Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Սուրբ Սարգիս, Եղեգնաձոր)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (այլ կիրառումներ)
Սուրբ Աստվածածին մայր եկեղեցի (Սուրբ Սարգիս)[2], Հայ առաքելական եկեղեցի Հայաստանի Վայոց ձորի մարզի Եղեգնաձոր քաղաքում։ Ընդգրկված է Եղեգնաձորի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում։
| Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի | |
|---|---|
 Սուրբ Աստվածածին մայր եկեղեցի | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Հայաստան |
| Տեղագրություն | Եղեգնաձոր[1] |
| Դավանանք | Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցի |
| Թեմ | Վայոց ձորի թեմ |
| Ներկա վիճակ | գործող |
| Մասն է | Ամրոց «Քյոշկ» |
| Կազմված է | Խաչքար և Տապանաքար |
| Ժառանգության կարգավիճակ | մշակութային հուշարձան Հայաստանում[1] |
| Անվանված | Մարիամ Աստվածածին |
| Ճարտարապետական տիպ | Հայկական |
| Ճարտարապետական ոճ | Միանավ անգմբեթ բազիլիկ |
| Հիմնադրված | 12րդ դար, վերանորոգվել 1878 |
 | |
 | |
ՊատմությունԽմբագրել
Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին բազիլիկ կառույց է, ունի մեկ ավագ խորան, երկու փոքրիկ ավանդատուն, մկրտության ավազան, և մի փոքրիկ զանգակատուն, եկեղեցին լուսավորվում է վեց փոքրիկ լուսամուտների և երկու ջահերի շնորհիվ։ Ունի երկու փայտաշեն դռներ՝ եկեղեցու արևմտյան և հարավային կողմերում, ներսից զարդարված է հինգ մեծ ու փոքր սրբապատկերներով, որոնց վրա պատկերված են Հիսուսի մկրտության, խաչելության դրվագները, Հիսուսը մանուկներին օրհնելիս և Սուրբ Աստվածածնի պատկերները։ Խորանի հետևի պատն ամբողջությամբ զարդարված է որմնանկարներով, ուր պատկերված են սերովբեներ և քերովբեներ հրեշտակներ, խաչեր, զարդանախշեր և այլն։
Եկեղեցու բակում՝ արևմտյան դռան աջ և ձախ կողմերում, տեղադրված են երեք խաչքարեր, որոնցից երկուսը նվիրված են Հայոց Մեծ եղեռնի անմահ զոհերի հիշատակին, իսկ մյուսը՝ Սուրբ Վարդանանց նահատակներին։ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու պատերի մեջ տեղադրված են խաչքարեր, որոնցից մի քանիսը թվագրվում են մինչև ԺԲ դար։
Եկեղեցին նախկինում կրել է Սուրբ Սարգիս անունը, սակայն ժամանակի ընթացքում վերանվանվել է Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու, ինչը երևում է եկեղեցու արևմտյան դռան վրայի արձանագրությունից. «Ես այս Սուրբ Սարգիս եկեղեցիս վերակառուցեցի…Գրիգոր Մելիք, 1878»։
Եկեղեցին կառուցվել է արդեն գոյություն ունեցող խոնարհված մեկ ուրիշ եկեղեցու տեղում, որը կառուցվել է Ե դարում[3]։
Եկեղեցու հոգևոր հովիվն է Տեր Վազգեն քահանա Հովհաննիսյանը։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
- ↑ «Եղեգնաձորի Սուրբ Աստվածածին (Սուրբ Սարգիս) Եկեղեցի»։ Պատմական Հետք։ Վերցված է 2021-10-03
- ↑ «Եղեգնաձորի Ս. Աստվածածին (Ս. Սարգիս) եկեղեցի»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015-04-05-ին։ Վերցված է 2014-12-14
|
Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձան, օբյեկտ № 11.1/2.1 |