Վիքիպեդիա

«Նվարսակի պայմանագիր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ →‎top: ջնջվեց: {{Արևմտահայերեն|Նուարսակի Դաշինքը}}
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Պայմանագիր
| Անվանում = Նվարսակի պայմանագիր
| Լրիվ_անվանում = Նվարսակի հաշտության և խաղաղության պայմանագիր
| Պատկեր = The return to the homeland.jpg
| Վերնագիր = Հայկական զորքերի հրամանատար Վահան Մամիկոնյանի տուն վերադարձ ճակատամարտից հետո (481-484)։ Ջուլիան Զասսոյի նկար, XIX դար
| Տիպ =
| Պատրաստման_թվական = [[484]] թ.թվական
| Ստորագրման_թվական =
| Ստորագրման_վայր = Նվարսակ
Տող 12.
| Պայմաններ =
| Ուժը_կորցրել_է =
| Ստորագրել_են = [[Վահան Մամիկոնյան]] (Հայաստան), ԲալաշՆիխոր ([[Սասանյան Պարսկաստան]])
| Կողմեր = [[Պատկեր:Marzbanate.svg|20px]] Հայաստան
----
Տող 22.
| wikisource =
}}
'''Նվարսակի պայմանագիր''', խաղաղության և հաշտության պայմանագիր Հայաստանի և [[Սասանյան Պարսկաստան]]ի միջև: 484 թվականին [[Վահան Մամիկոնյան (ռազմական գործիչ)|Վահան Մամիկոնյանի]] և պարսկական արքունիքի ներկայացուցիչ Նիխոր զորավարի միջև [[Պարսկահայք]]ի [[Նվարսակ]] բնակավայրում կնքվածկնքվել է պայմանագիր, որով վերջ դրվեցէ դրվել [[Վահանանց պատերազմ (481-484)|481-484 թթ.թվականների ապստամբությանը]]։ Նվարսակի հաշտությամբ [[Սասանյան Պարսկաստան]]ը, որին չէր հաջողվել ճնշել [[Վահան Մամիկոնյան (ռազմական գործիչ)|Վահան Մամիկոնյանի]] ուժերի դիմադրությունը, ընդունեցընդունել է հայկական կողմի պայմանները՝ շնորհելով պարսկական տիրապետության տակ գտնվող Հայաստանի տարածքներին ինքնուրույնություն ներքին կյանքում և առժամանակ հրաժարվելով հայերին դավանափոխ անելու ծրագրերից։ծրագրերից<ref>[https://drive.google.com/open?id=1Z9qoDzO7pbKNTNIVZ6tubPpdqffQr2zs Լեո «Հայոց Պատմություն» երկրորդ հատոր։ Երևան: «Հայաստան» հրատարակչություն։ 1967։ էջ 125-128]</ref><ref>[https://drive.google.com/open?id=1q2KqKV0rR5ac3VxxdaA_VxjTQiV0wSDd Հ․ Գ․ Ժամկոչյան, Ա․ Գ․ Աբրահամյան, Ս․ Տ․ Մելիք-Բախշյան, Ս․ Պ․ Պողոսյան «Հայ ժողովրդի պատմություն․ սկզբից մինչև XVIII դարի վերջ», էջ 295-296]</ref>։
 
== Կետեր ==
Այդ պայմանագրից հետո Հայաստանը Մարզպանականի փոխարեն սկսեց կոչվել Տանուտերական երկիր, դրա կառավարիչ նշանակվեց Վահան Մամիկոնյանը, որը սկսեց կրել Հայոց տանուտեր տիտղոսը։
484 թվականին Հայասատնի և Սասանյան Պարսկաստանի միջև կնքած պայմանագիրը պարոնակում էր հետևյալ դրույթները՝
 
