Վիքիպեդիա

Վայոց ձորի թեմ

Վայոց ձորի թեմ, Հայ առաքելական եկեղեցու նորագույն թեմերից մեկը, որն ընդգրկում է Հայաստանի Վայոց ձորի մարզը։ Թեմական կենտրոնը գտնվում է Եղեգնաձոր քաղաքում։ Եպիսկոպոսի նստավայրը Եղեգնաձորի 12-րդ դարի Սուրբ Աստվածածին տաճարն է։ Թեմը ստեղծվել է 2010 թվականին, երբ այն անջատվեց Սյունյաց թեմից[1]։ Առաջնորդարանի շենքը գտնվում է Եղագնձոր քաղաքի Գրիգոր Նարեկացի փողոցում։

Սյունյաց թեմ
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզՎայոց ձորի մարզ
ՎարչկենտրոնԵղեգնաձոր
ԱռաջնորդԱբրահամ արքեպիսկոպոս Մկրտչյան

ԿառուցվածքԽմբագրել

Թեմի առաջնորդն Աբրահամ արքեպիսկոպոս Մկրտչյանն է։ Նա ծառայության մեջ է թեմի ձևավորման օրվանից՝ 2010 թվականի դեկտեմբերից։ Փոխանորդը Զարեհ վարդապետ Կաբաղյանն է, իսկ մնացած 5 քահանաները սպասարկում են Վայոց ձորի մարզի 17 հոգևոր կառույցներում։

Թեմն ունի հետևյալ բաժինները.

  • Վարչություն
  • Մեդիա
  • Քրիստոնեական դաստիարակության կենտրոն
  • Երիտասարդաց միություն
  • Ստեղծագործական խումբ

Ակտիվ եկեղեցիներԽմբագրել

Ստորև ներկայացված են Վայոց ձորի թեմի ենթակայության տակ գործող եկեղեցիների (10), վանքերի (5) և մատուռների (2) ցանկը՝ դրանց գտնվելու վայրը և օծման տարեթվերը[2].

ԵկեղեցիներԽմբագրել

  • Սուրբ Աստվածածին Մայր տաճար, Եղեգնաձոր

  • Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Արենի

  • Զորաց Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի, Եղեգիս

  • Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Խաչիկ

  • Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Մարտիրոս

  • Սուրբ Հակոբ եկեղեցի, Վերնաշեն

  • Սուրբ Տրդատ եկեղեցի, Վայք

  • Սուրբ Աննա եկեղեցի, Մալիշկա

  • Սուրբ Մարիամ եկեղեցի, Աղավնաձոր

  • Սուրբ Գայանե եկեղեցի, Ջերմուկ

ՎանքերԽմբագրել

  • Նորավանք, Արենիի մոտ, 1205 թ

  • Սպիտակավոր վանք, Վերնաշենի մոտ, 1321 թ

  • Արկազ Սուրբ Խաչ վանք, Վերնաշենի մոտ, 1872 թ

ՄատուռներԽմբագրել

  • Սուրբ Մարիամ մատուռ, Մարտիրոս, 2004 թ
  • Սուրբ Գայանե մատուռ, Կեչուտ, 2007 թ
  • Սուրբ Եղիշե մատուռ, Գնդեվազ, 2013թ

Չգործող/ավերված եկեղեցիներ և վանքերԽմբագրել

  • Արատեսի վանք, Արատեսի մոտ, VII դ

  • Թանահատի վանք, Վերնաշենի մոտ, 8-13-րդ դդ

  • Քարևանքի ավերակներ, Եղեգիսի մոտ, 9-10-րդ դդ

  • Շատիվանք, Շատինի մոտ, 929 թ

  • Գնդեվանք, Գնդեվազի մոտ, 936 թ

  • Ցաղաց քար վանք, Արտաբույնքի մոտ, 10-րդ դ

  • Հերմոնի վանք, Եղեգիսի մոտ, 10-րդ դ

  • Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Եղեգիս, 10-րդ դար

  • Խոտակերաց վանք, Խաչիկի, 10-րդ դ

  • Սուրբ Սիոն վանք, Հերհերի մոտ, 10-13-րդ դդ

  • Սուրբ Մամաս վանք, Սալլիի մոտ, 12-13-րդ դդ

  • Սուրբ Նշան եկեղեցի, Եղեգիս, 13-րդ դ

  • Մարտիրոսավանք, Մարտիրոս, 1286 թ

  • Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Գնդեվազ, 1686 թ

  • Սբ Հրեշտակապետաց եկեղեցի, Հորբատեղ, 1692 թ

ԱռաջնորդներԽմբագրել

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ Հայաստանում հիմնվել են երկու նոր թեմեր՝ Վայոց թեմը և Տավուշի թեմը (New dioceses are formed in Armenia: Vayots Dzor and Tavush)
  2. ↑ Churches and monasteries of the Diocese of Vayots Dzor

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վայոց_ձորի_թեմ&oldid=8591934» էջից