Պարամոնովի առանձնատուն
Նիկոլայ Պարամոնովի առանձնատուն (ռուս.՝ Особняк Парамонова), շենք Ռուսաստանի Դոնի Ռոստով քաղաքում, որը ճարտարապետ Լեոնիդ Էբերգի նախագծով 1914 թվականին կառուցվել է գրահրատարակիչ Նիկոլայ Պարամոնովի համար։ Ներկայում առանձնատանը գործում է Հարավային դաշնային համալսարանի Յ. Ա. Ժդանովի անվան գիտական գրադարանը[1]։ Շենքը կառուցվել է նեոդասականության ոճով և ունի դաշնային նշանակության ճարտարապետության հուշարձանի կարգավիճակ[2]։
 | |
|---|---|
_1.JPG) | |
| Տեսակ | շենք |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Տեղագրություն | Դոնի Ռոստով և Պուշկինի փողոց (Դոնի Ռոստով) |
| Ճարտարապետական ոճ | նեոդասականություն |
| Հիմնադրված է | 1914 |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Ռուսաստանի դաշնային մշակութային ժառանգության օբյեկտ |
 | |
 | |
Պատմություն խմբագրել
Ռոստովցի անվանի գրահրատարակիչ և բարերար Նիկոլայ Պարամոնովի առանձնատունը կառուցվել է 1914 թվականին։ Շենքի նախագծի հեղինակն էր ճարտարապետ Լեոնիդ Ֆեոդորովիչ Էբերգը։ Այս առանձնատանը Պարամոնովն ապրել է կնոջ՝ Աննա Իգնատևնայի և երեխաների հետ[3]։
1918 թվականի սկզբին շենքը բռնագրավվել է[4], որից հետո այնտեղ տեղակայվել է Ռոստով-Նախիջևանի հեղափոխական կոմիտեն։ 1918 թվականի մայիսին, Ռոստովից բոլշևիկների արտաքսումից հետո, առանձնատանը տեղակայվել է Կամավորական բանակի շտաբը։ Նույն 1918 թվականին շենքում հրդեհ է բռնկվել։ Առանձնատունը վերականգնվել է միայն 1923 թվականին[5]։
Վերականգնողական աշխատանքների ավարտից հետո առանձնատանը նախ տեղակայվել է շինարարների ակումբը, ապա՝ արյան փոխներարկման ինստիտուտը։ 1930-ական թվականներին այնտեղ տեղակայված էր գավառագիտության մարզային թանգարանը[5]։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին շենքն այրվել է, սակայն պատերը և սյունաշարքերը լրջորեն չեն վնասվել։ 1947 թվականին որոշվել է վերակառուցել շենքը։ Շենքի վերականգնման աշխատանքները ղեկավարել է Լ. Ֆ. Էբերգը[5]։ 1952 թվականին վերակառուցման աշխատանքներն ավարտվել են, և շենքը փոխանցվել է Ռոստովի պետական համալսարանի գրադարանին[4]։
XXI դարի սկզբին Պարամոնովի առանձնատունը կրկին հիմնանորոգման կարիք ունեցավ։ Նկուղում սկսել էր կուտակվել խոնավություն, ինչը վնասում էր ինչպես շենքը, այնպես էլ հազվագյուտ գրքերը[4]։ 2005 թվականին վերանորոգվել է ճակատը։ Ամբողջ շենքի վերակառուցումը նախատեսվում էր սկսել 2013 թվականի աշնանը[6]։
Ճարտարապետություն խմբագրել
Պարամոնովի առանձնատունը կառուցվել է նեոդասականության ոճով։ Սկզբնապես այն հողակտորը, որտեղ կանգնած է առանձնատունը, Պուշկինի փողոցից առանձնացված էր կոփածո ցանցկեն ցանկապատով։ Գլխավոր հյուսիսային ճակատը համաչափ է։ Կենտրոնում հոնիական օրդերի 6-սյունանի նախամուտք է։ Կողային ճակատները զարդարված են որմնասյուների շարքերով[3]։ Դեպի գլխավոր մուտք տանում է չորսմետրանոց երկկողմանի կրկնակի սանդուղքը[7]։ Ցոկոլային հարկը, որը զարդարված է կոպտատաշ քարով, ավարտվում է լայն քիվով։ Հարավային ճակատի արտաքին տեսքը ձևավորում են գեղատեսիլ սյուները, որոնք կանգնած են երկու շարքով (նրանց խոյակները կորսվել են 1940-ական թվականներին)։ Առանձնատան շքադահլիճը հաղորդակցվում է կենտրոնական ատրիումային սրահի հետ, որը լուսավորվում է ապակե լապտերով[3]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Анастасия Быченкова (2012 թ․ հոկտեմբերի 4). «В центре Ростова реконструируют научную библиотеку ЮФУ». donnews.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 11-ին.
- ↑ «Объект культурного наследия № 6110006000 // Реестр объектов культурного наследия Викигида». Վերցված է 2018 Նոյեմբեր 16-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Волошинова Л. Ф. Пушкинская улица. — Ростов-на-Дону: «Донской издательский дом», 2000. — С. 29—32. — (Серия "Судьбы улиц, площадей, зодчих"). — ISBN 5-87688-250-X
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Мария Бондаренко (2005 թ․ մարտի 21). «Раритеты гниют в подвалах». Независимая газета. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 12-ին.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Есаулов Г. В., Черницына В. А. Архитектурная летопись Ростова-на-Дону. — 2-е. — Ростов-на-Дону, 2002. — С. 159. — ISBN 5-8456-0489-3
- ↑ Анастасия Быченкова (2012 թ․ հոկտեմբերի 4). «В центре Ростова реконструируют научную библиотеку ЮФУ». donnews.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 12-ին.
- ↑ Кукушин B. C. 6.2 Русский классицизм // История архитектуры Нижнего Дона и Приазовья. — Ростов-на-Дону: ГинГО, 1995. — 275 с. — ISBN 5-88616-027-2