* ա․ վերացնելՎերացնել կրոնափոխության հարկադրանքը, քանդել Հայաստանում կառուցված կրակատները և դժվարություններ չստեղծել հայկական [[եկեղեցի|եկեղեցու]] գործունեության համար,:▼
Սասանյան Վաղարշ թագավորը հրաժարվել է հպատակ ժողովուրդների, այդ թվում՝ հայերի հանդեպ վարած դավանափոխման ու ձուլման քաղաքականությունից, Հայաստանից ետ կանչել իր զորքերը և հաշտության առաջարկով Նվարսակ ուղարկել պատվիրակություն՝ Նիխոր Վշնասպդատի գլխավորությամբ։ Նախնական համաձայնություններից ու պատանդներ ստանալուց հետո Վահան Մամիկոնյանը սպառազեն ջոկատով ժամանել է Նվարսակ և իր պայմանները թելադրել [[պարսիկ]]ներին։
* Արյաց աշխարհի թագավորի և այսուհետ միջնորդներ չպետք է լինեին:
 
* գ․ չմիջամտելՉմիջամտել հայ նախարարների ներքին գործերին, չհավատալ երկերեսանի, բախտախնդիր անձանց ամբաստանություններին, ունկնդրել ուղղամիտ մարդկանց խորհուրդները։▼
== Նվարսակի պայմանագրի պայմանները ==
 
Նվարսակի պայմանագրով Պարսից արքունիքը պարտավորվել է․
▲* ա․ վերացնել կրոնափոխության հարկադրանքը, քանդել Հայաստանում կառուցված կրակատները և դժվարություններ չստեղծել հայկական [[եկեղեցի|եկեղեցու]] գործունեության համար,
* բ․ պետական պաշտոնյաներին մեծարել ու գնահատել արդարամտությամբ, չցուցաբերել կամայականություններ, անազնիվ, անվաստակ անձանց, հավատուրացների ու դավաճանների փոխարեն պատիվների ու պաշտոնների արժանացնել ազնիվ, գործունյա և վաստակավոր մարդկանց,
▲* գ․ չմիջամտել հայ նախարարների ներքին գործերին, չհավատալ երկերեսանի, բախտախնդիր անձանց ամբաստանություններին, ունկնդրել ուղղամիտ մարդկանց խորհուրդները։
Վահան Մամիկոնյանը պարտավորվել է հեծելագունդ ուղարկել Պարսկաստան՝ գահի հավակնորդ Զարեհի դեմ։ Հայոց հեծելագունդը վճռական դեր է խաղացել գահակալական կռիվներում՝ պարտության մատնելով ու սպանելով Զարեհին։ [[485]] թվականին Վահան Մամիկոնյանը մեկնել է Տիզբոն, վերահաստատել Նվարսակի պայմանագիրը և ճանաչվել հայոց սպարապետ։ Պարսից արքունիքը շուտով նրան նշանակել է նաև Հայաստանի [[մարզպան]]։ Նվարսակի պայմանագրով թեև հայ ժողովուրդը քաղացիական լիակատար անկախություն չստացավ, սակայն այն խոշոր հաղթանակ էր Սասանյանների ազգաձուլման վտանգի դեմ։ Հայ ժողովուրդը քառամյա հերոսական մաքառումների գնով վերստին ապահովեց իր ներքին ինքնուրույնությունը։
* Հայերը պետք է հեծելազոր ուղարկեին պարսից արքունիք, որտեղ այդ գունդը պետք է կռվեր արքայի թշնամիների դեմ<ref>Լեո, Երկեր, հ. 2, Երեւան, 1967թ., էջ 126-128:</ref>:
 
== Աղբյուրներ ==
Տող 41 ⟶ 38՝
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.mskh.am/divanagitutjun/arm/nvarsakpajman.html Նվարսակի պայմանագրի մասին Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրի կայքում]
 
{{ՀՍՀ|հատոր=8|էջ=399}}
 
[[Կատեգորիա:Վահանանց պատերազմ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Նվարսակի_պայմանագիր» էջից