Վիքիպեդիա

«Միջագետք»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 1.
{{այլ կիրառումներ|Միջագետք (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր}}
[[Պատկեր:Mesopotamia.PNG|մինի|Միջագետք (Մեսոպոտամիա)]]
'''Միջագետք''', պատմական տարածք [[Արևմտյան Ասիա|Արևմտյան Ասիայում]], որը գտնվում է [[Տիգրիս]] և [[Եփրատ]] գետերի համակարգում, ներկայումս այս տարածքը համապատասխանում է [[Իրաք|Իրաքի]], [[Քուվեյթ|Քուվեյթի]], [[Սաուդյան Արաբիա|Սաուդյան Արաբիայի]] հյուսիսային հատվածի, [[Սիրիա|Սիրիայի]] արևելյան հատվածի, Հարավարևելյան [[Թուրքիա|Թուրքիայի]], թուրք-սիրիական և իրան-իրաքյան սահմանների երկայնքով ձգվող շրջաններին<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/history/ancient/cultures/mesopotamia_gallery.shtml|title=Ancient History in depth: Mesopotamia|publisher=BBC History|access-date=2017-07-21}}</ref>: [[File:N-Mesopotamia and Syria english.svg|upright=1.45|thumb|right|Միջագետքի սահմանները ցույց տվող քարտեզ՝ Վաշուկանի, [[Նինվե]], [[Աշուր (քաղաք)|Աշուր]], Նուզի, [[Պալմիրա]], [[Մարի (քաղաք-պետություն)|Մարի]], Սիպպար, [[Բաբելոն]], Քիշ, Նիպպուր, Իսին, [[Լագաշ]], [[Ուրուկ]], Ալեքսանդրիա, [[Ուր (քաղաք-պետություն)|Ուր]]՝ հյուսիսից հարավ:]]
Տող 5 ⟶ 6՝
Մ.թ.ա. 539 թվականին [[Բաբելոն|Բաբելոնի]] անկումից հետո, երբ [[Աքեմենյան Պարսկաստան|Աքեմենյան Պարսկաստանը]] գրավում է այն, արդեն իսկ պատմական հնագույն աղբյուրներում (մոտ մ.թ.ա. 3100) հիշատակվում է, որ [[Շումերներ|շումերներն]] ու [[Աքքադցիներ|աքքադացիները]] (այդ թվում՝ [[ասորիներ]] և [[Բաբելոնի թագավորություն|բաբելոնացիներ]]) գերիշխանություն են հաստատել Միջագետքում: Մ.թ.ա. 332 թվականին Միջագետքը հայտնվել է [[Ալեքսանդր Մակեդոնացի|Ալեքսանդր Մեծի]] տիրապետության տակ, իսկ նրա մահից հետո այն դարձել է հունական [[Սելևկյանների կայսրություն|Սելևկյանների կայսրության]] գերիշխանության տակ:
 
Շուրջ մՄ.թ.ա. շուրջ 150 թվականին Միջագետքը հայտնվում է [[Պարթևաստան|Պարթևական կայսրության]] իշխանության տակ: Միջագետքը դարձել է հռոմեացիների և պարթևների միջև ռազմադաշտ, որի արդյունքում Միջագետքի արևմտյան մասերը հայտնվել են հռոմեական վերահսկողության տակ: 226 թվականին Միջագետքի արևելյան շրջանները անցել են [[Սասանյան Պարսկաստան|Սասանյաններին]]: Միջագետքի բաժանումը Հռոմի (395 թվականից Բյուզանդիա) և Սասանյանների միջև տևել է մինչև 7-րդ դարը, երբ մուսուլմանները նվաճել են [[Պարսկաստան|Պարսկաստանը]] Սասանյան կայսրությունից, ապա [[Լևանտ|Լևանտը]]՝ [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդիայից]]: Մ.թ.ա. 1 դարից մինչև 3-րդ դարը Միջագետքում գոյություն են ունեցել մի շարք պետություններ՝ նեոասորական և քրիստոնեական, այդ թվում՝ [[Ադիաբենե|Ադիաբենեն]], [[Օսրոյենե|Օսրոյենեն]] և Հատրա:
 
Մ.թ.ա. շուրջ 10,.000 թվականին Միջագետքը եղել է նեոլիթական հեղափոխության վաղ զարգացումների էպիկենտրոն: Միջագետքը «դարձել է մարդկության պատմության մեջ ամենակարևոր զարգացումների ոգեշնչման աղբյուր, այդ թվում՝ [[Անիվ|անիվի]] հայտնագործումը, առաջին [[Հացահատիկային բույսեր|հացահատիկի]] տնկումը և ձեռագիր տեքստի զարգացումը, [[Մաթեմատիկա|մաթեմատիկան]], [[Աստղագիտություն|աստղագիտությունը]] և [[Գյուղատնտեսություն|գյուղատնտեսությունը]]»<ref name="historyandpolicy">{{cite web|url=http://www.historyandpolicy.org/papers/policy-paper-13.html|title=Iraq, past, present and future: a thoroughly-modern mandate?|last=Milton-Edwards|first=Beverley|date=May 2003|work=History & Policy|publisher=History & Policy|location=[[United Kingdom]]|accessdate=9 December 2010}}</ref>:
 
==Ծագումնաբանություն ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Միջագետք» էջից