Չինական շաշկի

Չինական շաշկի (սեղանի խաղ)
	Վերացական ռազմավարական խաղ
Տեսակ	վերացական ռազմավարական խաղ և խաղեր տախտակի վրա
Ենթատեսակ	Հալմա
Խաղացողների քանակ	2–4 կամ 6
Խաղացողների քանակ մինիմալ	2
Խաղացողների քանակ մաքսիմալ	6
Տարիք	4+
Տեղադրման ժամանակ	1 վայրկյան
Պարտիայի տևողություն	10–30 րոպե
Կանոնների բարդություն	Ցածր
Ռազմավարության մակարդակ	Բարձր
Պատահականությունների ազդեցություն	Տեսականորեն ոչ
Անհրաժեշտ ունակություններ	Տակտիկա, մարտավարություն
	Chinese checkers Վիքիպահեստում

Չինական շաշկի (անգլ.՝ Chinese checkers), սեղանի ռազմավարական խաղ 2, 3, 4 կամ 6 խաղացողների համար։

Ծագում խմբագրել

Չնայած անվանը` խաղը գրեթե ոչ մի ընդհանրություն չունի շաշկիների հետ և ոչ մի կապ` Չինաստանի հետ։ Չինական շաշկին Հալմա խաղի պարզեցված տարբերակն է, որը հորինվել է 1883-1884 թվականներին ԱՄՆ-ում։ Խաղի ժամանակակից տեսքը ստեղծվել է 1892 թվականին Գերմանիայում՝ «Սթերն-Հալմա» (գերմ.՝ Stern-Halma) բառանվամբ (այսինքն՝ Հալմա աստղի տեսքով)։ «Չինական շաշկի» անվանումը հորինել են ամերիկացի ձեռնարկատերեր Բիլ և Ջեկ Պրեսմանիները, 1928 թվականին^[1]^[2]։

Խաղի հավաքակազմ խմբագրել

Երկու տղա՝ Դեյվիդ Շեֆլերը և Ջոն Հեննեսին, խաղում են չինական շաշկի Մոնրեալում գտնվող Մաքդոնալդ պարկի ամառային ճամբարում

Չինական շաշկին խաղում են կանոնավոր վեցանկյուն աստղի ձև ունեցող դաշտում։ Խաղում են երկուսից վեց հոգով։ Երկու խաղացողի դեպքում յուրաքանչյուրը ստանում է 15 շաշկու խաղաքար, եթե նրանք երեք և ավելի են, ապա` 10-ական շաշկու խաղաքար։ Խաղի ընթացքում բոլոր շաշկիները մնում են դաշտում. այս խաղում «ուտել» չկա^[1]։

Խաղի կանոններ խմբագրել

Չինական շաշկու գծապատկեր

Խաղացողները քայլերն անում են հերթով․ քայլ է անվանվում խաղաքարի տեղաշարժը մոտակա ազատ դաշտ։ Քայլն արվում է կամ խաղաքարը մեկ քայլ տեղափոխվելով, կամ՝ ցատկելով իր և այլոց խաղաքարերի վրայով։ Ցատկը արդարացված է, եթե քարերի մեջ կա միայն մեկ ազատ դաշտ։ Մեկ քայլի ընթացքում ցատկերը կարող են լինել մեկ կամ մի քանիսը, որը կախված է մեկումեջ ազատ դաշտերի առկայությունից։ Չի կարելի նույն խաղաքարի վրայով անցնել երկու անգամ։

Խաղի նպատակն է բոլոր քարերը հակառակորդի տիրույթում վերադասավորելը։ Եթե երկու խաղացողներ դա արել են հավասար քանակությամբ քայլերով, արդյունքը հաշվում է ոչ-ոքի^[3]։

Տարածվածությունը աշխարհում խմբագրել

Այժմ չինական շաշկին շատ հայտնի է` կան շատ առցանց տարբերակներ Ֆլեշ ծրագրում (անգլ.՝ Flash), բջջային ծրագրեր Անդրոիդում (անգլ.՝ Android) և այլն։ Աշխարհի շատ երկրներում խաղում են նաև խաղի սեղանային տարբերակը փայտե դաշտում։ Խաղի մասերը արտադրվում են Չինաստանում և Գերմանիայում^[4]։