Պահանջարկի կոտրված կոր

Պահանջարկի կոտրված կոր, պահանջարկի կոր, որը կառուցվել է այն ենթադրության վրա, որ ֆիրմաները օլիգոպոլիայի դեպքում կմիանան օլիգոպոլիստներից մեկի որշմանը, որպեսզի չկորցնեն իրենց հասանելիքը շուկայում, բայց նրա որոշմանը չեն հետևի գների բարձրացումները։ Այդպիսով պահանջարկի կորը առանձին օլիգոպոլիստների արտադրության վրա ունի կոտրվածք շուկայական գնի կետում, այնպես որ պահանջարկի կորը ավելի բարձր կետում համարվում է ավելի թեք (ավելի էլաստիկ պահանջարկ), քան այդ կետինց ներքև գնտվող հատվածում (պակաս էլաստիկ պահանջարկ)։

Պահանջարկի կոտրված կոր

Պատմություն

Կոտրված կորի գաղափարը առաջարկել է Պոլ Սուիզին 1939 թվականին և այդ թվականին նմանատիպ գաղափար է արտահայտվում Ռ․ Հոլլը և Չ․ Հիտչը։ Սուիզին համարվում է, որ օլիգոպոլիայի դեպքում մրցակիցները արագորեն կհավասարեցնեն գների իջեցումը և չեն հետևի դրանց բարձրացմանը, այսինքն գոյություն կոնենա կոտրվածք գոյություն ունեցող P գնի դեպքում պահանաջարկի կորի վրա, իսկ սահմանային օգնության կորը կունենա խզում, որի երկարությունը համամասնական է պահանջարկի կորի վերին և ներքևի կոտրվածքի կետում սեգմենտների թեքությունների տարբերությանը։ Կոտրվածքը վերանում է այն պայմանով, երբ գների իջեցումը կմնա գաղտնի, կամ օլիգոպոլիստը համարվում է գների առաջատարը։ Պահանջարկի տեղաշարժերը չեն ազդելու գնի վրա․

• պահանջարկի բարձրացումը հանգեցնում է ամենաքիչ էլաստիկությանը պահանջարկի կորի վերին հատվածում, քանի որ մրցակիցները աշխատում են նոմինալ հզորության մակարդակին մոտիկ և բարձր էլաստիկությունից ցածրի։
• պահանջարկի իջեցումը հանգեցնում է հակառակին՝ պահանջարկի կորի վերին հատվածում էլաստիկության բարձրացմանը և էլաստիկության իջեցմանը ներքևի մասերում։

Հոլը և Հիտչը գտնում են, որ շուկան ձգտում է այն գներին, որոնք ծածկում են միջին ծախսերը՝ չմտածելով սահմանային օգնության և սահմանային ծախսերի մասին։ «Ամբողջական ծախսերի» սկզբունքը հանդես է գալիս գաղտնի համաձայնությամբ։ Հոլի և Հիտչի կարծիքով իրականացնողները սահմանում են գին, որը ծածկում է միջին ծախսերը արտադրության պայմանակ ծավալի դեպքում։ Պահանջարկի բարձրացման կամ իջեցման դեպքում կոտրվածքը շարժվելու է աջ/ձախ և թողնի գինը անփոփոխ։

Գների անճկունություն

Գների փոփոխությունը կարող է լինել հազվադեպ օլիգոպոլիայի ժամանակ, որը պայմանավորված է գաղտնի համաձայնությամբ, այսինքն ունի գնի դեպքում անճկունության և կոշտության բնութագիր․

• Այս տեսակ պահանջարկի կորը թույլ է տալիս օլիգոպոլիստին հիմնավորվել, որը գնային յուրաքանչյուր փոփոխություն հանգեցնում է վատին․ ֆիրմայի մեծաքանակ սպառողները լքում են այն, եթե այն բարձրացնի գինը, իսկ եթե այն իջեցնի գինը, ապա վաճառքները զգալիորեն կաճեն։
• Սահմանային եկամտի կոտրված կորը, որը համապատասխանում է պահանջարկի կոտրված կորին նշանակում է, որ ծախսերի նշանակալի փոփոխություններ չեն ազդելու արտադրության ծավալի և գնի վրա։

Քննադատություն

Պահանջարկի կոտրված կորի գաղափարը ենթարկվել է ուժեղ քննադատությունների Ջ․ Ստիգլերի կողմից․

• Էմպիրիկական տվյալները չեն հաստատում օլիգոպոլիստների գնային պրակտիկան, որը ցույց կտար կոտրվածքի գոյությունը, կամ չափումը գնային գնանշման համաձայն տվյալ կոնցեպցիայի։ Ճյուղի ուսումնասիրությունները չեն հաստատում գների փոփոխման արգելափակման գոյությունը, որը մեծացնում է շահույթը։ Համաձայնության գոյությունը, ինչպես մարտավարական մանևրերի ամբողջ շարքը, որը բացահայտվել է Նեյմանի և Մորգենշտերնիի խաղերի տեսությամբ։
• Վերլուծությունը չի բացատրում, թե ինչու է տվյալ գինը PQ սկզբում։ Պահանջարկի կոտրվածի կորի բացատրում է գների անճկունությունը, բայց ոչ հենց գինը։
• Օլիգիպոլիստիկ գները չեն համարվում անճկուն վերև ուղղության պատճառով, իսկ պրակտիկայում օլպիգոլիստիկ արտադրողները բարձրացրել են իրենց գները հաճախ և զգալի չափերով։

