Ռազմական դաշինքը միջազգային պայմանագիր է ազգային անվտանգության ապահոցման նպատակով, որով կողմերը համաձայնվում են փոխադարձ պաշտպանության և աջակցության ճգնաժամային իրավիճակում, սակայն մինչ ճգնաժամը[1]։ Ռազմական դաշինքները տարբերվում են կոալիցիաներից, ոչ վերջինս ձևավորվում է երբ ճգնաժամն արդեն առկա է[1]։

Եվրոպական ռազմական դաշինքները մինչ Առաջին համաշխարհային պատերազմըԱնտանտ և Եռյակ դաշինք
Երկու ռազմական դաշինքները (ՆԱՏՕ և Վարշավայի պայմանագրի կազմակերպություն) Եվրոպայում Սառը պատերազմի ընթացքում

Ռազմական դաշինքները կարող են դասակարգվել որպես պաշտպանական պակտեր, չհարձակման պայմանագրեր[2]։ Դաշինքները կարող են լինել գաղտնի (սովորաբար կնքվում էին 1870-ից 1916 թվականներին) կամ հանրային[3]։

Բնորոշումներ

խմբագրել

Ռազմական դաշինքները կարող են կապվել կոլեկտիվ անվտանգության համակարգերի հետ, սակայն բնույթով կարող են տարբեր լինել։ 1950-ական թվականներին ԱՄՆ Պետական դեպարտամենտի հուշագրով բացատրվեց տարբերությունը պատմականորեն։ Դաշինքները ձևավորվում են «կողմերի համապատասխան ազգայնական շահերը առաջ տանելու համար և նախատեսում էին համատեղ ռազմական գործողություններ, եթե կողմերից մեկը այդպիսի նպատակներ հետապնդելով ներքաշվի պատերազմի մեջ։» Կոլեկտիվ անվտանգության պայմանագիրը «ուղղված չէ որևէ մեկի դեմ, այն ուղղված է ագրեսիայի դեմ։ Դրա նպատակը չէ փոխել ուժերի դասավորվածությունը»[4]։

Ռազմական դաշինքի մեջ մտնելու պետությունների ակնհայտ նպատակն է պաշտպանվել այլ երկրներից։ Ակնուամենայնից երկրները նաև մտնում եմ ռազմական դաշինքի մեջ, որպեսզի հարաբերությունները պարզեն հատուկ պետության հետ կամ հակամարտություն հրահրեն հատուկ պետության դեմ[5]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Bergsmann, Stefan (2001). «The Concept of Military Alliance» (PDF). Small States and Alliances. էջեր 25–37. ISBN 978-3-7908-2492-6. 978-3-662-13000-1 (Online)
  2. Krause, Volker; Singer, J. David (2001). «Minor Powers, Alliances, And Armed Conflict: Some Preliminary Patterns» (PDF). Small States and Alliances. էջեր 15–23. ISBN 978-3-7908-2492-6. (978-3-662-13000-1 (Online)
  3. Kuo, Raymond (2019 թ․ մայիսի 16). «Secrecy among Friends: Covert Military Alliances and Portfolio Consistency». Journal of Conflict Resolution (անգլերեն). 64: 63–89. doi:10.1177/0022002719849676. ISSN 0022-0027.
  4. Tucker, Robert; Hendrickson, David C. (1992). The Imperial Temptation: The New World Order and America's Purpose. Council on Foreign Relations. էջեր 64–65.
  5. Weitsman. Dangerous Alliances. էջեր 18–19.