Սեյդի (Թուրքմենստան)
Սեյդի (թուրքմ.՝ Seýdi, նախկին անվանումը՝ Նեֆտեզավոդսկ), քաղաք Թուրքմենստանի Լեբապի վելայաթի Դանևսկի էտրապում[1]։
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| ռուս.՝ Сейди | ||
| Երկիր |  Թուրքմենստան | |
| Հիմնադրված է | 1973 թ. | |
| Բնակչություն | ▲20 491 մարդ (2009) | |
| Ժամային գոտի | UTC+5 | |
| ||
ՊատմությունԽմբագրել
Նեֆտեզավոդսկը հիմնադրվել է 1973 թվականին՝ կապված նավթավերամշակման գործարանի կառուցման հետ։ Եղել է քաղաքատիպ ավան Թուրքմենական ԽՍՀ Չարջոուի մարզի Դեյնաուսկի շրջանում[2]։
1990 թվականի օգոստոսի 23-ին Նեֆտեզավոդսկն ստացել է քաղաքի կարգավիճակ[3] և վերանվանվել է Սեյդի՝ ի պատիվ թուրքմեն բանաստեղծ և հայրենասեր Սեյիթնազար Սեյդիի։
2017 թվականի նոյեմբերի 25-ին Թուրքմենստանի խորհրդարանը Սեյդիի կարգավիճակը փոխել է Լեբապ վելայաթի իրավունք ունեցող քաղաքից Դյանևի էտրապի մեջ գտնվող քաղաքի, որը ներառում էր նաև նրա գենգեշլիքներ Գաբակլին և Իսբազը[4]։
ԱշխարհագրությունԽմբագրել
Սեյդին գտնվում է Զաունգուզյան Կարակումներ անապատի ծայրամասում, Թուրքմենաբադից (նախկին Չարջոու) 70 կմ դեպի հյուսիս-արևմուտք, Ամուդարյա գետի ձախ ափին։
Քաղաքի մոտ կա մի մեծ բլուր և արհեստական լիճ, անցնում է Սեյդի-Ռեպետեկ ճանապարհը, կա երկաթուղային կայարան։
ԲնակչությունԽմբագրել
Սեյդիի բնակչությունը՝ 21 160 մարդ (2010 թվականի գնահատական)[5]։
| Տարի | 1979 | 1989 | 2010 |
|---|---|---|---|
| Բնակչություն | 4410 | 11 059 | 21 160 |
ԱրդյունաբերությունԽմբագրել
Քաղաքում է գտնվում Սեյդիի նավթավերամշակման գործարան, երկաթբետոնե կոնստրուկցիաների գործարան և բամբակ վերամշակման գործարան։ Գործում է նաև համանուն հյուրանոցային համալիր։
Սեյդիի նավթավերամշակման գործարանը, որը կառուցվել է ուշ խորհրդային շրջանում Սիբիրից խողովակաշարով ստացվող նավթի վերամշակման համար, մնում է Թուրքմենստանի երկու նավթավերամշակման գործարաններից մեկը[1]։ Խորհրդային Միության փլուզումից հետո Սեյդիի նավթավերամշակման գործարանը վերաինտեգրվել է Կոկդումալակ, Յաշիլդեպե, Յոլոտեն և Քերվեն նավթային հանքավայրերի հետ[1][6][7]։ 2020 թվականին վերամշակվել է մոտ կես միլիոն տոննա նավթ, արտադրանքի մեջ եղել են բենզին, ասֆալտ և դիզելային վառելիք[8][9]։
Տեսարժան վայրերԽմբագրել
- Հին ամրոցի ավերակներ,
- Ամուդարյա պետական արգելոցի թանգարան։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Brummell Paul (2005)։ Turkmenistan (անգլերեն)։ Bradt Travel Guides։ էջեր 192–193։ ISBN 978-1-84162-144-9
- ↑ Нефтезаводск հոդվածը Սովետական մեծ հանրագիտարանում
- ↑ Всемирный исторический проект. Лебапский велаят Archived 2009-07-28 at the Wayback Machine.
- ↑ «Парламент Туркменистана внёс изменения в административно-территориальное деление Лебапского велаята»։ Информационный портал Туркменистана «Turkmenportal» (ռուսերեն)։ 2017-11-28։ Վերցված է 2018-04-14
- ↑ World Gazetteer.
- ↑ «В Туркменистане построят современные газохимические комплексы» (ռուսերեն)։ Neftegaz.ru։ 3 December 2012
- ↑ «Туркменистан в Каракумах ввел в эксплуатацию очередное газоконденсатное месторождение Кервен. После 2009 г это первый успех туркменских газовиков» (ռուսերեն)։ Neftegaz.ru։ 11 March 2012
- ↑ «Seydi Oil Refinery Processes 135.5 Thousand Tons of Oil»։ Business Turkmenistan։ April 20, 2020
- ↑ «Seydi Oil Refinery Processes Around 441.2 Thousand Tons of Oil»։ Business Turkmenistan։ December 16, 2020