Սուրբ Մինաս եկեղեցի (Մարիամաձոր)
Սուրբ Մինաս, 1601 թվականին կառուցված հայ առաքելական եկեղեցի Արցախի Հանրապետության Հադրութի շրջանի Մարիամաձոր գյուղի հարավ-արևմտյան մասում[1][2]։
| Սուրբ Մինաս եկեղեցի | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Արցախ |
| Տեղագրություն | Մարիամաձոր |
| Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
| Հիմնական ամսաթվերը | 1601 |
| Հիմնադրված | 1601 |
 | |
 | |
Հորինվածք
խմբագրելԵկեղեցին հորինվածքով ուղղանկյուն հատակագծով միանավ բազիլիկ է, որն արևելյան կողմում ավարտվում է ուղղանկյուն խորանով։ Սուրբ Մինասի տանիքը թաղակապ է, արտաքուստ երկթեք, հողածածկ։ Կառուցված է անմշակ քարով և կրաշաղախով։ Երկրաությունը 14,7 մետր է, լայնությունը՝ 7,9 մետր, իսկ բարձրությունը՝ 4,5 մետր։
Միակ մուտքը արևմտյան կողմից էր։ Լուսավորվում էր արևելքից և արևմուտքից բացվող մեկական լուսամուտներով, որոնք ներկայումս փլված են։ Ադրբեջանի կողմից շրջանի օկուպացիայի առաջ եկեղեցու ներսում պահպանված էին պատերի մեջ ագուցված խաչքարեր և խաչքարաբեկորներ։
Պատմություն
խմբագրելՄուտքի բարավորի վրա թողնված արձանագրության համաձայն՝ Սուրբ Մինաս եկեղեցին կառուցվել է 1601 թվականին.
|
Թվ[ին] ։ՌԾ։ - ԴՀՎ 5, 173
|
|
Ըստ հնագետ, գրող Մակար Բարխուդարյանի, հյուսիսային կամարի վրա արձանագրված էր եկեղեցին կառուցողի հիշատակագրությունը.
|
|
Ես Ազարիա աբ[ե]ղա Դաւիթ Էրեց, որ շինող եկեղեցոյ շինեցի տէր |
|
Նույն կամարի մյուս կողմում, մեկ այլ արձանագրություն.
|
|
Խաչս Բաղդասարին է, իւր կողակցին ․․․ - Բարխուտարեանց 1895, 73
|
|
Այս արձանագրությունները ներկայումս չեն պահպանվել։
Վիճակ
խմբագրել1930 ական թվականներին խորհրդային հակակրոնական պայքարի արդյունքում պայթեցվել է եկեղեցին, որից հետո այն մնացել էր կիսավեր։
2020 թվականի հոկտեմբերին Ադրբեջանն օկուպացրել է Մարիամաձոր գյուղը և Սուրբ Մինաս եկեղեցին, որի ներկայիս վիճակի մասին տեղեկություններ չկան։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Մարիամաձորի Սուրբ Մինաս եկեղեցին». Monument Watch. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
- ↑ «Հադրութի շրջան». ՀԱՍԵ Արցախի թեմ. 2021 թ․ ապրիլի 17. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին.