Ջրարջային քերծե
Ջրարջային քերծե (կունհաունդ (անգլ.՝ coonhound)), որսորդական շան տեսակ։ Ամերիկյան տիպի որսորդական շներ են, որոնք մշակվել են ջրարջերի, ինչպես նաև վայրի խոզերի, կարմիր լուսանների, պումաների և արջերի որսի համար։ Գոյություն ունեն ցեղատեսակի վեց տարբեր տեսակներ։
| Ջրարջային քերծե | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | շան տեսակ |
| Առանձնահատկություններ | |
| Դասակարգում և տեսականմուշ | |
| Շուն (Canis lupus familiaris) | |
Պատմություն խմբագրել
Գաղութատիրության շրջանում քերծեները ներմուծվում էին Միացյալ Նահանգներ՝ աղվեսի որսի հայտնի սպորտաձևի համար։ Անգլիայից, Իռլանդիայից և Ֆրանսիայից ներկրվել են աղվեսների և որսորդական այլ շների տարբեր ցեղատեսակներ[1]։
Պարզվել է, որ աղվեսները պիտանի չեն ամերիկյան կենդանիներ որսալու համար, որոնք չեն թաքնվում գետնի տակ, այլ մագլցում են ծառերի վրա, ինչպիսիք են ջրարջները, օպոսումները,լուսանները և նույնիսկ ավելի մեծ որսը, ինչպիսիք են պուանեերն ու արջերը[2]։ Շները հաճախ շփոթվում էին կամ չէին կարողանում զսպել, երբ դա տեղի էր ունենում, և պտտվում էին։ Դա հանգեցրեց որսորդների և շներ բուծողների կողմից ծառատեսակ շների զարգացմանը։ Այդ շները ընտրվել են սուր հոտառության, մարդու հրամաններից անկախ կենդանուն հետևելու ունակության և, որ ամենակարևորը, կենդանուն հետևելու ինչպես գետնին, այնպես էլ ծառին հասնելու համար[2]։
Ջրարջանման շուն-ը կարող է որսալ առանձին կամ ոհմակով։ Հաճախ որսորդները չեն հետապնդում իրենց քարհանքը շների հետ միասին, ի տարբերություն կազմակերպված աղվեսների որսի, այլ սպասում են և լսում են տարբերվող ծովախորշը, որպեսզի պարզեն, թե արդյոք որսը ծառացել է[3]։ Քերծեն հիանալի կերպով որսում է ցանկացած տեսակի որս, եթե ճիշտ վարժեցված լինի[4]։
Հուշահամալիր խմբագրել
Հիմնադրվել է 1937 թվականին, Key Underwood Coon Dog Memorial Graveyard-ը գտնվում է Ալաբամա նահանգի Քոլբերտ կոմսությունում։ Այն օգտագործվում է հատուկ հավաստագրված քերծեների թաղման համար[5][6]։
Ցեղատեսակներ խմբագրել
Գոյություն ունեն վեց ցեղատեսակներ, որոնք բոլորն էլ առաջին անգամ ճանաչվել են United Kennel Club-ի կողմից[7]։
- Առաջինը պաշտոնապես գրանցվել է սև գիծ բծավորը 1900 թվականին։
- Դրան հաջորդեց պինդ կարմրապուտը 1902 թվականին[8] :
- Երրորդը անգլիական քերծեն է, որը ճանաչվել է UKC-ի կողմից 1905 թվականին։ Անգլիացիներն ունեն կոոնհաունդների ցեղատեսակների գունային ամենալայն տատանումները, որոնք ունեն կարմիր, կապույտ և եռագույն նախշերով։
- Կապտավուն և եռագույն քերծեն ի սկզբանե համարվում էր անգլիական տեսակ, բայց դրանք բաժանվեցին և ճանաչվեցին որպես տարբեր ցեղատեսակներ համապատասխանաբար 1946 և 1945 թվականներին[9] :
- Պլոտի քերծե՝ մուգ շուն, վերջինն էր, որը ճանաչվեց 1946 թվականին։ Նրա ծագումնաբանությունը գալիս է գերմանական վարազային քերծեներից[10] :
Սև և շագանակագույն քերծեները առաջինն էին, որ ճանաչվեցին ամերիկյան Kennel Club-ի կողմից 1946 թվականին[11]։ Կարմրապուտ և կապտավուն քերծեները ճանաչվել են 2009 թվականին[12][13], և ծառերին մագլցողը՝ 2012 թվականին[14]։
2008 թվականին UKC-ն ճանաչել է ամերիկյան ընձառյուծային շանը որպես գարշահոտ ցեղատեսակ։ Այն օգտագործվում է ջրարջերի, ինչպես նաև այլ կենդանիների որսի համար[15]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Club, The American Kennel (2014 թ․ նոյեմբերի 11). The New Complete Dog Book: Official Breed Standards and All-New Profiles for 200 Breeds- Now in Full-Color. i5 Publishing. ISBN 9781621870913. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին – via Google Books.
- ↑ 2,0 2,1 Club, The American Kennel (2014 թ․ նոյեմբերի 11). The New Complete Dog Book: Official Breed Standards and All-New Profiles for 200 Breeds- Now in Full-Color. i5 Publishing. ISBN 9781621870913 – via Google Books.
- ↑ Sutton, Keith B. (2017 թ․ դեկտեմբերի 11). Hunting Arkansas: The Sportsman's Guide to Natural State Game. University of Arkansas Press. ISBN 9781557287199. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին – via Google Books.
- ↑ «American English Coonhound Breed Information». Dogsaholic.com. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
- ↑ «Key Underwood Coon Dog Memorial Graveyard - Cemetery». Coondogcemetery.com. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
- ↑ Kazek, Kelly (2014 թ․ օգոստոսի 19). «Legendary Coon Dog Cemetery to once again host Labor Day celebration with live music, crafts, barbecue». The Huntsville Times. Huntsville, AL. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 20-ին.
- ↑ Stahlkuppe, Joe (1997 թ․ դեկտեմբերի 11). Basset Hounds. Barron's Educational Series. ISBN 9780812097375. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին – via Google Books.
- ↑ «Breed Standards : Redbone Coonhound - United Kennel Club (UKC)». Ukcdogs.com. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- ↑ «Breed Standards : English Coonhound - United Kennel Club (UKC)». Ukcdogs.com. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- ↑ «Breed Standards : Plott Hound - United Kennel Club (UKC)». Ukcdogs.com. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- ↑ «Black and Tan Coonhound Dog Breed Information». Akc.org. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- ↑ «Bluetick Coonhound Dog Breed Information». Akc.org. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- ↑ «Redbone Coonhound Dog Breed Information». Akc.org. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- ↑ «Treeing Walker Coonhound Dog Breed Information». Akc.org. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- ↑ «Breed Standards : American Leopard Hound - United Kennel Club (UKC)». Ukcdogs.com. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.