Ջենեթ Ֆրեյմ (անգլ.՝ Janet Paterson Frame, օգոստոսի 28, 1924(1924-08-28)[1][2][3][…], Դանիդին, Նոր Զելանդիա[4] - հունվարի 29, 2004(2004-01-29)[1][2][3][…], Դանիդին, Նոր Զելանդիա), նորզելանդացի գրող, գրել է անգլերեն։

Ջենեթ Ֆրեյմ
անգլ.՝ Janet Paterson Frame
Ծնվել էօգոստոսի 28, 1924(1924-08-28)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԴանիդին, Նոր Զելանդիա[4]
Վախճանվել էհունվարի 29, 2004(2004-01-29)[1][2][3][…] (79 տարեկան)
Վախճանի վայրԴանիդին, Նոր Զելանդիա
Մասնագիտությունվիպասան, ակնարկագիր, բանաստեղծուհի, գրող և վիպասան
Քաղաքացիություն Նոր Զելանդիա
ԿրթությունՕտագոյի համալսարան
Ժանրերմոդեռնիզմ և մոգական ռեալիզմ
Գրական ուղղություններպոստմոդեռնիզմ
Ուշագրավ աշխատանքներThe Carpathians?[5] և Owls Do Cry?
ԱշխատավայրYaddo?[4]
Պարգևներ
Կայքjanetframe.org.nz
 Janet Frame Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Երկաթգծի աշխատակցի աղջիկը պատրաստվել է դառնալ ուսուցչուհի, ուսանել է մանկավարժական քոլեջում, երբ 1947 թվականին նրան սխալմամբ ախտորոշել են «շիզոֆրենիա»։ Մինչև 1954 թվականը գտնվել է հոգեբուժական կլինիկաներում, որտեղ ստացել է Էլեկտրաշոկի շուրջ երկու հարյուր սեանս, և միայն Ֆրեյմի՝ «Լագունա» պատմվածքների ժողովածուի համար ստացած մրցանակը ստիպել է բժիշկներին հետ կանգնել նրան լոբոտոմիայի ենթարկելու մտքից (սովորական աշխարհի սահմաններում գոյություն ունենալու փորձառությունը, որ ձեռք է բերվել կլինիկաներում, դարձել է Ֆրեյմի «Դեմքեր ջրում» վեպի հիմքը, 1961 թվական, ավելի ուշ արտացոլվել է ինքնակենսագրական եռերգությունում)։ 1954-1955 թվականներին սկսնակ գրողին մարդկային և գրական աջակցություն է ցույց տալիս հայտնի նորզելանդացի արձակագիր Ֆրենկ Սարջեսոնը։ Նա Ջենեթին առաջարկել է իր տան մի մասը, պնդել է, որ նա ամեն օր գրի, կարդացել և գրախոսել է նրա ձեռագրերը։ Պետական գրական ֆոնդից թոշակ ստանալով՝ 1957 թվականից մինչև 1964 թվականը Ֆրեյմը ապրել է Լոնդոնում։ Վերադառնալով հայրենիք՝ դասավանդել է գրողի վարպետություն Օտագոյի համալսարանում և Դանիդինում, հաճախ ապրել է ԱՄՆ-ում։

Ճանաչում խմբագրել

1983 թվականին պարգևատրվել է Բրիտանական կայսրության շքանշանով, 1989 թվականին դարձել է բրիտանական ընկերակցության գրական մրցանակի դափնեկիր, 1990 թվականին ստացել է Նոր Զելանդիայի շքանշան, 2003 թվականին եղել է Նոբելյան մրցանակի թեկնածուներից մեկը։ Նրա բանաստեղծությունները և սուր հոգեբանական արձակը թարգմանվել են աշխարհի շատ լեզուներով, ինքնակենսագրական եռերգության վրա նկարահանվել է Ջեյն Կեմպիոնի՝ համաշխարհային հռչակ ստացած «Հրեշտակն իմ սեղանի հետևում» ֆիլմը (1990 թվական)։

Ստեղծագործություն խմբագրել

Վեպեր խմբագրել

  • Owls Do Cry (1957)
  • Faces in the Water (1961)
  • The Edge of the Alphabet (1962)
  • Scented Gardens for the Blind (1963)
  • The Adaptable Man (1963)
  • A State of Siege (1966)
  • The Rainbirds (1968)
  • Intensive Care (1970)
  • Daughter Buffalo (1972)
  • Living in the Maniototo (1979)
  • The Carpathians (1989)
  • Towards Another Summer (2007)

Պատմվածքներ խմբագրել

  • The Lagoon and Other Stories (1951)
  • Snowman Snowman: Fables and Fantasies (1963)
  • The Reservoir and Other Stories (1966)
  • You Are Now Entering the Human Heart (1983)

Բանաստեղծություններ խմբագրել

  • The Pocket Mirror (1967)
  • The Goose Bath (2006)

Ինքնակենսագրություն խմբագրել

  • To the Is-Land (1982)
  • An Angel at My Table (1984)
  • The Envoy From Mirror City (1985)

Համահավաք հրատարակություն խմբագրել

  • An Autobiography. Auckland: Century Hutchinson, 1989
  • Stories and Poems. Auckland: Vintage, Random House, 2004

Գրականություն գրողի մասին խմբագրել

  • Evans P. An Inward Sun: the Novels of Janet Frame. Wellington: Price Milburn, 1970.
  • Evans P. Janet Frame. Boston: Twayne, 1977.
  • Dalziel M. Janet Frame. Wellington: Oxford UP, 1980
  • Panny J.D. I have what I gave: the fiction of Janet Frame. Wellington: Daphne Brasell Associates Press, 1992.
  • The Ring of Fire. Essays on Janet Frame/ Delbaere J., ed. Sydney: Dangaroo Press,1992.
  • The Inward Sun: Celebrating the Life and Work of Janet Frame/ Selected and edited by Elizabeth Alley. Wellington: Daphne Brasell, 1994.
  • Mercer G. Janet Frame: Subversive Fictions. Dunedin: University of Otago Press, 1994.
  • Hansson K. The Unstable Manifold: Janet Frame’s Challenge to Determinism. Lund: Lund UP, 1996.
  • King M. Wrestling with the Angel: A Life of Janet Frame. Washington: Counterpoint, 2000.
  • Delrez M. Manifold Utopia: The Novels of Janet Frame. Amsterdam: Rodopi, 2002.
  • King M. An Inward Sun: The World of Janet Frame. Auckland: Penguin, 2002.
  • Oettli-van Delden S. Surfaces of Strangeness: Janet Frame and the Rhetoric of Madness. Wellington: Victoria UP, 2003.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջենեթ Ֆրեյմ» հոդվածին։