«Վեգետատիվ նյարդային համակարգ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 7.
'''Վեգետատիվ (ինքնավար) նյարդային համակարգ'''<ref name="БМЭ">''Лапин C. К., Михайловский В. С., Плечкова Е. К., Шефер Д. Г.'' [http://бмэ.орг/index.php/ВЕГЕТАТИВНАЯ_НЕРВНАЯ_СИСТЕМА Вегетативная нервная система] // Большая медицинская энциклопедия, 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия. — Т. 4.</ref> ({{lang-la|vegetatio}}՝ գրգռում, {{lang-la|vegetativus}}՝ բուսական), [[ծայրամասային նյարդային համակարգ]]ի բաժին, կենտրոնական և ծայրամասային բջջային կառույցների համալիր, որը կարգավորում է օրգանիզմի ֆունկցիոնալ մակարդակը, որն անհրաժեշտ է նրա բոլոր օրգան համակարգերի ճշգրիտ ռեակցիայի համար: Վեգետատիվ նյարդային համակարգը կարգավորում է ներքին օրգանների գործունեությունը, ներզատական և արտազատական գեղձերի արյունատար և ավշային անոթների գործառույթները<ref>[http://www.golkom.ru/kme/03/1-199-2-3.html Краткая медицинская энциклопедия.]</ref>։ Այն կարևոր դեր է կատարում ներքին միջավայրի կայունության պահպանման և բոլոր ողնաշարավոր կենդանիների հարմարողական ռեակցիայի իրականացման գործում։ Այս համակարգի անվանումը բնորոշում է նրա համեմատաբար բարձր աստիճանի անկախությունը [[կենտրոնական նյարդային համակարգ]]ից։
Վեգետատիվ նյարդային համակարգը կազմված է [[Սիմպաթիկ նյարդային համակարգ|սիմպաթիկ]], [[Պարասիմպաթիկ նյարդային համակարգ|պարասիմպաթիկ]] ու [[մետասիմպաթիկ նյարդային համակարգ|մետասիմպաթիկ]] բաժիններից<ref>{{cite book|last1=Langley|first1=J.N.|title=The Autonomic Nervous System Part 1|date=1921|publisher=W. Heffer|location=Cambridge}}</ref><ref>{{cite book|last1=Jänig|first1=Wilfrid|title=Integrative action of the autonomic nervous system : neurobiology of homeostasis|date=2008|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978052106754-6|page=13|edition=Digitally printed version.}}</ref><ref>{{cite web|last1=Furness|first1=John|title=Enteric nervous system|url=http://www.scholarpedia.org/article/Enteric_nervous_system|website=Scholarpedia|accessdate=8 October 2017|language=en|doi=10.4249/scholarpedia.4064|date=9 October 2007|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171008231715/http://www.scholarpedia.org/article/Enteric_nervous_system|archivedate=8 October 2017}}</ref><ref>{{cite book|last1=Willis|first1=William D.|editor1-last=Berne|editor1-first=Robert M.|title=Physiology|date=2004|publisher=Mosby|location=St. Louis, Mo.|isbn=0323022251|edition=5.|chapter=The Autonomic Nervous System and its central control}}</ref>, որոնք գործում են համաձայնեցված՝ օրգանիզմի պահանջներին համապատասխան ու ապահովում վեգետատիվ ֆունկցիաների բնականոն ընթացքը։
Վեգետատիվ նյարդային համակարգը մի շարք առանձնահատկություններով տարբերվում է [[մարմնական նյարդային համակարգ]]ից։ Վերջինիս շարժողական [[նյարդաթելեր]]ը դուրս են գալիս [[ողնուղեղ]]ից նրա ամբողջ երկարությամբ առանց ընդհատվելու նյարդավորում կմախքային [[մկաններ]]ը։ Մինչդեռ վեգետատիվ նյարդային համակարգի նյարդաթելերը դուրս են գալիս ողնուղեղի ու [[գլխուղեղ]]ի որոշ բաժիններից և ընդհատվում նրանցից դուրս գտնվող [[վեգետատիվ հանգույց]]ներում։ Ուստի օրգաններին հաղորդվող ազդակները անցնում են իրար հաջորդող երկու նեյրոններով։
Անուղղակիորեն է ինքնավարության համակարգի արտահայտությունը և ընդերային համակարգի ու սիմպատիկ բաժնի արտահայտությունները նույնը չեն։ Այժմ սիմպատիկ են համարվում ընդերային համակարգի նյարդաթելերի մի մասը։ Սակայն տարբեր հեղինակներ «սիմպատիկ» տերմինը օգտագործում են տարբեր ձևերով․
▲• նեղ իմաստով, ինչպես գրված է վերը նշված նախադասության մեջ,
▲• որպես ինքնավար տերմինի հոմանիշ,
▲• որպես ամբողջ վեգետատիվ նյարդային համակարգի անվանում՝ինչպես զգայական, այնպես էլ շարժողական։
== Սիմպաթիկ նյարդային համակարգ ==
| |||