Ջումա մզկիթ (Գաբալա)

Ջումա մզկիթ; ադրբ.՝ Cümə məscidi
Տեսակ	մզկիթ
Երկիր	Ադրբեջան
Վարչատարածք	Կուտկաշեն
Կառուցման սկիզբ	1899-1906
Ճյուղ/ավանդույթ	Իսլամ
Կարգավիճակ	գործող
Հիմնադիր	Հաջի Զեյնալաբդին Թաղիև
Ճարտարապետություն
Ոճ	Շիրվան-Աբշերոնի դպրոց

Ջումա մզկիթ (ռուս.՝ Cümə məscidi), 19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբին կառուցված մզկիթ, գտնվում է Ադրբեջանի Գաբալա^[1]։ Գաբալայի կենտրոնում գտնող պատմական- ճարտարապետական հուշարձան է^[2]^[3] քաղաքում։

Մզկիթը գրանցվել է Ադրբեջանի մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարության կողմից` որպես տեղական նշանակության պատմական և մշակութային հուշարձան^[4]։

Պատմություն խմբագրել

Ջումա մզկիթը կառուցվել է 1898 թվականին տեղական բնակչության օգնությամբ։ Մզկիթի ճարտարապետը Շեքիացի Սալամն է։ Մզկիթի շինարարության ընթացքում օգտագործվել են գետի քարեր և փայտանյութ։ Մզկիթի շինարարության ընթացքում բարերար Հաջի Զեյնալաբդին Թակիևը մեծ օգնությունն է ցուցաբերել։ Գաբալայի բարերարներից մեկը՝ Հաջի Մուհամմադը, օգնեց մզկիթի դռների և պատուհանների պատրաստման գործում։ Անդրկովկասյան վարչությունը նույնպես օգնել է կառուցել մզկիթը։ Մզկիթը շահագործման հանձնվել է 1906 թվականին։

Խորհրդային շրջանում Ջումայի մզկիթը վերափոխվել էր նիստերի դահլիճի, որտեղ դատական լսումներ տեղի ունեցան։ Մզկիթի ողջ գույքը բռնագրավվել է, շենքի կրոնական գրականությունն այրվել է։ Նույնիսկ ոչնչացվել են արաբերեն գրված բոլոր գիտական գրքերը։ Խորհրդային կառավարության փլուզումից առաջ մզկիթի շենքում հիմնվել է Պատմության թանգարան։

2004 թվականին մզկիթի շենքը վերանորոգվել է։ Մզկիթը շահագործման հանձնվել է 1905 թվականին։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

[1] մզկիթ

[2] scwra.gov.az

[3] Ջումա մզկիթ(չաշխատող հղում)

[4] zerbaijans.com

[1]

[2]

[3]

[4]