանում։ Սակայն Տաթևիկի թվացյալ իմպուլսիվ խաղը միշտ կազմակերպված էր, հավաք ու կոկիկ։ Նրա խաղացած կերպարներն իր պես պայծառ ու լուսավոր էին, լիքը, բովանդակալի, ունեին կենսագրություն և ճակատագիր...