Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Կոտայք)
Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի գտնվում է Կոտայքի մարզի Կապուտան գյուղում[2]։ Եկեղեցին անվանում են նաև «Կուլի ժամ»։ Այն կառուցվել է VII դարում[3]։ Հայտնի է, որ նախքան խորհրդային տարիները գյուղի միակ ծխական եկեղեցին էր։ Գտնվում էր գյուղամիջի աղբյուրի մոտ։
| Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | Եկեղեցի |
| Երկիր |  Հայաստան |
| Տեղագրություն | Հայաստան Կոտայքի մարզ |
| Տարածաշրջան | Աբովյան |
| Հոգևոր կարգավիճակ | Չի գործում |
| Ժառանգության կարգավիճակ | մշակութային հուշարձան Հայաստանում[1] |
| Ճարտարապետական ոճ | Հայկական |
Եկեղեցու մասին պահպանված գրավոր առաջին հիշատակույուններից մեկը 1839 թվականից է. «Կեօք քիլիսէ. եկեղեցին յանուն սուրբ Յովհաննու»։
1940-ական թվականների վերջերից այլևս գոյություն չունեցող վաղմիջնադարյան եկեղեցու մասին տակավին 1947 թվականին նշվել է. «...քանդված էր արևմտյան պատը, հյուսիսայինը քանդել և շարել են հեղեղատը, պահպանված էր արևելյան և հյուսիսային պատերի կրաշաղախ միջուկի որոշ մասերը ½ մետր բարձրությամբ»։
1886 թվականին Սուրբ Հովհաննես եկեղեցին ենթարկվել է մասնավոր նորոգությունների։ Այդ առթիվ նույն թվականի հոկտեմբերի 27-ին Կոտայքի գործակալ ավագ քահանա Հովհաննես Մելիք-Գևորգյանը Երևանի թեմի հայոց կոնստիտորիային գրել է. «...ի 26-ն հոկտեմ. անձամբ ներկայացայ ի գիւղն Գեօկքիլիսայ՝ ի պատճառս նորոգութեան խաչկալի եկեղեցւոյն, ընթերցայ պղծեալ տաճարի, օծեցի զպատկերս սբ. Աստուածածնի և սրբոյ առաքելոցն Թադէոսի և Բարդուղիմէոսի»։
Ըստ ամենայնի, հիշյալ նորոգությունից հետո եկեղեցին վերաօծմամբ անվանափոխվել է։ Համենայն դեպս, ադեն 1909 թվականին հիշատակվում է Սբ. Աստվածածաին անվամբ։
Քահանաներ. Սբ Հովհաննես (Սբ. Աստվածածին) եկեղեցուն սպասավորած քահանաներից հիշվում են տաճկահպատակ Գաբրիել Տեր-Սահակյանը և տեր Գասպարը (1867 թվական), Գրիգոր քահանա Մանուկյանը (հիշատակվում է 1909 թվականին, ծնված 1869 թվականին, ձեռնադրված՝ 1905 թվականին)։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
- ↑ «Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ». 2020 թ․ փետրվարի 29.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն) - ↑ «Կապուտանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Կոտայքի մարզ)». 2019 թ․ սեպտեմբերի 27.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն)
Գրականություն խմբագրել
- Ս. Կարապետյան, Կապուտան գյուղի պատմական հուշարձանները, էջ 5-8։
- Շահխաթունեանց Յ.,Ստորագրութիւն Կաթուղիկէ Էջմիածնի և հինգ գաւառացն Արարատայ, Էջմիածին, 1842, էջ 162։