«Մարգահովիտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 65.
}}
 
'''Մարգահովիտ''' (նաև. Բոզգեղ, Բոզիգյուղ, Թագավորանիստ, Համզաչիման), գյուղ ՀՀ [[Լոռու մարզ]]ում, [[Գուգարքի տարածաշրջանումտարածաշրջան]]ում, [[Փամբակի լեռնաշղթա|Փամբակի]] և [[Հալաբի լեռնաշղթաներիլեռնաշղթա]]ների միջև` [[Վանաձոր]] քաղաքից 17 կմ հարավ-արևելք, Վանաձոր-Դիլիջան խճուղու վրա, թեք հարթավայրում։
 
== Պատմությունը ==
Գյուղը հիմնադրվել է 10-րդ դարում Պահլավունիների[[Պահլավունիներ]]ի ավատատիրական մեծ իշխան Գրիգոր Համզե Պահլավունու կողմից, որը եղել է քաջ զորավար, Անիի Ապուղամրենց Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու կառուցողը։ Այս նշանավոր հայրենասեր գործիչն ունեցել է կրկնակի անուն` Գրիգոր և Համզե։ Գյուղը 10-րդ դարում կոչվել է Համզեգյուղ կամ Համզագյուղ, 17-րդ դարում կոչվել է Թագավորանիստ, 18-րդ դարում վերանվանվել Համզաչիման, հետո կոչվել է Բոզիքենդ կամ Բոզիգյուղ, ապա նորից վերանվանվել Համզաչիման, իսկ 1978թ.-ին` Մարգահովիտ։
=== Հայրենական մեծ պատերազմ ===
 
1941-1945թթ. Հայրենական մեծ պատերազմին գյուղից մասնակցած 1297 մարդուց տուն չեն վերադարձել 284-ը։
 
== Տեղանքը ==
Մարգահովիտում ամենուրեք կան մրգատու ծառեր և կարտոֆիլի ու կաղամբի բանջարանոցներ։ Կլիման բավարար խոնավ է։ Խմելու ջուրը բերված է մոտ 7 կմ հեռավորությունից։ Ունի երկաթային բաղադրության հանքային աղբյուրներ։ Տները քարաշեն են, կտուրներով։ Շրջակայքը անտառապատ է։ Ունի ծծմբակոլչեդանային և ոսկու հանքավայրեր։ Նախկին ՀամզաչիմանըԳյուղը Մարգահովիտ է վերանվանվել 25.01.1978թ։
 
== Բնակչություն ==
Տող 110 ⟶ 109՝
 
== Տնտեսություն ==
Համայնքի հողատարածքը կազմում է 11627, 63 քմ։ Մարգահովիտի կաթնաանասնապահական պետական տնտեսությունը զբաղվում է նաև կերային և բանջարաբոստանային կուլտուրաների, կարտոֆիլի մշակությամբ, պտղաբուծությամբ։ Պետական տնտեսությունը լուծարվել է 1991 թ.։ Ունի միջնակարգ դպրոց, հիմնադրված 1860թ.<ref>ՀՀ ազգային արխիվ, ֆոնդեր 7, 48</ref> 405 աշակերտով, մշակույթի տուն, գրադարան, շուրջ 13 հազար կտոր գրականությամբ, մանկապարտեզ, տեղամասային հիվանդանոց։ Գործում են Կրթամարզամշակութային համալիրը` երկրագիտական թանգարանով, արվեստի դպրոցով, երիտասարդական կենտրոնով, մարզական խմբերով, Գուգարքի անտառտնտեսության Մարգահովիտի տեղամասը, <Վալլեքս Մայնինգ> ընկերությունը, Հայփոստի բաժանմունքը, <Էյ Թի Փի> բարեգործական հիմնադրամը, քարի մշակման արտադրամասը, (Վարդանուշ) պանրի արտադրամասը{{փաստ}},։ Գյուղում գործունեություն է ծավալում <Մարգահովիտցիների Զորավիգ> հայրենակցական միությունը։
 
1986թ. շահագործման է հանձնվել Մարգահովիտ-Մեղրաձոր երկաթուղային թունելը (8320մ)։
Տող 119 ⟶ 118՝
 
== Հայտնի բնակիչներ ==
Այստեղ են ծնվել Սովետական Միության հերոս [[Ավագ Անտինյան]]ը (1917թ.1917), գվարդիայի գնդապետ, դիվիզիայի հրամանատար՝ [[Զաքար Դերձյան]]ը (1903թ.1903), դերասանուհի, ռեժիսոր և արձակագիր [[Ջուլիետ Մատինյան]]ը (1941թ.1941), գրող [[Հրաչյա Սարուխան]]ը (1947թ.1947
 
== Գիտեք որ ==
# Միակ հայ գիտնականը, ով ԱՄՆ-ի պարապելգիականպարապելագիական ընկերության պատվավոր գիտական խորհրդատու է և գլխուղեղի ուսւոմնասիրությանուսումնասիրության միջազգային կազմակերպության անդամ, Մարգահովիտցի /Համզաչիման/ Լևոն Արշալույսի Մատինյանն է։
# Գուգարքի տարածաշրջանի ԽՍՀՄ սպորտի առաջին վարպետը սամբո ըմբշամարտից, Մարգահովիտցի /Համզաչիման/ Հրայր Ղահրամանի Գյոկչյանն է։
# Աշխարհի միակ հայ վետերան վազորդը, ով արժանացել է աշխարհի և եվրոպայի առաջնությունների բարձրագույն մրցանակների, Մարգահովիտցի /Համզաչիման/ Սերգեյ Սարգիսի Սարուխանյանն է։
Տող 128 ⟶ 127՝
 
== Պատկերասրահ ==
<gallery>
<gallery>
P6291311_Մարգահովիտի_եկեղեցի.JPG|Մարգահովիտի Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցին
Բնապատկեր.jpg|Գյուղը Փամբակի լեռնաշղթայի համայնապատկերով