Է․ Մասկինի և Ժ․ Տիրոլի «Դինամիկ օլիգոպոլիայի տեսություն» աշխատության, ինչպես նաև Վ․ Բաշկարի «Պահանջարկի կոտրված կորի տեսական մոտեցում» և Դ․ Սենի «Պահանջարկի կոտրված կորի վերանայում» աշխատություններում՝ խաղերի տեսությունը և ռազմավարական համագործակցության մոդելներին փոխարինում են կոտրվածքի անհրաժեշտությունը պահանջարկի կորում, որպեսզի բացատրվի արժեքային տեղաշարժը և գների դանդաղ կարգավորումը։

Աղբյուրներ

• Bhaskar, V. 1988. "The Kinked Demand Curve: A Game-Theoretic Approach" International Journal of Industrial Organization Vol. 6, pp. 373–384.
• Hall, R. and Hitch, C. 1939. "Price Theory and Business Behaviour" Oxford Economic Papers Vol. 2, pp. 12–45.
• Maskin, E. and ժTirole, J. 1988. "A Theory of Dynamic Oligopoly, II: Price Competition, Kinked Demand Curves, and Edgeworth Cycles" Econometrica Vol. 56, pp. 571–599.
• Osborne, D. 1974. "A Duopoly Price Game" Economica Vol. 41, pp. 157–175.
• Peck, M. 1961. Competition in the Aluminium Industry: 1945-58. Harvard University Press, Cambridge.
• Reid, G. 1981. The Kinked Demand Curve Analysis of Oligopoly: Theory and Evidence. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Stigler, G. 1947. "The Kinky Oligopoly Demand and Rigid Prices" The Journal of Political Economy Vol. 55, pp. 432–449.
• Stigler, G. 1978. "The literature of economics: the case of the kinked oligopoly demand curve" Economic Inquiry Vol. 16, pp. 185–204.
• Sweezy, P. 1939. "Demand Under Conditions of Oligopoly" The Journal of Political Economy Vol. 47, pp. 568–573.

Գրականություն

• Bhaskar, V., S. Machin and G. Reid "Testing a Model of the Kinked Demand Curve." The Journal of Industrial Economics 39, no. 3 (March 1991)։ 241-254.
• Borenstein, Severin. "Evolution of U.S. Airline Competition." The Journal of Economic Perspectives 6, no. 2 (Spring 1992)։45-73.
• "Economic focus: Sticky situations," The Economist, 11 November 2006, 88.
• Elmore, Kautz, Walls et al."Kinked Expectations", Working Paper, Stanford University.
• Greenwald, B., J.E. Stiglitz. "Keynesian, New Keynesian and New Classical Economics." Oxford Economic Papers, n.s., 39, no.1 (March 1987)։ 119-133.
• Jones, Kit. An Economist Among Mandarins: A biography of Robert Hall (1901-1988). Cambridge։ Cambridge University Press, 1994.
• Meister, J. Patrick. "Oligopoly: An In-Class Economic Game." The Journal of Economic Education, vol. 30, no. 4. (Autumn, 1999)։ 383-391.
• O'Brien, D.P. The Classical Economists Revisited. Princeton։ Princeton University Press, 2004.
• Primeaux, Walter J. and Mark R. Bomball. "A Re-examination of the Kinked Oligopoly Demand Curve." The Journal of Political Economy 82, no. 4 (1974)։ 851-62.
• Primeaux, Walter J. and Mickey C. Smith. "Pricing Patterns and the Kinky Demand Curve." The Journal of Law and Economics 19, no. 1 (1976)։189-99.
• Rothschild, K. W. "Price Theory and Oligopoly." The Economic Journal 57, no. 227 (September 1947)։ 299-320.
• "Round Table on Monopolistic and Imperfect Competition." American Economic Review 27, no. 2. (June 1937)։ 324-326.
• Sawyer, Malcolm. "Post-Keynesian and Marxian Notions of Competition: Towards a Synthesis." In Competition, Technology and Money: Classical and Post-Keynesian Perspectives, ed. Mark A. Glick, 3-22. Brookfield, VT։ Edward Elgar Publishing Co., 1994.
• Sen, Debapriya. "The Kinked Demand Curve Revisited." Economics Letters 84 (2004)։99-105.
• Simon, Julian L. "A Further Test of the Kinky Oligopoly Demand Curve." The American Economic Review 59, no. 5, (1969)։ 971-975.
• Smith, Victor E. "Note on the Kinky Oligopoly Demand Curve." Southern Economic Journal 15, no.2, (1948)։ 205-210.
• Stein, Jerome L. Monetarist, Keynesian, and New Classical Economics. Oxford։ Basil Blackwell Publishing, 1982.
• Managerial Economics. "G S Gupta"